Από την έντυπη έκδοση
Της Σοφίας Εμμανουήλ
[email protected]
Με κατανάλωση καφέ περί τα 5,5 κιλά κατά κεφαλήν, όσο σχεδόν και στη Βραζιλία (ο μεγαλύτερος εξαγωγέας καφέ στον κόσμο, για πάνω από 150 χρόνια) και με την αγορά εστίασης να διατηρεί αμυντικά χαρακτηριστικά στην κρίση, καθώς οι οριακές συνθήκες ρευστότητας και οι πιέσεις στα περιθώρια κέρδους δεν αποθαρρύνουν νεοεισερχόμενους παίκτες, η Ελλάδα αποτελεί δέλεαρ για επενδυτές αλλά και… λαθρέμπορους στον καφέ.
Εξάλλου, τα κρούσματα παράνομων εισαγωγών πληθαίνουν, ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα λόγω προσβασιμότητας, σύμφωνα με επιχειρηματίες, πλήττοντας τοπικές εξαγωγικές εταιρείες.
Το λαθρεμπόριο στην αγορά καφέ υπολογίζεται, όπως και στην υπόλοιπη αγορά, σε περίπου 10% επί του όγκου των πωλήσεων, που σημαίνει πρακτικά 12 εκατ. ευρώ φοροδιαφυγή.
Σύμφωνα με τον Γιάννο Μπενόπουλο, πρόεδρο της Ελληνικής Ένωσης Καφέ, το λαθρεμπόριο και η φοροδιαφυγή ευνοούνται από την υψηλή φορολογία.
Γι’ αυτό, όπως τόνισε σε συνέντευξη Τύπου χθες, η Ένωση Ελληνικού Καφέ έχει αναγάγει σε στρατηγική προτεραιότητα τη μείωση -κι αν είναι δυνατόν την κατάργηση- του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στον καφέ, ο οποίος πάντως εισέφερε στα κρατικά ταμεία 90,4 εκατ. ευρώ το 2017 και 122,7 εκατ. ευρώ το 2018.
Ο φόρος αυτός, που επιβλήθηκε 1.1.2017 (με επιβάρυνση 2 ευρώ/κιλό στον ωμό πράσινο, 3 ευρώ/κιλό στον καβουρδισμένο και 4 ευρώ/κιλό στον στιγμιαίο), έρχεται να αθροιστεί με το υψηλό ΦΠΑ στην εστίαση, 24%, δημιουργώντας ένα επικίνδυνο μίγμα, κυρίως για μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου.
Καμπανάκι για μείωση της κατανάλωσης
Σύμφωνα με τον κ. Μπενόπουλο, η συνολική ζήτηση στον καφέ κινείται με αρνητική ποσοστιαία μεταβολή, της τάξεως του -6,8%, σύμφωνα με μελέτη της Nielsen «Elasticity Study», στο πλαίσιο της οποίας μετρήθηκαν οι επιπτώσεις στην αγορά από την επιβολή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στον καφέ. Η Nielsen άντλησε στοιχεία την περίοδο Αύγουστος 2015 – Δεκέμβριος 2016 έναντι Ιανουαρίου 2017 – Ιουνίου 2018. Στο σύνολο του 2018, η μείωση του όγκου πωλήσεων σε σχέση με το 2017 άγγιξε το -1,9% κι έρχεται να προστεθεί στις επιπτώσεις του μέτρου στην τιμή, όπου σημειώθηκε αύξηση σε ένα εύρος 10%-30% και στο κόστος της πρώτης ύλης το οποίο έφτασε έως και σε διπλασιασμό, επηρεάζοντας σημαντικά τους επαγγελματίες του κλάδου.
Στο ράφι και στο cafe
Οι μεγαλύτερες συνέπειες της μετακύλισης του φόρου παρατηρήθηκαν στο ράφι, με αυξήσεις που έφτασαν στο 23% και ανεβαίνουν ακόμη περισσότερο στις πιο οικονομικές και διαδεδομένες κατηγορίες καφέ, όπως ο ελληνικός καφές (30% αύξηση μέσης λιανικής τιμής πώλησης). Σε επίπεδο κατανάλωσης οι συνέπειες είναι σημαντικές, με τη μείωση να αγγίζει το πρώτο δίμηνο του 2018, σε σύγκριση με το αντίστοιχο του 2016, το 15% για το σύνολο του καφέ, ενώ είναι ακόμη μεγαλύτερη σε συγκεκριμένες κατηγορίες. Συνταξιούχοι και νέοι επηρεάζονται κυρίως από το μέτρο, όπως φαίνεται από τη δημογραφική ανάλυση του προφίλ των καταναλωτών, ενώ τα 45 ευρώ το έτος φθάνει η επιβάρυνση για κάθε οικογένεια.
Τα μεγέθη
Η κατανάλωση ανέρχεται σε 40.000 τόνους, με το 40% να αφορά την κατανάλωση εκτός σπιτιού και το 60% την εντός σπιτιού. Ειδικά η αξία της κατανάλωσης εντός σπιτιού -πίνουμε 510 κούπες καφέ/άτομο, στοιχείο που μεταφράζεται σε ετήσια κατανάλωση 5 δισ. κούπες- ανέρχεται σε 400 εκατ. ευρώ, ενώ στην αγορά εκτός σπιτιού ανέρχεται στα 3 δισ. ευρώ (τιμές καταναλωτή). Βάσει των καταναλωτικών προτιμήσεων των Ελλήνων, ο ελληνικός καφές είναι η πρώτη επιλογή με 32%, ο στιγμιαίος με 30%, ενώ ακολουθούν ο εσπρέσο και ο φίλτρου με 28% και 10% αντίστοιχα (σύνολο κατανάλωσης εντός/εκτός σπιτιού).
