Από την έντυπη έκδοση
Της Τέτης Ηγουμενίδη
[email protected]
Σε περίοδο εντατικής προετοιμασίας για τη διεκδίκηση των έργων που προκηρύσσονται, αλλά και διεργασιών μεταξύ τους για πιθανές συνεργασίες (συγκρότηση κοινοπραξιών) βρίσκονται οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι της χώρας ΓΕΚ Τέρνα, Ελλάκτωρ, Άβαξ, Μυτιληναίος και Intrakat.
Τις πρώτες μέρες του 2022 ο υπουργός Υποδομών Κώστας Καραμανλής ενέκρινε τα τεύχη δημοπράτησης για έργα συνολικού προϋπολογισμού 830 εκατ. ευρώ (ολοκλήρωση Λεωφόρου Κύμης, παράκαμψη Χαλκίδας και Ψαχνών και τμήματος του Βόρειου Οδικού Άξονα της Κρήτης – ΒΟΑΚ).
Οι διαδικασίες προχωρούν, μεταξύ άλλων, για τη ζεύξη της Σαλαμίνας, για το οδικό έργο Μπράλος – Άμφισσα και για έξι σιδηροδρομικά έργα, συνολικού προϋπολογισμού 4 δισ. ευρώ.
Την προτελευταία μέρα του 2021 οι κατασκευαστικοί όμιλοι κατέθεσαν τεχνικές και οικονομικές προσφορές για δύο οδικά έργα (Ανατολική Περιφερειακή Θεσσαλονίκης και Καλαμάτα – Πύλος – Μεθώνη) συνολικού προϋπολογισμού 625 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) που θα εκτελεστούν με τη μέθοδο ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα), ενώ για τις 24 Ιανουαρίου μετατέθηκε η αντίστοιχη διαδικασία για το ΣΔΙΤ Χερσόνησος – Νεάπολη, αυτοκινητόδρομος μήκους 22,5 χιλιομέτρων, τμήμα του ΒΟΑΚ, προϋπολογισμού 290 εκατ. ευρώ.
Για την Ανατολική Περιφερειακή Θεσσαλονίκης, γνωστή και ως Flyover, ΣΔΙΤ προϋπολογισμού 373 εκατ. ευρώ, προσφορές κατέθεσαν οι Άκτωρ Παραχωρήσεις (Ελλάκτωρ), Intrakat, Τέρνα (ΓΕΚ Τέρνα) και η κοινοπραξία Άβαξ – Μυτιληναίος.
Για την αναβάθμιση του άξονα Καλαμάτα – Πύλος – Μεθώνη, προϋπολογισμού 251,8 εκατ. ευρώ, προσφορές κατέθεσαν δύο κοινοπραξίες: Άκτωρ Παραχωρήσεις – Intrakat και Άβαξ – Μυτιληναίος.
Οι Άβαξ και Μυτιληναίος αρχικά είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον για τα δύο προαναφερόμενα ΣΔΙΤ χωριστά. Εκτιμάται ότι έχουν συγκροτήσει κοινοπραξία και για το ΣΔΙΤ του ΒΟΑΚ. Έχουν συνεργαστεί (με τρίτο εταίρο τη Vinci) και στον διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ (Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου) για την παραχώρηση της Εγνατίας Οδού.
Όπως επισημαίνουν ανώτατα στελέχη των κατασκευαστικών ομίλων, ο κλάδος καλείται να εκτελέσει έναν μεγάλο αριθμό έργων, μέρος των οποίων είναι ΣΔΙΤ και παραχωρήσεις που εκτός από την τεχνική προετοιμασία απαιτούν σύνθετες διαδικασίες για τη χρηματοδότησή τους και αυτό ευνοεί τη δημιουργία κοινοπραξιών.
Σε κινητοποίηση βρίσκονται και οι τράπεζες που θα κληθούν να παρέχουν εγγυητικές επιστολές και χρηματοδότηση στις εταιρείες, οι οποίες από την πλευρά τους προετοιμάζονται με αυξήσεις κεφαλαίου (άμεσα θα ανακοινωθεί αυτή της Intrakat) ή με ομόλογα (με πιο πρόσφατο αυτό της ΓΕΚ Τέρνα).
Σύμφωνα πάντως με στελέχη των τεχνικών εταιρειών, το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το ανθρώπινο κεφάλαιο. Η δεκαετής οικονομική κρίση και η ανυπαρξία κατασκευαστικού αντικειμένου οδήγησε σημαντικό αριθμό μηχανικών να αναζητήσουν εργασία στο εξωτερικό. Σήμερα ορισμένοι επιστρέφουν επωφελούμενοι και από τα φορολογικά κίνητρα που έχει δώσει η κυβέρνηση.
