Τoυ Βαγγέλη Νίκα, γενικού διευθυντή Επιχειρησιακών Λειτουργιών στον Οργανισμό Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων (Export Credit Greece)
ΩΣ «EXPORT Credit», δηλ. «ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων», νοείται το ασφαλιστικό προϊόν με το οποίο ο ασφαλιστής παρέχει κάλυψη έναντι των εμπορικών και πολιτικών κινδύνων που συνδέονται με τις υποχρεώσεις πληρωμής (πιστωτικό τιμολόγιο) στο πλαίσιο μιας εξαγωγικής συναλλαγής.
Τα τελευταία χρόνια, η εν λόγω αγορά παρουσιάζει μια σειρά από προϊόντα και υπηρεσίες αρκετά προσαρμοσμένες στις ανάγκες του εξαγωγέα. Τα σημαντικότερα εξ αυτών είναι:
α) Whole Turnover Policy ή Global (ασφαλίζει τον συνολικό τζίρο των εξαγωγών και έχει μέγιστη διάρκεια 12 μήνες. Είναι ιδανική επιλογή για σταθερούς εξαγωγείς που θέλουν να διευρύνουν τη δραστηριότητά τους),
β) Supplier’s Credit (αφορά εξαγωγικές συμβάσεις μεγάλης διάρκειας, δηλ. άνω των 2 ετών και είναι ιδανικό για εξαγωγικά αγαθά μεγάλης αξίας, για κεφαλαιουχικά αγαθά και για μεγάλα projects, π.χ. τεχνικά έργα),
γ) Selective Risk (αφορά μεμονωμένα τιμολόγια και αγοραστές ενός εξαγωγέα, έχει μέγιστη διάρκεια 12 μήνες και είναι ιδανική επιλογή για έναν νέο ή περιστασιακό εξαγωγέα),
δ) Political Risk Insurance (το πρόγραμμα αυτό είναι ειδικά σχεδιασμένο για να παρέχει στις επιχειρήσεις τη μεγαλύτερη δυνατή κάλυψη για οικονομικές απώλειες που οφείλονται σε κυβερνητικούς παράγοντες, καθώς και σε πολιτικές και οικονομικές αναταραχές. Απευθύνεται κυρίως σε πολυεθνικές εταιρείες που θέλουν να ενδυναμώσουν την εμπιστοσύνη τους σε αγορές εκτός της χώρας που εδρεύουν), και
ε) Top Up (έχει διάρκεια έως 2 χρόνια και αφορά επέκταση ορίου ασφάλισης πέρα από το εγκεκριμένο όριο από τον ασφαλιστή πρώτης σειράς. Είναι ιδανικό για μεγιστοποίηση της κάλυψης πιστωτικού κινδύνου).
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ πολιτεία, στην προσπάθειά της να σταθεί αρωγός στο εξωστρεφές επιχειρείν, στηρίζει τους εξαγωγείς μέσω δύο κρατικών οργανισμών, της Ελληνικής Εταιρείας Επενδύσεων & Εξωτερικού Εμπορίου (Enterprise Greece) και της Ελληνικής Εταιρείας Εξαγωγικών Πιστώσεων (Export Credit Greece).
H Export Credit Greece, που εποπτεύεται από τη Γενική Γραμματεία Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων & Εξωστρέφειας του υπουργείου Εξωτερικών, είναι ο εθνικός φορέας εξαγωγικών πιστώσεων και παρέχει, μεταξύ άλλων, τεχνικές λύσεις ασφαλιστικής κάλυψης στις διεθνείς συναλλαγές των Ελλήνων εξαγωγέων, ενώ συμπεριλαμβάνεται στους αναγνωρισμένους οργανισμούς εξαγωγικών πιστώσεων διεθνώς και ανήκει στο δίκτυο Berne Union, που είναι η κορυφαία ένωση για τον κλάδο ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων και επενδύσεων.
Ο εθνικός φορέας εξαγωγικών πιστώσεων ιδρύθηκε τη δεκαετία του 1960 ως ΚΑΠ (Κεφάλαιο Ασφάλισης Πίστωσης) και υπαγόταν στην Τράπεζα Ελλάδος. Το 1975 μετεξελίχθηκε σε ΚΑΠΕ (Κεφάλαιο Ασφάλισης Πίστωσης Εξαγωγών), ενώ το 1988 ιδρύθηκε -υπό την αιγίδα του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας- ο Οργανισμός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων (ΟΑΕΠ), εντάσσοντας στις υπηρεσίες του και την ασφάλιση για εμπορικό κίνδυνο.
Το 2019, στο πλαίσιο της ενίσχυσης της οικονομικής διπλωματίας, ο ΟΑΕΠ εντάχθηκε στο υπουργείο Εξωτερικών.
