Του Αντώνη Μαυρόπουλου, Συμβούλου κυκλικής οικονομίας και συγγραφέα του βιβλίου «Τεχνητή Νοημοσύνη – Άνθρωπος, Φύση, Μηχανές»
Η ΣΥΝΟΔΟΣ κορυφής για την τεχνητή νοημοσύνη ολοκλήρωσε τις εργασίες της με την έκδοση ενός κοινού ανακοινωθέντος που υπογράφεται από 61 χώρες, χωρίς όμως τη συμμετοχή ΗΠΑ και Μεγάλης Βρετανίας. Συνοπτικά, τέσσερα πράγματα ξεχώρισαν στη σύνοδο.
ΠΡΩΤΟΝ, η εγκατάλειψη της βασικής θέσης της Ε.Ε. για σοβαρό ρυθμιστικό πλαίσιο της τεχνητής νοημοσύνης, κάτω από την ασφυκτική πίεση της νέας αμερικάνικης κυβέρνησης, και η στροφή προς την απορρύθμιση. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για μια προσπάθεια εξευμενισμού της αμερικανικής κυβέρνησης η οποία έχει τοποθετηθεί ανοικτά ενάντια σε κάθε είδους ρύθμιση στην τεχνητή νοημοσύνη και πιέζει ασφυκτικά για απαλοιφή οποιωνδήποτε εμποδίων στις αμερικανικές εταιρείες, οι οποίες αντιμετωπίζουν πιθανά πρόστιμα πολλών δισ. στην Ε.Ε. Το γεγονός ότι αυτή η στροφή έγινε ακριβώς την ίδια στιγμή που η νέα αμερικανική κυβέρνηση ανακοίνωνε δασμούς σε χάλυβα και αλουμίνιο και για τις χώρες της Ε.Ε. υπογραμμίζει την απόλυτη κατάντια της ευρωπαϊκής ηγεσίας.
ΔΕΥΤΕΡΟΝ, η παγωμάρα στο επίσημο δείπνο όταν ο Κινέζος αντιπρόεδρος τοποθετήθηκε και αναφέρθηκε αναλυτικά στην ανάγκη διεθνούς συνεργασίας για τον έλεγχο και την ανάπτυξη εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης, ενώ ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ που ήταν παρών αρνήθηκε να τοποθετηθεί. Πρόκειται για πλήρη αντιστροφή του διπλωματικού και γεωπολιτικού κλίματος στο οποίο έχουν γαλουχηθεί οι σημερινές ηγεσίες της Δύσης. Οι παριστάμενοι έμειναν με την αίσθηση ότι η Κίνα, η οποία συνυπέγραψε το κοινό ανακοινωθέν, αφήνεται εν λευκώ να ηγηθεί της παγκόσμιας προσπάθειας για συνεργασία στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης.
ΤΡΙΤΟΝ, η ψυχροπολεμική δήλωση του αντιπροέδρου των ΗΠΑ σύμφωνα με την οποία το να χρησιμοποιείς την κινεζική τεχνητή νοημοσύνη σημαίνει να αλυσοδένεις το έθνος σου σε έναν αυταρχικό αφέντη που επιδιώκει να διεισδύσει, να υποσκάψει και να αρπάξει την πληροφοριακή σου υποδομή! Πέρα από την αδιανόητη υποκρισία που αποκρύβει ότι ακριβώς το ίδιο επιδιώκουν και τα αμερικανικά προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης, η δήλωση αυτή προετοιμάζει το έδαφος για την επιβολή νέων απαγορεύσεων στα πρότυπα των μέτρων που έχουν ήδη επιβάλει οι ΗΠΑ και στην Ε.Ε. για τα δίκτυα 5G, προϊόντα της HUAWEI κ.λπ.