Ο κατασκευαστικός κλάδος αντιμετωπίζει τον μεγάλο αριθμό έργων ως πρόκληση, με την κάθε εταιρεία να προσπαθεί να μεγιστοποιήσει το όφελος που θα έχει και με τη δημιουργία κοινοπραξιών. Η «γκρίνια που κυριάρχησε τα προηγούμενα χρόνια έχει σταματήσει, καθώς δουλειά υπάρχει για όλους» σημειώνεται χαρακτηριστικά, ενώ προστίθεται ότι οι ενστάσεις θα περιοριστούν στις απολύτως αναγκαίες ώστε τα έργα να προχωρήσουν.
Τα έργα που βρίσκονται στην τελική ευθεία
Σημαντικό έργο για το Λεκανοπέδιο της Αττικής θεωρείται η ολοκλήρωση της Λεωφόρου Κύμης στο τμήμα Αττική Οδός (Α/Κ Κύμης) έως Εθνική Οδό Α1 (Α/Κ Καλυφτάκη), προϋπολογισμού 434 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ), για το οποίο το υπουργείο Υποδομών ενέκρινε πριν από λίγες μέρες τα τεύχη δημοπράτησης. Ο προϋπολογισμός των εργασιών ανέρχεται σε 320 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ) και στα τεύχη δημοπράτησης θα περιληφθεί δικαίωμα προαίρεσης 32,5 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ).
Ο νέος αυτός δρόμος, μήκους 4,2 χλμ. με υπόγειο τμήμα περίπου 2,5 χιλ., θα εξυπηρετήσει σημαντικό αριθμό μετακινήσεων από και προς τους δήμους των βορείων προαστίων και του κέντρου της Αθήνας.
Ως έργο προτεραιότητας για την ολοκλήρωση του υπερτοπικού οδικού δικτύου της Εύβοιας χαρακτηρίζεται η παράκαμψη της Χαλκίδας και η παράκαμψη των Ψαχνών, συνολικού προϋπολογισμού (συμπεριλαμβανομένων των εξόδων για τη μετατόπιση των δικτύων κοινής ωφέλειας, εξόδων αρχαιολογίας) 210 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ) με χρηματοδότηση από το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, για το οποίο επίσης πριν από λίγες μέρες το υπουργείο Υποδομών ενέκρινε τα τεύχη δημοπράτησης.
Ο προϋπολογισμός των κατασκευαστικών εργασιών ανέρχεται σε 125 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ). Στα τεύχη δημοπράτησης θα περιληφθούν δικαιώματα προαίρεσης για επιπλέον ποσό 85 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ), για τα οποία θα υπογραφούν ξεχωριστές συμβάσεις.
Η παράκαμψη της Χαλκίδας και των Ψαχνών, όπως και η προαναφερόμενη επέκταση της Αττικής Οδού, συζητούνται επί χρόνια.
Σε τροχιά υλοποίησης εισέρχεται το δεύτερο τμήμα του αυτοκινητοδρόμου ΒΟΑΚ, που θα εκτελεστεί ως δημόσιο έργο με την έγκριση της διενέργειας του διαγωνισμού από το υπουργείο Υποδομών. Το έργο «Μετατροπή σε αυτοκινητόδρομο του ΒΟΑΚ τµήµα: Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος στην Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου», προϋπολογισμού 186 εκατ. ευρώ (µε ΦΠΑ), αφορά τη μελέτη και κατασκευή των έργων βελτίωσης του τμήματος Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος, συνολικού μήκους 14 χλμ.
Το πρώτο τμήμα του ΒΟΑΚ, που θα εκτελεστεί με τη μέθοδο του ΣΔΙΤ, όπως προαναφέραμε, βρίσκεται στο στάδιο κατάθεσης των προσφορών, ενώ για το τρίτο, που θα εκτελεστεί με παραχώρηση, εκτιμάται ότι εντός του 2022 οι ενδιαφερόμενοι θα κληθούν να καταθέσουν τις προσφορές τους. Πρόκειται για το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο, εκτιμώμενης αξίας 1,32 δισ. ευρώ. Στη δεύτερη φάση της διαγωνιστικής διαδικασίας συμμετέχουν οι Άκτωρ Παραχωρήσεις, Τέρνα, Άβαξ, Vinci, Μυτιληναίος – Intertoll.
Κοντά στην εκκίνηση της διαγωνιστικής διαδικασίας, όπως είχε δηλώσει πρόσφατα ο κ. Καραμανλής, βρίσκεται επίσης το διαγώνιο τμήμα του οδικού άξονα Λαμία – Ιτέα – Αντίρριο, Μπράλος – Άμφισσα, προϋπολογισμού 285 εκατ. ευρώ.
Εξελίξεις αναμένονται εντός του έτους και για την υποθαλάσσια Ζεύξη Σαλαμίνας – Περάματος (έργο παραχώρησης), αξίας 350-500 εκατ. ευρώ. Στον διαγωνισμό συμμετέχουν Μυτιληναίος, Τέρνα και η κοινοπραξία Vinci Concessions – Vinci High – Άκτωρ Παραχωρήσεις. Πρόσφατα το υπουργείο Υποδομών δέσμευσε το αναγκαίο κονδύλι για τον τεχνικό του σύμβουλο σε θέματα λιμενικών έργων στο πλαίσιο των διαδικασιών για την ανάθεση της σύμβασης παραχώρησης.
