Από την έντυπη έκδοση
Της Σοφίας Εμμανουήλ
[email protected]
Ισχυρό πλήγμα στην πολύπαθη βιομηχανία ένδυσης – υπόδησης καταφέρνει το φαινόμενο της διακίνησης απομιμητικών προϊόντων, το οποίο έχει λάβει διαστάσεις Λερναίας Υδρας, αφού, παρά την αύξηση των αποκαλύψεων παράνομων κυκλωμάτων από τις αρμόδιες αρχές, τα προϊόντα «μαϊμού» που κυκλοφορούν στην αγορά -υπαίθριο εμπόριο, αποθήκες, ακόμη και καταστήματα λιανικής- πολλαπλασιάζονται, με αποτέλεσμα η οικονομική ζημιά να διαμορφώνεται στο 1,323 δισ. ευρώ τον χρόνο και απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας, δηλαδή μία απόλυση για κάθε 20 που γίνονται στην Ευρώπη για τον ίδιο λόγο.
Ειδικότερα, λόγω της απομίμησης ρούχων, παπουτσιών και αξεσουάρ, πάνω από 26 δισ. ευρώ χάνονται κάθε χρόνο στην Ε.Ε., ζημιά που μεταφράζεται σε 363.000 θέσεις εργασίας. Από αυτές, πάνω από 19.000 χάνονται στην Ελλάδα. Δηλαδή, η κατασκευή και διάθεση παραποιημένων ειδών ένδυσης και αξεσουάρ, από γραβάτες και φουλάρια μέχρι ζώνες και γάντια, κοστίζει ακριβά στις νόμιμες επιχειρήσεις.
Στην Ελλάδα το κόστος υπολογίζεται σε σχεδόν 19% των συνολικών πωλήσεων της αγοράς ένδυσης, επηρεάζοντας ταυτόχρονα το 17% των εργαζομένων στον κλάδο. Αν συνυπολογιστούν δε πέρα από τις άμεσες και οι έμμεσες επιπτώσεις της εμπορίας προϊόντων «μαϊμού», η ζημιά ξεπερνά το 1,3 δισ. ευρώ, με επιπλέον κόστος πάνω από 24.000 θέσεις εργασίας, σύμφωνα με στοιχεία που αντλήσαμε από έκθεση του Γραφείου Εναρμόνισης Εσωτερικής Αγοράς (Office for Harmonization in the Internal Market – ΟΗΙΜ), μέρος μιας σειράς μελετών για τις οικονομικές επιπτώσεις που προκαλεί η παραποίηση αγαθών σε ορισμένους τομείς σε ολόκληρη την Ε.Ε., η οποία θα κυκλοφορήσει τους επόμενους μήνες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα είναι μία από τις 9 ευρωπαϊκές χώρες στις οποίες διαπιστώνονται υψηλές επιπτώσεις από τη διάθεση προϊόντων «μαϊμού» στα είδη ένδυσης, υπόδησης και αξεσουάρ.
Με βάση το ποσοστό του τζίρου των απομιμητικών προϊόντων επί του συνολικού τζίρου των συγκεκριμένων κατηγοριών στην αγορά του λιανεμπορίου, η Ελλάδα είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη ζημιά.
Διψήφιο ποσοστό απωλειών πάντως καταγράφουν και οι: Βουλγαρία, Ισπανία, Ρουμανία και Πορτογαλία. Η Ελλάδα καταγράφει τις μεγαλύτερες αρνητικές επιπτώσεις και ως προς τις θέσεις εργασίας που χάνονται εξαιτίας του μεγάλου όγκου προϊόντων «μαϊμού» στην αγορά (17% του ανθρώπινου δυναμικού που απασχολείται στον κλάδο), ενώ ακολουθεί η Ισπανία (με 13,5%).
Στη Βρετανία, μια ακόμη χώρα με αξιοσημείωτη δράση εμπόρων παραποιημένων ρούχων, παπουτσιών και αξεσουάρ, η μείωση των εσόδων κατασκευαστών, εμπόρων και των διανομέων σ’ αυτά τα είδη φτάνει περίπου τα 3,6 δισ. ευρώ κάθε χρόνο, με 40.000 χαμένες θέσεις εργασίας.
Στη Γαλλία η αντίστοιχη μείωση εσόδων φτάνει περίπου τα 3,5 δισ. ευρώ με πάνω από 25.000 χαμένες θέσεις εργασίας ή 36.000 θέσεις εάν προστεθούν και οι έμμεσες επιπτώσεις.
Στη Γερμανία η απώλεια εσόδων φτάνει τα 3,5 δισ. ευρώ με πάνω από 40.000 χαμένες θέσεις εργασίας ή πάνω από 52.000 εάν υπολογιστούν και οι έμμεσες επιπτώσεις.
Αντίστοιχα στην Ιταλία η μείωση εσόδων φτάνει τα 4,5 δισ. ευρώ με πάνω από 50.000 θέσεις εργασίας και στην Ισπανία χάνονται πάνω από 50.000 θέσεις εργασίας, σχεδόν το 14% της απασχόλησης στον τομέα αυτό.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο
Η μελέτη του ΟΗΙΜ, που κυκλοφόρησε μέσω του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου για τις Παραβάσεις των Δικαιωμάτων Διανοητικής Ιδιοκτησίας, δείχνει ότι η πώληση των παραποιημένων ενδυμάτων, παπουτσιών και αξεσουάρ στην Ε.Ε. ισοδυναμεί με σχεδόν το 10% των συνολικών πωλήσεων του τομέα σε όλη την Ε.Ε. των 28.