ΚΑΙ ΤΕΤΑΡΤΟΝ, οι εξαγγελίες για επενδύσεις άνω των 200 δισ. ευρώ για την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης στην Ε.Ε., μέσω της συμμαχίας εταιρειών EU AI Champions Initiative. Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν αμφιβολίες για το αν, πότε και πώς θα μπορούσαν να υλοποιηθούν αυτές οι εξαγγελίες, η πρόθεση της σημερινής ηγεσίας της Ε.Ε. είναι να γεμίσει την Ε.Ε. με data centers τα οποία αποτελούν τη βασική υποδομή για την τεχνητή νοημοσύνη. Ας σημειωθεί ότι οι μεγάλες αμερικανικές εταιρείες πρωτοστατούν στο σχέδιο ανάπτυξης αυτών των υποδομών για να μπορούν να αναπτύξουν την αγορά της τεχνητής νοημοσύνης στην Ε.Ε.
Η ΦΙΛΟΔΟΞΙΑ της γαλλικής προεδρίας ήταν να διασφαλίσει ότι η σύνοδος κορυφής θα αντανακλά μια ισορροπημένη ευρωπαϊκή προσέγγιση για την τεχνητή νοημοσύνη, με βάση την οποία η Γαλλία και η Ε.Ε. θα βρουν τον δικό τους χώρο στο πεδίο που σήμερα κυριαρχείται από ΗΠΑ και Κίνα. Τα πραγματικά όμως δεδομένα δεν επιτρέπουν ιδιαίτερη αισιοδοξία και όσα έγιναν κατά τη διάρκεια της συνόδου δείχνουν ακριβώς το αντίθετο: η Ε.Ε. και η Γαλλία σέρνονται πίσω από τις απαιτήσεις των ΗΠΑ, προσπαθώντας να κρατήσουν κάποια ισορροπία με την Κίνα. Τα όνειρα για ευρωπαϊκή τεχνητή νοημοσύνη θα πνιγούν στον κουβά της απορρύθμισης. ΑΡΑΓΕ πόση αξία έχει τελικά το μη δεσμευτικό κοινό ανακοινωθέν όταν οι ΗΠΑ αποχωρούν από τη συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας; Πόσο σοβαρά σχεδιάζεται η ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης που έχει τεράστιες ενεργειακές απαιτήσεις όταν η Ε.Ε. έχει φροντίσει ενεργειακά να είναι απόλυτα εξαρτημένη και με πανάκριβη ενέργεια, ενώ τα δίκτυα των ΑΠΕ από μόνα τους δεν μπορούν να εγγυηθούν την απρόσκοπτη ροή ενέργειας που χρειάζονται τα data centers;
Σε τελική ανάλυση δεν μπορούμε να κάνουμε ότι δεν βλέπουμε τον ελέφαντα στο δωμάτιο. Ένας μικρός αριθμός αμερικανικών και κινεζικών εταιρειών ελέγχουν ασφυκτικά το οικοσύστημα της τεχνητής νοημοσύνης και η κυριαρχία τους είναι ήδη βαθιά ριζωμένη. Αυτή η συγκέντρωση ισχύος αποκτά νέες διαστάσεις και μεγάλο βάθος όσο περνάει ο χρόνος και η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης παραμένει ανεξέλεγκτη. Στις ΗΠΑ και την Κίνα διαφαίνεται ήδη η δημιουργία ενός νέου κρατικού-πληροφοριακού συμπλέγματος με όλο και πιο καθοριστικό ρόλο στη χάραξη και την εφαρμογή πολιτικών αλλά και στην πολιτική διακυβέρνηση. Στις υπόλοιπες χώρες οι κυβερνήσεις εξαρτώνται όλο και περισσότερο από τα μονοπώλια τεχνολογίας για βασικές υπηρεσίες και υποδομές. Τα όνειρα για ευρωπαϊκή τεχνητή νοημοσύνη θα βυθιστούν γρήγορα στον κουβά της απορρύθμισης. Αλλά μην ανησυχεί τε. Με επενδύσεις 200 δισ. ευρώ, οι αμερικανικές εταιρείες θα μπορούν να κάνουν τη δουλειά τους φτηνότερα και καλύτερα και από ευρωπαϊκό έδαφος…