Τα έξι σιδηροδρομικά έργα αξίας 4 δισ. ευρώ
Τις επόμενες ημέρες θα κυριαρχήσουν τα έξι σιδηροδρομικά έργα, συνολικού προϋπολογισμού 4 δισ. ευρώ, για τα οποία η εκδήλωση ενδιαφέροντος έχει οριστεί για τις 14 Ιανουαρίου.
Πρόκειται για τα έργα:
* Αναβάθμιση υφιστάμενης με διπλασιασμό και εγκατάσταση σηματοδότησης – ETCS και ηλεκτροκίνησης της σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο με προϋπολογισμό 1,07 δισ. ευρώ.
* Κατασκευή νέας σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκη – Τοξότες, 1,68 δισ. ευρώ.
* Σιδηροδρομική σύνδεση του 6ου προβλήτα λιμένα Θεσσαλονίκης και κατασκευή προαστιακού Δυτικής Θεσσαλονίκης, 53,4 εκατ. ευρώ.
* Κατασκευή νέας προαστιακής σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα από τον κόμβο Κορωπίου έως το Λαύριο και τον λιμένα Λαυρίου, 390,5 εκατ. ευρώ.
* Κατασκευή νέας προαστιακής σιδηροδρομικής γραμμής για τη σύνδεση της Ραφήνας και του λιμένα Ραφήνας με το υφιστάμενο σιδηροδρομικό δίκτυο, 308,6 εκατ. ευρώ.
* Ολοκλήρωση της νέας διπλής σιδηροδρομικής γραμμής Κιάτο – Πάτρα στο τμήμα Ρίο – νέος λιμένας Πατρών, 476,5 εκατ. ευρώ.
Όλα τα έργα θα δημοπρατηθούν με το σύνολο των υποέργων τους (υποδομή, επιδομή, ηλεκτροκίνηση και συστήματα).
Οι διεργασίες μεταξύ των κατασκευαστικών ομίλων για το πώς θα «κατέβουν» στα σιδηροδρομικά έργα βρίσκονται σε εξέλιξη. Πληροφορίες αναφέρουν ότι κοινοπραξία για τη διεκδίκηση των σιδηροδρομικών θα συγκροτήσουν η Άκτωρ με την Άβαξ. Οι δύο όμιλοι έχουν δημιουργήσει κοινοπραξίες αρκετές φορές στο παρελθόν. Θεωρείται πιθανό, επίσης, να διεκδικήσουν ξανά μαζί την Αττική Οδό, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι το ΤΑΙΠΕΔ θα ξεκινήσει άμεσα τη διαδικασία για τη υπογραφή της νέας σύμβασης παραχώρησης του αστικού αυτοκινητοδρόμου.
Πιθανή θεωρεί η αγορά την κοινή κάθοδο στο πακέτο των 4 δισ. των Μυτιληναίος και Intrakat. Οι δύο εταιρείες συνεργάστηκαν στη διεκδίκηση της κατασκευής των αρχικών υποδομών στο Ελληνικό, στο πλαίσιο διαγωνισμού της Lamda Development. Στο επίσης σιδηροδρομικό έργο Ροδοδάφνη – Ρίο, η Μυτιληναίος κατέθεσε προσφορά σε κοινοπραξία με την Τέρνα.
Σε αυτή τη φάση δεν μπορεί να εκτιμηθεί πότε η διαδικασία για τα έξι προαναφερόμενα σιδηροδρομικά θα περάσει στο τελικό της στάδιο (κατάθεση προσφορών).
Στη γραμμή εκκίνησης το τμήμα Πάτρα – Πύργος
Ο αυτοκινητόδρομος Πάτρα – Πύργος, συνολικού προϋπολογισμού 355 εκατ. ευρώ, ο οποίος επέστρεψε στην παραχώρηση της Ολυμπίας Οδού, θα κατασκευαστεί από τις ΓΕΚ Τέρνα, Ελλάκτωρ και Άβαξ. Οι προαναφερόμενες εταιρείες συμμετέχουν στην εταιρεία παραχώρησης με ποσοστά 17% οι δύο πρώτες και 19,1% η τρίτη. Οι δύο ξένες κατασκευαστικές που επίσης είναι μέτοχοι στην Ολυμπία Οδό, οι Vinci Concessions (29,9%) και Hochtief (17%), δεν θα συμμετέχουν, σύμφωνα με πληροφορίες, στην κατασκευή του Πάτρα – Πύργος, το οποίο αναμένεται να εκκινήσει το επόμενο διάστημα με προθεσμία ολοκλήρωσης τους 40 μήνες.
