Τoυ Αλέξανδρου Κωστόπουλου – MBA, προέδρου του Συνδέσμου Ελλήνων Οικονομικών Διευθυντών (ΣΕΟΔΙ), Senior Partner της Strategy Ring
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ επιχείρηση, ως μέλος πλέον του παγκοσμιοποιημένου οικονομικού γίγνεσθαι, αντιμετωπίζει νομοτελειακά τα προβλήματα και τις προκλήσεις του διεθνούς ανταγωνισμού.
Επίσης, ως αποδέκτης των ενδημικών προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας, λειτουργεί σε ένα ασφυκτικό οικονομικό περιβάλλον, αφού καλείται επιπλέον να παλέψει στην αρένα του διεθνούς περιβάλλοντος με τα μεγαθήρια της διεθνούς οικονομίας και να επιβιώσει σε ένα τοπίο χειμάζουσας οικονομίας.
ΕΠΙΠΛΕΟΝ, η ραγδαίως αναπτυσσόμενη τεχνολογία της πληροφορικής, με κορωνίδα την προσφάτως αναδυομένη Artificial Intelligence (A.I.), επιδρά στις συνθήκες λειτουργίας της αγοράς, διαμορφώνοντας νέα δεδομένα στον χώρο του ανταγωνισμού, αφού όχι μόνο διαφοροποιείται το κόστος λειτουργίας της επιχείρησης, ως αποτέλεσμα της εφαρμογής νέων μεθόδων παραγωγής, αλλά ενθαρρύνεται η δημιουργία νέων επιχειρήσεων, με ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.
ΟΛΑ ΑΥΤΑ διαφοροποιούν τα καθήκοντα του σημερινού οικονομικού διευθυντή (C.F.O.), ο οποίος καλείται πλέον να λειτουργήσει με καινούργιες δεξιότητες και να εξοπλιστεί με τα σύγχρονα μέσα της πληροφορικής, όπως η Artificial Intelligence, ώστε να ανταποκριθεί σε ένα ασφυκτικά ανταγωνιστικό και ταχύτατα μεταβαλλόμενο περιβάλλον, πράγμα που σημαίνει ότι τα καθήκοντά του ευρίσκονται σε μια διαρκή περιδίνηση αλλαγών.
ΤΟ ΠΟΡΤΡΕΤΟ κατά συνέπεια του σημερινού οικονομικού διευθυντή πρέπει να σκιαγραφηθεί κάτω από μία πολυδιάστατη προοπτική, η οποία υπαγορεύεται από τη δυναμική των εξελίξεων και των ταχύρρυθμων μεταβολών στο οικονομικό περιβάλλον, μεταβολών που αντανακλώνται, ως είναι φυσικό, στη λειτουργία της σύγχρονης επιχείρησης και προσδιορίζουν το προφίλ του σημερινού οικονομικού manager.
Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ της φυσιογνωμίας, λοιπόν, του σύγχρονου οικονομικού διευθυντή υπό όρους προσωπικών – χαρακτηρολογικών και επαγγελματικών ιδιοτήτων τοποθετείται σε ένα πολυεπίπεδο πλαίσιο δραστηριοτήτων – αρμοδιοτήτων, που αντανακλούν τις ανάγκες της σημερινής επιχείρησης όπως αυτές διαμορφώνονται από την επίδραση εξωτερικών παραγόντων (οικονομικό περιβάλλον κ.λπ.), αλλά και των εσωτερικών συνθηκών και ιδιαιτεροτήτων λειτουργίας της επιχείρησης.
Ο ΡΟΛΟΣ και η φυσιογνωμία κατά συνέπεια του manager – οικονομικού διευθυντή δεν μπορεί παρά να είναι πολυδιάστατος, κάτι που αιτιολογείται από το πολυμέτωπο του αγώνα που καλείται να διεξάγει, την πολυπλοκότητα των καθηκόντων που καλείται να ασκήσει.
Ο MANAGER – οικονομικός διευθυντής εξετάζεται πλέον ως φορέας αξιών ως προσωπικότητα, αλλά και ως φορέας επαγγελματικών δεξιοτήτων και λειτουργικών αρμοδιοτήτων που ασκεί στα πλαίσια λειτουργίας της εταιρείας.
ΠΡΟΕΞΑΡΧΟΝ στοιχείο της δραστηριότητας του ηγέτη είναι η διοίκηση ανθρώπων (όχι η διεύθυνση πραγμάτων). Ο ηγέτης (leader) κατευθύνει, κινητοποιεί, εμπνέει, δραστηριοποιεί, ελέγχει ανθρώπινο δυναμικό. Ασκεί το γνωστό τρίπτυχο του management: ενεργοποίηση (activation), παρακίνηση (motivation) και επικοινωνία (communication).
Ο ΗΓΕΤΗΣ επιδρά επί της συμπεριφοράς των ατόμων της ομάδας του προς την κατεύθυνση της μεγιστοποίησης της αποδοτικότητάς τους.
Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ των ατόμων, η δυναμική θεώρηση της ηγεσίας, που στοχεύει προς την κατεύθυνση της αριστοποιήσεως της επαγγελματικής τους προσωπικότητας και της μεγιστοποιήσεως της αποδοτικότητάς τους, αποτελεί την πεμπτουσία του σύγχρονου management. Ο ηγέτης, λοιπόν, είναι φορέας συγκεκριμένων αξιών – ιδιοτήτων ως προσωπικότητα, και φορέας ορισμένων χαρακτηριστικών – δεξιοτήτων ως επαγγελματική οντότητα.