Και αυτή η απώλεια εσόδων μεταφράζεται σε 363.000 χαμένες θέσεις εργασίας, αφού οι νόμιμοι κατασκευαστές και οι έμποροι κατασκευάζουν και πωλούν λιγότερο από ό,τι θα μπορούσε να είχε επιτευχθεί αν δεν υπήρχε αντιγραφή και ως εκ τούτου απασχολούν λιγότερους εργαζόμενους. Οταν λαμβάνονται υπ’ όψιν και οι παρεπόμενες επιπτώσεις στους προμηθευτές, φαίνεται πως οι νόμιμες επιχειρήσεις σε όλη την Ε.Ε. χάνουν 43,3 δισ. ευρώ των εσόδων τους από τις πωλήσεις λόγω της απομίμησης, με περίπου 518.000 χαμένες θέσεις εργασίας.
Δεδομένου ότι οι παραγωγοί και οι πωλητές των προϊόντων απομίμησης δεν πληρώνουν φόρους, εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και ΦΠΑ, δεν συλλέγονται πάνω από 8 δισ. ευρώ κρατικών εσόδων σε όλη την Ε.Ε. των 28.
Πνευματική ιδιοκτησία
Το 89% του συνολικού εξωτερικού εμπορίου της Ε.Ε. και το 39% της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας (ήτοι 4,7 τρισ. ευρώ ετησίως) δημιουργείται από τις βιομηχανίες εντάσεως δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας. Επιπλέον, περίπου το 26% της συνολικής απασχόλησης στην Ε.Ε. (ήτοι 56 εκατ. θέσεις εργασίας) παρέχεται άμεσα από αυτές τις βιομηχανίες, ενώ ένα επιπλέον 9% των θέσεων εργασίας στην Ε.Ε. προέρχεται έμμεσα από τις βιομηχανίες εντάσεων δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.
Σύμφωνα με στοιχεία της Europol, μόνο 10 δισ. ευρώ και περισσότερες από 185.000 θέσεις εργασίας χάθηκαν στην Ε.Ε. εξαιτίας της πειρατείας και μόνο. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα κέρδη από την παραγωγή και την εμπορία προϊόντων απομίμησης μπορούν να υπερβαίνουν εκείνα από την παράνομη διακίνηση και παραγωγή ναρκωτικών.
Η Κίνα παραμένει στο επίκεντρο
Η Κίνα εξακολουθεί να είναι η κύρια πηγή προϊόντων παραποίησης/απομίμησης, με σχεδόν 7 στα δέκα προϊόντα που κατακρατούνται στα τελωνεία στην Ευρώπη να προέρχονται από κει και επιπλέον ένα στα δέκα από το Χονγκ Κονγκ.
Η βιομηχανία της μόδας ξοδεύει εκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο για την καταπολέμηση του φαινομένου των προϊόντων «μαϊμού». Παρ’ όλα αυτά είναι πολύ εύκολο να αγοράσει κανείς μια ψεύτικη τσάντα Louis Vuitton σε μια γωνιά του δρόμου σε όποιο μέρος του κόσμου κι αν βρίσκεται. Είναι ενδεικτικό ότι μόνο μέσω online πλατφορμών το 2014 σημειώθηκε αύξηση των πωλήσεων προϊόντων «μαϊμού» κατά 15%.
Πάντως, αν και μεγάλο εύρος του προβλήματος με τα προϊόντα «μαϊμού» εντοπίζεται σε είδη ρουχισμού και αξεσουάρ των μαρκών πολυτελείας, ανερχόμενοι κλάδοι διεκδικούν μερίδιο. Τα παράνομα δίκτυα επιδιώκουν να κάνουν τεράστια κέρδη κι έχουν οδηγηθεί στη μαζική παραγωγή υψηλής ποιότητας απομιμήσεων. Οι εγκληματικές ομάδες είναι σε θέση να αναπτύσσουν πέρα από εξαιρετικές απομιμήσεις ειδών πολυτελείας και φαρμακευτικά προϊόντα, ηλεκτρονικά είδη, ακόμη και προϊόντα οικιακής χρήσης, καλλυντικά, ανταλλακτικά αυτοκινήτων, φυτοφάρμακα, τρόφιμα και ποτά κ.ά.
Στη χώρα μας είναι προφανές ότι οι αριθμοί εκτοξεύονται σε μεγάλα ύψη, εάν πέρα από τα επώνυμα προϊόντα ένδυσης και αξεσουάρ συνεκτιμηθούν οι απώλειες και από άλλες κατηγορίες με υψηλά ποσοστά δεσμεύσεων από τα τελωνεία, όπως είναι τα τσιγάρα και τα φάρμακα.
Σε τεμάχια ο όγκος ξεπερνά τα 20 εκατ., αν και ποικίλλει από χρόνο σε χρόνο. Εξάλλου πηγές της αγοράς εκτιμούν ότι το κόστος της «παραοικονομίας» που συντηρείται από τα κυκλώματα που δρουν σε όλο το φάσμα του εμπορίου, κυμαίνεται τα τελευταία χρόνια κατά μ.ο. στα 20 δισ. ευρώ τον χρόνο.
