Της Τατιάνας Ψαριανού, Αντιπροέδρου της εταιρείας Γραφείο Ψαριανού Α.Ε., Λογιστές – Σύμβουλοι Επιχειρήσεων
ΤΟ ΘΕΜΑ της μεταβίβασης των μετοχών αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο στη φορολογία, αφού αντιμετωπίζεται συχνά και εμπίπτει στο πεδίο των περιουσιακών στοιχείων των φορολογουμένων νομικών και φυσικών προσώπων που, για διάφορους λόγους, μεταβιβάζονται σε άλλους, συγγενείς ή τρίτους. Και, βέβαια, οι σχετικές φορολογικές διατάξεις διαφοροποιούνται ανάλογα με τον τρόπο επιλογής της μεταβίβασης και τον βαθμό συγγένειας των φυσικών προσώπων.
ΕΧΟΥΜΕ αναφερθεί και αναλύσει διεξοδικά σε προηγούμενα άρθρα μας διάφορες περιπτώσεις μεταβιβάσεων περιουσιακών στοιχείων, καθώς και τον τρόπο φορολόγησής τους, που μπορεί να διαφοροποιηθεί αρκετά. Γενικά, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ότι η προαναφερόμενη φορολόγηση της μεταβίβασης αποτελεί ένα δύσκολο θέμα, που σχετίζεται με την επιλογή του χρόνου, αλλά και τη χρήση των συγκεκριμένων φορολογικών διατάξεων, ώστε ο προκύπτων φόρος να είναι, συγκριτικά, ο ελάχιστος.
ΣΤΟ ΠΑΡΟΝ άρθρο μας θα αναφερθούμε στον υπολογισμό της υπεραξίας των μετοχών που προέρχονται από κληρονομιά, κάτι που προαπαιτεί τον καθορισμό της τιμής κτήσεως των μετοχών αυτών, ώστε αφαιρούμενη από την τιμή μεταβίβασης θα προκύψει η υπεραξία που θα φορολογηθεί.
ΣΥΜΦΩΝΑ με τις ειδικές φορολογικές διατάξεις, η αποτίμηση της αξίας των μετοχών γίνεται με τα λογιστικά στοιχεία της περιόδου της μεταβίβασής τους και συγκεκριμένα με τα οικονομικά μεγέθη που αναφέρονται στο ισοζύγιο. Η τιμή κτήσης είναι εκείνη που αναγράφεται πάνω στους τίτλους απόκτησης, όπως είναι το σχετικό ιδιωτικό συμφωνητικό ή το συμβόλαιο της μεταβίβασης, αλλά και άλλα έγγραφα ή οικονομικές πράξεις.
ΓΕΝΝΑΤΑΙ, όμως, το ερώτημα ποια τιμή κτήσης λαμβάνεται υπόψη σε περίπτωση που οι μετοχές αποκτήθηκαν όχι από αγοραπωλησία, αλλά από κληρονομιά, και με ποιο τρόπο υπολογίζεται η υπεραξία μεταβίβασης των μετοχών αυτών. Επειδή το θέμα αυτό συναντάται τακτικά, θεωρούμε την ανάλυση και την παρουσίασή του αρκετά χρήσιμη για τους φορολογούμενους, ώστε να αποφευχθούν τυχόν λάθη κατά τη μεταβίβαση των μετοχών που αποκτώνται με αυτόν τον τρόπο.
ΒΑΣΕΙ της παρ. 4, του άρθρου 42, του Ν.4172/13, «Ως τιμή κτήσης για τίτλους που έχουν αποκτηθεί λόγω κληρονομικής διαδοχής ή μεταβίβασης με χαριστική αιτία, λαμβάνεται η αξία βάσει της οποίας υπολογίστηκε ο φόρος κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής ή χορηγήθηκε απαλλαγή από αυτόν. Αν η τιμή κτήσης δεν μπορεί να προσδιορισθεί θεωρείται ότι είναι μηδενική».
ΣΥΜΦΩΝΑ με την παρ.8, της ΠΟΛ.1147/18, «Με την παράγραφο 9 του άρθρου 115 τροποποιήθηκε το άρθρο 42 του ν. 4172/2013 και προστέθηκε στην παράγραφο 4 ένα νέο εδάφιο, με το οποίο ορίζεται ότι ως τιμή κτήσης για τίτλους που έχουν αποκτηθεί λόγω κληρονομικής διαδοχής ή μεταβίβασης με χαριστική αιτία, λαμβάνεται η αξία βάσει της οποίας υπολογίστηκε ο φόρος κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής ή χορηγήθηκε απαλλαγή από αυτόν. Συνεπώς, για μεταβιβάσεις τίτλων που πραγματοποιήθηκαν ή πραγματοποιούνται από την έναρξη ισχύος των διατάξεων αυτών και μετά, παύουν να ισχύουν οι οδηγίες της διοίκησης σύμφωνα με τις οποίες στην περίπτωση που οι μεταβιβαζόμενοι τίτλοι είχαν αποκτηθεί από κληρονομιά, δωρεά ή γονική παροχή, ως τιμή κτήσης των τίτλων αυτών λαμβανόταν μόνο ο φόρος που καταβλήθηκε (ΠΟΛ.1032/26.1.2015). Οι διατάξεις αυτές έχουν εφαρμογή, σύμφωνα με την παρ. 18α του ίδιου άρθρου από το φορολογικό έτος 2018 και επόμενα».
ΕΠΟΜΕΝΩΣ, για τον υπολογισμό της τιμής κτήσης μετοχών που έχουν προ έλθει από κληρονομιά, λαμβάνεται υπόψη η αξία βάσει της οποίας υπολογίστηκε ο φόρος κληρονομιάς.
