Της Λέττας Καλαμαρά
Καθοριστικής σημασίας για τον κλάδο των σωλήνων χάλυβα αποτελούν οι εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας, μιας και ο κλάδος στηρίζεται στην ανάκαμψη της συγκεκριμένης αγοράς και στο σενάριο της επιτάχυνσης της ενεργειακής μετάβασης. Η παγκόσμια ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια αυξάνεται ταχύτερα απ’ όσο η παραγωγική ικανότητα των ΑΠΕ και κατά συνέπεια αναμένεται να υπάρξει υψηλότερη ζήτηση ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, γεγονός που αναμένεται να οδηγήσει σε υψηλότερα επίπεδα τη ζήτηση για σωλήνες χάλυβα, σύμφωνα με τις εταιρείες του χώρου. Ειδικότερα ο κλάδος των σωλήνων χάλυβα κινήθηκε ανοδικά κατά το εννεάμηνο 2021 και αναμένεται να επωφεληθεί ακόμη περισσότερο από την αύξηση των παραγγελιών κατά τους τελευταίους μήνες του έτους. Σύμφωνα με σχετική μελέτη της ICAP, η παραγωγή χαλυβδοσωλήνων παρουσιάζει αυξομειώσεις, οι οποίες οφείλονται κυρίως στη ζήτηση των εξεταζόμενων προϊόντων από το εξωτερικό.
Όπως τονίζει η ICAP σε σχετική μελέτη, η ευρωπαϊκή χαλυβουργία υποστηρίζει σχεδόν 2,6 εκατ. εργασίες και απασχολεί άμεσα περίπου 330 χιλιάδες άτομα και έμμεσα περίπου 1,6 εκατ. Ο τομέας παράγει κατά μέσο όρο 170 εκατ. τόνους χάλυβα ετησίως σε 28 κράτη μέλη της ΕΕ. Σε συνδυασμό με την ευρωπαϊκή βιομηχανία κατασκευών ο χάλυβας αποτελεί σημαντικό παράγοντα ανάπτυξης και απασχόλησης στην Ευρώπη. Η παραγωγή ακατέργαστου χάλυβα στην ΕΕ-28 διαμορφώθηκε σε 157 εκ. τόνους το 2019, μειωμένη κατά 6% έναντι του 2018. Η παραγωγή ακατέργαστου χάλυβα κυμάνθηκε μεταξύ 162-169 εκατ. τόνων την περίοδο 2018-2018. Η παραγωγή ακατέργαστου χάλυβα στην Ελλάδα διαμορφώθηκε το 2019 σε 1.350 χιλ. τόνους μειωμένη κατά 8% έναντι του 2018, αποσπώντας μερίδιο μόλις 0,9% επί της συνολικής παραγωγής της ΕΕ-28.
Πορεία κλάδου 2014-2020
Η συνολική εγχώρια παραγωγή χαλυβδοσωλήνων παρουσίασε αυξομειώσεις την περίοδο 2004-2015. Την τριετία 2016-2018 ο όγκος της παραγωγής παρουσίασε συνεχή αύξηση, η οποία οφείλεται στην αύξηση της εξαγωγικής δραστηριότητας. Ειδικότερα, το 2018 το συνολικό μέγεθος της παραγωγής υπερδιπλασιάστηκε σε σχέση με το 2017 καθώς η κορυφαία εταιρεία του κλάδου ανέλαβε μια σειρά από σημαντικά έργα στο εξωτερικό (κυρίως στις Η.Π.Α.). Τη διετία 2019-2020 που ακολούθησε η συνολική παραγωγή μειώθηκε σημαντικά λόγω της επιβολής πρόσθετων δασμών σε ευρωπαϊκά προϊόντα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, με αποτέλεσμα οι εταιρείες να στραφούν σε άλλες αγορές, όπως Βόρεια και Νότια Ευρώπη, Μεσόγειο και Αφρική. Το 2020 το σύνολο της εγχώριας παραγωγής χαλυβδοσωλήνων μειώθηκε κατά 19% σε σχέση με το 2019. Η εμφάνιση της πανδημίας Covid-19 είχε ως αποτέλεσμα να εμφανιστούν καθυστερήσεις κυρίως στην παράδοση των προϊόντων και των πρώτων υλών, καθώς τα κατασκευαστικά έργα συνεχίστηκαν στο εξωτερικό. Σύμφωνα με την Μαρία Φλώτσιου, Senior Analyst Οικονομικών Μελετών της ICAP, η οποία επιμελήθηκε την εν λόγω μελέτη, οι εισαγωγές χαλυβδοσωλήνων ακολούθησαν σε γενικές γραμμές φθίνουσα πορεία. Ο βαθμός εισαγωγικής διείσδυσης παρουσίασε αυξομειώσεις την περίοδο 2004-2020 και διαμορφώθηκε στο 32% περίπου το 2020. Οι συνολικές ποσότητες των εξαγωγών παρουσιάζουν επίσης έντονες αυξομειώσεις, παραμένουν ωστόσο σε υψηλά επίπεδα και αυτό οφείλεται στις σημαντικές εξαγωγικές επιδόσεις που παρουσιάζει μια μεγάλη βιομηχανία του κλάδου. Η κατασκευαστική και οικοδομική δραστηριότητα καθώς και η υλοποίηση μεγάλων δημόσιων έργων είναι από τους κυριότερους παράγοντες που επιδρούν στη ζήτηση των χαλυβδοσωλήνων. Στο πλαίσιο της μελέτης από την ανάλυση του ομαδοποιημένου ισολογισμού πέντε επιχειρήσεων για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για τη 5ετία 2016-2020, προκύπτει ότι τα ίδια κεφάλαια παρέμειναν σταθερά την τριετία 2017-2019, ενώ το 2020 μειώθηκαν ελαφρώς (-0,9%) έναντι του 2019. Οι συνολικές πωλήσεις των 5 εταιρειών παρουσίασαν αυξομειώσεις σε όλη την περίοδο 2016-2020, καταγράφοντας σωρευτική αύξηση 41,1% την εν λόγω πενταετία. Τα EBITDA παρουσίασαν αυξομειώσεις την πενταετία 2016-2020.