α) Ο ηγέτης – προσωπικότητα
Η ΗΓΕΤΗΣ οδηγεί, εμπνέει, παρακινεί την ομάδα και διαμορφώνει την προσωπικότητα της επιχείρησης. Λειτουργεί σαν αυτόφωτος αστέρας και η ακτινοβολία του αντανακλάται στην επίδοση και τη συμπεριφορά των ατόμων που διοικεί.
ΣΤΟΧΕΥΕΙ στην ουσία των προβλημάτων και δεν αναλώνεται σε λεπτομέρειες.
ΕΙΝΑΙ ΦΙΛΟΔΟΞΟΣ, εργατικός και διακρίνεται από το πνεύμα αγωνιστικότητας.
ΔΙΑΚΡΙΝΕΤΑΙ για την αγχίνοια, την προσαρμοστικότητα και τον ρεαλισμό του.
ΕΧΕΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ σταθερότητα και διαθέτει τον λεγόμενο «μαγνητισμό», που συντίθεται από την κοινωνικότητα, το πνεύμα θυσίας και την ισχυρή θέληση.
β) Ο ηγέτης – επαγγελματίας
Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ διευθυντής είναι φορέας επιχειρηματικής σκέψης, είναι οραματιστής του μέλλοντος της επιχείρησης, δημιουργός του αποτελέσματος και εγγυητής της μακρόχρονης επιτυχίας της.
ΕΙΝΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΣ δέκτης των μηνυμάτων του εξωτερικού περιβάλλοντος και το αξιοποιεί προς όφελος της επιχείρησης.
ΕΧΕΙ ΤΗΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ να προβλέπει τις εξελίξεις, να κατευθύνει τα προβλήματα και όχι να τα ακολουθεί.
γ) Ο στόχος μέσα στην επιχείρηση
Η ΤΡΙΤΗ διάσταση της δραστηριότητας – αποστολής του οικονομικού διευθυντή είναι αυτή της λειτουργικής εντάξεώς του μέσα στο οργανωτικό σύστημα της επιχείρησης.
ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ θα μπορούσε να λεχθεί ότι βασικός αντικειμενικός στόχος της Οικονομικής Διεύθυνσης είναι η εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων για τη λειτουργία της επιχείρησης και ο έλεγχος της χρησιμοποιήσεως αποδοτικότητάς τους μέσω σχεδιασμού προγράμματος δράσης.
ΔΙΕΥΡΥΝΟΝΤΑΣ την περιγραφή του φάσματος των δραστηριοτήτων – λειτουργιών
της Οικονομικής Διεύθυνσης, θα προσθέσουμε ότι οι λειτουργίες της είναι:
- Η καθιέρωση, ο συντονισμός και η υποστήριξη (με τη διοίκηση) ενός ολοκληρωμένου συστήματος λειτουργίας της επιχείρησης, που να καλύπτει το maximum της αποδοτικότητας των επενδυμένων κεφαλαίων.
- Η αποτίμηση, η αξιολόγηση, η καταγραφή και η αναφορά στη διεύθυνση των αρχών της οικονομικής επιστήμης και του συστήματος ελέγχου.
- Η καθιέρωση και υποστήριξη των αντικειμενικών στόχων της επιχείρησης μέσω του επιχειρησιακού σχεδιασμού.
- Η αξιολόγηση, ερμηνεία των επιρροών του εξωτερικού περιβάλλοντος στην επίτευξη των αντικειμενικών στόχων της επιχείρησης.
- Η αναφορά (REPORTING) των οικονομικών καταστάσεων – αποτελεσμάτων της επιχείρησης στους ενδιαφερόμενους φορείς (μετόχους, Δημόσιο κ.λπ.).
ΑΠΟ ΜΙΑ διαφορετική οπτική γωνία οι αντικειμενικοί στόχοι της Οικονομικής Διεύθυνσης είναι:
- Η ανάπτυξη και ο έλεγχος του οικονομικού σχεδιασμού.
- Η αξιολόγηση – πρόκριση επενδυτικών στόχων και αποφάσεων.
- Η μέσω της ανάπτυξης καθιέρωση συστήματος πληροφορικής (MIS) και παροχή πληροφοριών στα διευθυντικά στελέχη.
- Η ανάπτυξη και ο έλεγχος των οικονομικών – λογιστικών διαδικασιών της εταιρείας.
Εν κατακλείδι:
Η Οικονομική Διεύθυνση
- Εφαρμόζοντας τις αρχές της οικονομικής επιστήμης,
- Αξιοποιώντας τους οικονομικούς πόρους,
- Αξιολογώντας τα μηνύματα έξω και μέσα στην επιχείρηση
ΣΤΟΧΕΥΕΙ στη μεγιστοποίηση του αποτελέσματος μέσα από τη διαδικασία σχεδιασμού και ελέγχου (planning and control).
ΟΙ ΡΥΘΜΟΙ και η πρόοδος της τεχνολογίας τα τελευταία χρόνια είναι ιλιγγιώδεις.
Ο,ΤΙ ΠΕΤΥΧΕ ο άνθρωπος τα τελευταία 30 χρόνια στον τομέα της τεχνολογίας, δεν τα πέτυχε στους 30 αιώνες της ιστορίας του!
Η ΕΠΙΒΙΩΣΗ της σύγχρονης επιχείρησης περνάει από τα χαρακώματα ενός ακήρυχτου και ατελείωτου πολέμου, που η επιτυχής έκβασή του εκφράζεται από τις νίκες στις καθημερινές μάχες.
Όλα αυτά φορτώνουν τον σύγχρονο manager με τη μεγάλη ευθύνη του ηγέτη αγωνιστή, που πρέπει να είναι εξοπλισμένος με απαράμιλλο θάρρος και αγωνιστικότητα, αλτρουισμό και πνεύμα αυτοθυσίας.