Η μεταρρύθμιση ολοκληρώθηκε το 2022 με την ίδρυση, με τον ν. 4918/2022, της Ελληνικής Εταιρείας Εξαγωγικών Πιστώσεων Α.Ε. με τον διακριτικό τίτλο Export Credit Greece (ECG).
Η ECG υποστηρίζει όλους τους εξαγωγείς που έχουν ήδη παρουσία στο διεθνές εμπόριο και δίνει ισάξια έμφαση και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, έτσι ώστε όλες οι παραγωγικές δυνάμεις της Ελλάδας να αξιοποιούν με τον καλύτερο τρόπο τις διεθνείς ευκαιρίες και να δραστηριοποιούνται, με ασφάλεια, σωστή καθοδήγηση και επιτυχία, εκτός συνόρων.
Συμβάλλει στην εξωστρέφεια και την ενδυνάμωση της εθνικής οικονομίας. Επεκτείνει και ενισχύει την ελληνική επιχειρηματικότητα, αναδεικνύοντας διεθνώς τα ελληνικά προϊόντα.
Τα πλεονεκτήματά της είναι: i) ασφαλίζει εξαγωγές προς όλες τις χώρες, ii) ασφαλίζει ακόμα κι ένα μόνο τιμολόγιο, iii) δίνει έμφαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, και iv) έχει ευελιξία και δυνατότητες για τα μεγαλύτερα δυνατά όρια ασφάλισης κατά περίπτωση.
ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΟ ενδιαφέρον παρουσιάζουν στοιχεία της εγχώριας και της διεθνούς αγοράς. Σταχυολογώντας τα πιο σημαντικά εξ αυτών, αξίζει να αναφέρουμε ότι:
- Οι κρατικοί οργανισμοί ασφάλισης εξαγωγικών πιστώσεων ανά τον κόσμο (ECAs – Export Credit Agencies) χρηματοδοτούν ή ασφαλίζουν επιχειρηματικές δραστηριότητες στο εξωτερικό ύψους περίπου 430 δισ. USD, εκ των οποίων τα 55 δισ. USD αφορούν τη χρηματοδότηση έργων σε αναπτυσσόμενες χώρες.
- Τα ECAs παρέχουν 14 δισ. USD σε ασφάλιση για νέες άμεσες ξένες επενδύσεις, ξεπερνώντας όλες τις άλλες επίσημες πηγές χρηματοδότησης μαζί (Παγκόσμια Τράπεζα, Περιφερειακές Τράπεζες Ανάπτυξης, Συμφωνίες διμερούς ή πολυμερούς βοήθειας, κτλ.).
- Ως αποτέλεσμα των απαιτήσεων/ αξιώσεων κατά των αναπτυσσόμενων χωρών που προέκυψαν από τις συναλλαγές τους, τα ECAs κατέχουν πάνω από το 25% του χρέους αυτών των αναπτυσσόμενων χωρών, ύψους 2,2 τρισ. USD.
- Το 2024 τα ECAs εισέφεραν 191,5 δισ. USD, καλύπτοντας 598 συναλλαγές, σημειώνοντας αύξηση σε σχέση με τα 135 δισ. USD το 2018.
- Το 2024 τα ECAs παρείχαν συνολικά προστασία κινδύνου πληρωμών ύψους 2,7 τρισ. USD, καλύπτοντας περίπου το 13% του συνολικού παγκόσμιου διασυνοριακού εμπορίου αγαθών και υπηρεσιών.
- Το 2024, τα μέλη της Berne Union παρείχαν περίπου 2,46 τρισ. USD σε εξαγωγικές πιστώσεις, αντανακλώντας τη συνεχιζόμενη στήριξη του διεθνούς εμπορίου.
- Η βιομηχανία των εξαγωγικών πιστώσεων έχει τεράστια επιρροή παγκοσμίως, φτάνοντας τα 28 τρισ. USD, δηλ. περίπου το 85% του διεθνούς εμπορίου.
- Σύμφωνα με την Ένωση Διεθνούς Ασφάλισης Πιστώσεων και Εγγυήσεων (International Credit Insurance & Surety Association – ICISA), τα μέλη της το 2024 παρείχαν προστασία έναντι κινδύνων ύψους 16,3 δισ. USD.
- Στην Ελλάδα το 2024, οι ασφαλισμένες εξαγωγικές πιστώσεις ανήλθαν σε 12,1 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας μια αύξηση 20% την τελευταία διετία. Το ευρύτερο ασταθές περιβάλλον, η πανδημία και ο πόλεμος στην Ουκρανία διαμόρφωσαν την αυξημένη ζήτηση.
- Οι Τοp 5 χώρες στην ασφάλιση εξαγωγικών πιστώσεων είναι η Κίνα (11 δισ. USD), η Ιταλία (10,9 δισ. USD), η Γερμανία (7,2 δισ. USD), η Γαλλία (5,9 δισ. USD) και η Σουηδία (5,4 δισ. USD).
