Τoυ Δημήτρη Νίκα, διευθύνοντος συμβούλου Medtronic Hellas, προέδρου ΣΕΙΒ
Ο ΙΑΤΡΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΣ κλάδος αναφέρεται σε μια σειρά προϊόντων και περιλαμβάνει από απλές χειρουργικές γάζες μέχρι πολύπλοκες εμφυτεύσιμες συσκευές, διαγνωστικά και θεραπευτικά μηχανήματα και ρομποτικά χειρουργικά συστήματα, τα οποία απευθύνονται σε όλες τις κατηγορίες των ιατρικών ειδικοτήτων και αποσκοπούν στη βελτίωση της υγείας και την παροχή υψηλού επιπέδου φροντίδας.
Υπάρχουν περισσότερες από 500.000 ιατρικές τεχνολογίες διαθέσιμες σε νοσοκομεία, χώρους κοινοτικής φροντίδας και στο σπίτι (the-europeanmedical-technology-industry-infigures-2022 MedTech Europe).
ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ περιβάλλον πίεσης των δαπανών υγείας, ο ιατρικός εξοπλισμός, οι συσκευές και τα υλικά αποτελούν βασικό συστατικό της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητας ενός σύγχρονου υγειονομικού συστήματος.
Η πρόκληση που αντιμετωπίζουν σήμερα τα συστήματα υγείας είναι ο εκσυγχρονισμός των υπηρεσιών υγείας και η βελτίωση της ποιότητας και αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών προς τον ασθενή, με παράλληλο έλεγχο των δαπανών.
Στο πλαίσιο αυτό, ο τομέας του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού αποτελεί έναν από τους βασικούς άξονες δράσης στο πεδίο. Επίσης, συμβάλλει στη διαμόρφωση νέων λειτουργιών και διαδικασιών εντός των συστημάτων υγείας και εισάγει το στοιχείο του ορθολογισμού στην οργάνωση, διαχείριση και χρήση της καινοτομίας. Κυρίως, όμως, συμβάλλει καθοριστικά στην αναβάθμιση των υπηρεσιών υγείας και των συνθηκών εργασίας του προσωπικού.
Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ αγορά ιατροτεχνολογικών προϊόντων εκτιμάται ότι κυμαίνεται μεταξύ 470 και 550 δισ. ευρώ, ενώ η ευρωπαϊκή αγορά στα 140 δισ. ευρώ (εκτίμηση MedTech Europe), αποτελώντας το= 25%-30%, περίπου, της παγκόσμιας αγοράς.
Σημειώνεται ότι η παγκόσμια αγορά ιατροτεχνολογικών προϊόντων προβλέπεται ότι θα ανέλθει στα 748 δισ. δολάρια έως το 2029, σημειώνοντας ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 5,5% στην περίοδο 2022-2029.
ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ αγορά, όπως σε όλες σχεδόν τις αγορές, οι εταιρείες αντιμετωπίζουν σημαντικό ανταγωνισμό σε μια σειρά ιατροτεχνολογικών προϊόντων, νοσοκομειακού εξοπλισμού, υγειονομικού υλικού και ιατρικών μηχανημάτων, που προέρχεται κυρίως από τις πολιτικές πωλήσεων των εταιρειών.
Υπάρχει ευρύ φάσμα εταιρειών ιατροτεχνολογικών προϊόντων που πωλούν περιορισμένο αριθμό προϊόντων ή συμμετέχουν μόνο σε ένα συγκεκριμένο τμήμα της αγοράς. Ο ανταγωνισμός στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα επηρεάζεται πρωτίστως από την τιμή και λιγότερο από την ικανότητα των εταιρειών να προσφέρουν διαφοροποιημένα κλινικά όσο και οικονομικά αποτελέσματα στους ασθενείς και στο σύστημα περίθαλψης.
Έτσι, η αγορά δεν αξιολογείται για την ευκολία χρήσης, τη συγκριτική αποτελεσματικότητα, την αξιοπιστία και την εξοικείωση των επαγγελματιών υγείας με τα προϊόντα.
Αντίθετα, σε ένα περιβάλλον περιορισμένων οικονομικών πόρων για την υγεία, ο ανταγωνισμός αφορά σχεδόν αποκλειστικά τις τιμές των προϊόντων, αφού, η αξία, η αξιοπιστία και η αποτελεσματικότητα, πολλές φορές δεν μετρώνται καν.
ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ αγορά ιατροτεχνολογικών συσκευών/υλικών και νοσοκομειακών προϊόντων δραστηριοποιούνται περισσότερες από 1.000 εταιρείες, κυρίως ως εισαγωγείς, διανομείς, χονδρέμποροι και μεταπωλητές.
