Τoυ Βασίλη Κορκίδη, προέδρου του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς (ΕΒΕΠ)
ΈΝΑΝ χρόνο μετά την έναρξη της Διακήρυξης της Αμβέρσας, 400 ηγέτες βιομηχανικών επιχειρήσεων συναντήθηκαν και πάλι στην ίδια πόλη για να συζητήσουν με την πρόεδρο της Επιτροπής, Ursula von der Leyen, τη «Συμφωνία Καθαρής Βιομηχανίας», που δημοσιεύτηκε πρόσφατα από την Ε.Ε.
Εν όψει της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Μάρτιο, οι ΜμΕ εντάσσονται στο κάλεσμα της βιομηχανίας προς τους αρχηγούς κρατών να αναλάβουν επείγουσα δράση σε όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε., χωρίς καμία καθυστέρηση.
Ίσως αυτή να είναι η τελευταία ευκαιρία της Ε.Ε. για μια περιεκτική και ολιστική προσέγγιση της βιομηχανικής πολιτικής.
Επί του παρόντος δεν είναι σαφές σε ποιο βαθμό αυτή η πρωτοβουλία μπορεί να καθοδηγήσει και να στηρίξει τις ΜμΕ στη μετάβασή τους προς την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα.
ΩΣ ΓΝΩΣΤΟΝ, οι ΜμΕ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στα καθαρά βιομηχανικά οικοσυστήματα συναλλαγών, κυριαρχώντας στην αλυσίδα εφοδιασμού σε όλους τους τομείς παραγωγής.
Η συνάντηση των CEOs από όλη την Ευρώπη δείχνει ότι η σημασία των ΜμΕ αναγνωρίζεται από τις μεγάλες επιχειρήσεις και το ίδιο θα πρέπει να ισχύει και για τους πολιτικούς σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.
Η πολιτική τους πρέπει να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα των ΜμΕ πριν και κατά την υλοποίηση των ανακοινωθέντων πρωτοβουλιών.
Η υιοθέτηση αυτής της εμβληματικής πρωτοβουλίας δεν πρέπει να στοχεύει κυρίως σε βιομηχανίες έντασης, ενέργειας και καθαρές τεχνολογίες.
Η προσέγγιση με βάση τις μικρότερες εταιρείες είναι η προϋπόθεση για τη δημιουργία ενός επιχειρηματικού περιβάλλοντος στο οποίο όλοι μπορούν να ευδοκιμήσουν.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ, οι ΜμΕ αντιπροσωπεύουν τη μεγάλη πλειονότητα των επιχειρήσεων στα περισσότερα βιομηχανικά οικοσυστήματα, όπως για παράδειγμα στον τομέα των μεταφορών, με το 99,7% όλων των εταιρειών να είναι ΜμΕ, εξασφαλίζοντας το 57% της απασχόλησης και το 45% της προστιθέμενης αξίας.
Παρόμοια μερίδια ισχύουν και για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες, με το 99,2% όλων των εταιρειών να είναι ΜμΕ, παρέχοντας το 51% της απασχόλησης και το 38% της προστιθέμενης αξίας, καθώς επίσης της ενέργειας, μέσω ανανεώσιμων πηγών, με το 99,5% να είναι ΜμΕ, συνεισφέροντας το 40% της
απασχόλησης και το 30% της προστιθέμενης αξίας.
Εξετάζοντας τα παραπάνω στοιχεία, σαφώς και απαιτούνται διορθώσεις στα ενεργειακά μέτρα, ενώ υπάρχουν δυνατότητες βελτίωσης, που θα εστιάζουν στην ηλεκτροδότηση και την ενεργειακή ασφάλεια για να βοηθηθούν οι ΜμΕ στη μείωση των λογαριασμών ενέργειας.
Η «ΣΥΜΦΩΝΙΑ Καθαρής Βιομηχανίας» περιλαμβάνει μια σειρά μέτρων που έχουν τη δυνατότητα να ενδυναμώσουν τις ΜμΕ της μεταποίησης στην πράσινη μετάβαση, εάν όμως εφαρμοστούν με ολιστικό τρόπο.
Η σταθερότητα σχεδιασμού με εφαρμόσιμους κλιματικούς στόχους για το 2040, με μέτρα για τη μείωση των λογαριασμών ενέργειας, με κίνητρα για την ανακύκλωση υλικών και με μόχλευση των κυκλικών επιχειρηματικών μοντέλων, είναι η προσέγγιση που ταιριάζει σε όλους και που εφαρμόζεται στους στρατηγικούς διαλόγους για την αυτοκινητοβιομηχανία, τη γεωργία και τα τρόφιμα.
Το πλαίσιο που παρουσίασε η Ε.Ε. δεν προβλέπει καμία μεταρρύθμιση του μοντέλου λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρισμού και καμία πρόταση στήριξης κρατικής ενίσχυσης για την ελάφρυνση των υψηλών τιμών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Ανησυχίες εκφράζονται για τα βασικά ορόσημα και μέτρα που πρέπει να αποτυπωθούν σε έναν οδικό χάρτη προς το 2040, ώστε οι μικρομεσαίες βιοτεχνίες να κινηθούν προς την κλιματική ουδετερότητα με βιώσιμο τρόπο.
ΣΤΗΝ Ε.Ε. ισχύει ήδη ο Μηχανισμός Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (CBAM), ο οποίος στοχεύει στην εξίσωση των όρων ανταγωνισμού μεταξύ των εισαγόμενων και των εγχώριων προϊόντων με βάση περιβαλλοντικά κριτήρια.
Ειδικότερα, από το 2026 ο CBAM πρόκειται να οδηγήσει σε οικονομικές επιβαρύνσεις τις επιχειρήσεις που εισάγουν προϊόντα όπως το αλουμίνιο και ο χάλυβας από τρίτες χώρες, με γνώμονα τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που προέρχονται από την παραγωγή τους.
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία παρέχει μια σειρά ειδικών καθεστώτων και διαδικασιών που επιτρέπουν την αναστολή ή και την πλήρη απαλλαγή από δασμούς και φόρους, ιδίως για εξωστρεφείς επιχειρήσεις που εμπλέκονται στο διασυνοριακό εμπόριο.
Παράλληλα, προτιμησιακές συμφωνίες και συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου επιτρέπουν την αποφυγή δασμών, με την αξιοποίηση των εργαλείων αυτών να μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κόστους των πρώτων υλών.
ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΑ, η ενεργή συμμετοχή των φορέων στο πλαίσιο «Quality Jobs Roadmall» είναι απαραίτητη για την περαιτέρω ανάπτυξη της απασχόλησης, που απασχολεί όλους και συγκρατεί ιδιαίτερα τις ΜμΕ στην πράσινη μετάβαση.
Η αντιμετώπιση των ελλείψεων εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων απαιτεί συντονισμένη προσπάθεια από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, κυβερνήσεις, εκπαιδευτικά ιδρύματα, επιχειρήσεις και εργαζόμενους.
Η εικόνα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΚ) απαιτεί βελτίωση και αύξηση της χρηματοδότησης από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ).
Ενισχύοντας την ελκυστικότητα της ΕΕΚ, ενισχύοντας ισχυρές εταιρικές σχέσεις μεταξύ εκπαίδευσης και ΜμΕ, επενδύοντας στη διά βίου μάθηση και διασφαλίζοντας επαρκή χρηματοδότηση από την Ε.Ε., μόνο τότε μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα πιο εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό, κατάλληλο για το μέλλον των επιχειρήσεων της Ευρώπης.
ΤΈΛΟΣ, στον καθορισμό των φιλόδοξων κλιματικών στόχων για το 2040 της Ε.Ε. πρέπει να διασφαλιστούν οι απαραίτητοι οικονομικοί πόροι, όπως με την απόφαση να αυξηθεί το παράθυρο InvestEU SMEs ως σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, μαζί με ένα υποστηρικτικό και δίκαιο πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων, καθώς και νέες προσεγγίσεις στις δημόσιες συμβάσεις.
Πρόσθετοι πόροι επίσης απαιτούνται για την επίτευξη των στόχων ανάπτυξης με προγράμματα κατάρτισης προσαρμοσμένα στις πραγματικές ανάγκες δεξιοτήτων των επιχειρήσεων, αλλά και στα χρονοδιαγράμματα εργασίας των εργαζομένων και των επιχειρηματιών.
Η Ε.Ε. πρέπει να αποδεχτεί πως οι ΜμΕ της μεταποίησης αντιμετωπίζουν μοναδικές προκλήσεις όσον αφορά τη διατήρηση των λειτουργιών τους και η προσέγγιση της βιομηχανικής πολιτικής της πρέπει να είναι περιεκτική και ολιστική, ώστε να μην καταλήξει σε μια ακόμη χαμένη ευκαιρία.