Ο τομέας των ιατροτεχνολογικών συσκευών/υλικών και νοσοκομειακών προϊόντων συνεχίζει να βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις εισαγωγές, καθώς υπάρχει περιορισμένος αριθμός κατασκευαστών ιατρικών ειδών, που επικεντρώνονται κυρίως σε προϊόντα χαμηλού κόστους, όπως επίδεσμοι, γάζες, ορθοπεδικά και βασικά νοσοκομειακά έπιπλα (κρεβάτια, φορεία κ.λπ.).
Πάντως, όπως καταδεικνύεται και στην παρούσα ανάλυση, ο κλάδος των ιατροτεχνολογικών συσκευών/υλικών και νοσοκομειακών προϊόντων απορροφά ένα μεγάλο ποσοστό των δαπανών για την υγεία.
ΑΠΟ την άλλη, τα νοσοκομεία λειτουργούν σήμερα κάτω από τεράστια πίεση, τόσο ιατρική όσο και οικονομική. Τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης προσπαθούν να ανταποκριθούν και επενδύουν σε υποδομές, αναπτύσσουν σχέδια προσλήψεων ή/και διατήρησης του προσωπικού και επανεξετάζουν τρόπους μείωσης του χρόνου αναμονής και βελτίωσης του επιπέδου των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Η πανδημία, πέραν των προβλημάτων που δημιούργησε στα υγειονομικά συστήματα, στα νοσοκομεία, στο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, ανέδειξε και μια νέα πρόκληση: την έλλειψη ιατρικών υλικών και συσκευών. Αυτό έχει προκαλέσει δυσκολίες στους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης σε μια ήδη εξαιρετικά απαιτητική περίοδο.
ΕΠΙΣΗΣ, της πανδημίας είχε προηγηθεί μια βαθιά και παρατεταμένη οικονομική κρίση, η οποία έπληξε το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα, η δε κερδοφορία του ιδιωτικού τομέα είχε δεχθεί βαριά πλήγματα, σε όλους τους επιμέρους επιχειρηματικούς κλάδους.
Οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει ο κλάδος των ιατροτεχνολογικών είναι: η εξόφληση των οφειλόμενων τα οποία αγγίζουν το 1,2 δισ. με στοιχεία Ιουνίου 2024, η καθυστέρηση στην τιμολόγηση των παραγγελιών που φτάνουν στα 100 εκατ. και πρόσφατα το rebate 7% που επιβλήθηκε στην προμήθεια των ιατροτεχνολογικών στα νοσοκομεία του ΕΣΥ.
ΟΠΩΣ αντιλαμβανόμαστε, τα παραπάνω περιορίζουν τη δυνατότητα των εταιρειών να προβλέψουν με επάρκεια τις μελλοντικές τους επενδύσεις στον κλάδο και, ακόμα πιο σημαντικό, δημιουργούν εμπόδια στην πρόσβαση των ασθενών στην καινοτομία.
Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ πρόσβασης σε καινοτόμες ιατρικές διαδικασίες και τεχνολογίες είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί ότι οι ασθενείς έχουν πρόσβαση στις πιο πρόσφατες θεραπείες
και τεχνολογίες που μπορούν να βελτιώσουν τα αποτελέσματα της υγείας τους.
ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΣΤΕΙ δυνατή η πρόσβαση στην αγορά, είναι απαραίτητο να αποδειχθεί η κλινική και οικονομική αξία της τεχνολογίας. Η αποζημίωση είναι κρίσιμος παράγοντας για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στην αγορά. Οι πληρωτές, όπως οι ασφαλιστικές εταιρείες και οι κρατικοί φορείς υγείας, πρέπει να είναι πρόθυμοι να αποζημιώσουν για την τεχνολογία σε ποσοστό που να επαρκεί για την κάλυψη του κόστους ανάπτυξης και παραγωγής.
Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ και οι συνέργειες μεταξύ της βιομηχανίας, του ακαδημαϊκού κόσμου και της κυβέρνησης μπορούν να βοηθήσουν στη διευκόλυνση της ανάπτυξης νέων ιατρικών διαδικασιών και τεχνολογιών. Η συνεργασία μπορεί επίσης να βοηθήσει να διασφαλιστεί ότι η τεχνολογία ανταποκρίνεται στις ανάγκες των ασθενών και των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης.
ΣΥΝΟΛΙΚΑ, η διευκόλυνση της πρόσβασης στην αγορά σε καινοτόμες ιατρικές διαδικασίες και τεχνολογίες απαιτεί μια πολύπλευρη προσέγγιση που αντιμετωπίζει την κλινική και οικονομική αξία, τη ρυθμιστική έγκριση, την αποζημίωση, την εκπαίδευση της αγοράς, την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας και τις συνεργασίες.
Αντιμετωπίζοντας αυτούς τους παράγοντες, τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης μπορούν να εξασφαλίσουν ότι οι ασθενείς έχουν πρόσβαση.
