Τoυ Αλέξη Μητρόπουλου, καθηγητή ΕΚΠΑ-προέδρου ΕΝΥΠΕΚΚ
ΑΠΟ κυβερνητικά στελέχη και φιλικά προς την κυβέρνηση ΜΜΕ επαναλαμβάνεται ότι δήθεν βελτιώνεται η πορεία της ελληνικής αγοράς εργασίας, ότι τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργηθεί 500.000 νέες θέσεις εργασίας και ότι η ανεργία μειώθηκε στα προ μνημονίου επίπεδα.
Η ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ-ΠΟΣΟΤΙΚΗ αυτή εκτίμηση, «στεγνή» και χωρίς να ληφθούν υπόψη σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την αγορά εργασίας, δείχνει να είναι σωστή. Όμως, ουδόλως ορθή είναι από ποιοτικής άποψης, πολύ περισσότερο όταν τοποθετείται απομονωμένη από τα χαρακτηριστικά και τις πολλές συναρτήσεις της μισθωτής εργασίας (ύψος μισθών-υπερωριών, ώρες ημερήσιας/εβδομαδιαίας απασχόλησης, όρια ηλικίας προς συνταξιοδότηση, φορολογία, πληθωρισμός κ.λπ.).
Πιο συγκεκριμένα, αποκρύπτεται τεχνηέντως το γεγονός ότι ο συνολικός αριθμός των απασχολουμένων το 2024 (εργατικό δυναμικό) μειώθηκε κατά 317.000 σε σχέση με το 2009, πριν από την είσοδό μας στα μνημόνια. Συνεπώς, η ανεργία μειώθηκε μεν αριθμητικά, αλλά μαζί μειώθηκε και ο συνολικός αριθμός των εργαζομένων.
ΕΠΙΣΗΣ, τα στελέχη όλων των τελευταίων κυβερνήσεων, αλλά και η συστημική διανόηση, αποφεύγουν να αναφερθούν στα ευρήματα των επίσημων οργανισμών και υπηρεσιών για τη μεγάλη έκρηξη, τα τελευταία χρόνια, της μερικής απασχόλησης, αλλά και των άλλων μορφών «ευέλικτης» εργασίας, η εισαγωγή των οποίων διευκολύνθηκε και με τους νόμους Χατζηδάκη 4808/2021 και Γεωργιάδη 4053/2023.
ΤΕΛΟΣ, σημαντικό στοιχείο που σχετίζεται και επηρεάζει τα ποσοστά ανεργίας είναι τα ευρήματα για το ύψος και την εξέλιξη των μισθών τα τελευταία χρόνια, οι οποίοι είναι κι αυτοί σε αντίθετη κατεύθυνση από το κυβερνητικό αφήγημα, αφού τα τελευταία χρόνια όχι μόνο δεν αυξήθηκαν (όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση), αλλά μειώθηκαν και σε ονομαστικό επίπεδο και κυρίως σε ισχύ ονομαστικής δύναμης.
ΈΤΣΙ, σε σύγκριση με τον Αύγουστο του 2013, όπως αποδεικνύεται από τους παρακάτω πίνακες της ΕΛΣΤΑΤ, που η ανεργία είχε εκτοξευθεί στο 27,8% και οι απασχολούμενοι είχαν μειωθεί στους 3.518.511, η κατάσταση όντως είναι πολύ καλύτερη.
Σε σύγκριση όμως με τον Αύγουστο του 2009, έναν χρόνο πριν από την είσοδό μας στα μνημόνια, που η ανεργία ανερχόταν στο 9% αλλά οι απασχολούμενοι ήταν 4.570.415 (σχεδόν 1 εκατομμύριο περισσότεροι), ο ανωτέρω κυβερνητικός ισχυρισμός δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Τα στοιχεία της ανεργίας, συνεπώς, πρέπει να διαβάζονται συνδυαστικά και να συνεκτιμάται τόσο το πλήθος του εργατικού δυναμικού όσο και η ποιότητα των νέων θέσεων εργασίας, καθώς και ο μεγάλος αριθμός των νέων που μετανάστευσαν από τα πρώτα μνημονιακά χρόνια μέχρι ακόμα και σήμερα.
ΤΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΑ στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αποδομούν το κυβερνητικό αφήγημα. 6,5% μείωση της απασχόλησης το 2024 σε σχέση με το 2009. Ενδεικτικός είναι ο συγκεντρωτικός πίνακας που παρατίθεται με τα σημαντικά ευρήματα από την ΕΛΣΤΑΤ, στον οποίο καταγράφονται οι απασχολούμενοι, οι άνεργοι και ο μη ενεργός οικονομικά πληθυσμός για κάθε Αύγουστο από το 2009 μέχρι και το 2024.
ΑΠΟ τον συγκεντρωτικό πίνακα της ΕΛΣΤΑΤ προκύπτει ότι οι εργαζόμενοι τον Αύγουστο 2024 είναι λιγότεροι κατά 317.927 ανθρώπους (4.570.415 – 4.252.488) σε σχέση με το 2009, δηλαδή λιγότεροι κατά 6,95%! Αυτό το ποσοστό μείωσης του αριθμού των εργαζομένων πρέπει να εκτιμάται συνδυαστικά με το ύψος της ανεργίας καθ’ όλη την περίοδο 2009-2024, πολύ περισσότερο που δεν συνυπολογίζεται και ο αριθμός όσων (κυρίως νέων-«brain-drain») μετανάστευσαν τα μνημονιακά χρόνια.
ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΑ είναι τα ευρήματα της ΕΛΣΤΑΤ για όλη την περίοδο 2009-2024, σύμφωνα με τους παρακάτω πίνακες:
Η ΑΠΟΚΛΙΣΗ του ποσοστού ανεργίας μεταξύ ΔΥΠΑ και ΕΛΣΤΑΤ δημιουργεί σύγχυση στην κοινωνία. Απόκλιση 8,53% ή 399.140 άνεργοι για τον μήνα Αύγουστο 2024. Η Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία (ΕΛΣΤΑΤ) ανακοίνωσε 444.402 ανέργους (ποσοστό 9,5%) για τον Αύγουστο 2024, ενώ η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑπρώην ΟΑΕΔ) ανακοίνωσε, για τον ίδιο μήνα, 843.542 ανέργους (ποσοστό 18,03%). Δηλαδή, η ΕΛΣΤΑΤ καταμέτρησε 399.140 λιγότερους ανέργους από τη ΔΥΠΑ για τον Αύγουστο 2024 (ποσοστό απόκλισης 8,53%).
Η ΜΕΓΑΛΗ απόκλιση των δύο Οργανισμών (σχεδόν διπλάσια) οφείλεται αφενός μεν στο ότι οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι της ανεργίας εκ μέρους της ΕΛΣΤΑΤ δεν περιλαμβάνουν τους μακροχρόνια ανέργους (πάνω από 12 μήνες) -που υποχρεωτικά εκ της νομοθεσίας λαμβάνει υπόψη της η ΔΥΠΑ και αφετέρου στο ότι η ΕΛΣΤΑΤ εκλαμβάνει ως εργαζόμενους και όσους εργάζονται τουλάχιστον μία (1) ώρα την εβδομάδα (4 ώρες τον μήνα)!
ΕΙΝΑΙ σαφές ότι τα στατιστικά ευρήματα της ΕΛΣΤΑΤ, με την ανεπιφύλακτη συνδρομή των φιλικών ΜΜΕ, στηρίζουν το κυβερνητικό αφήγημα περί ανάπτυξης και μαζικής δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.
Εντούτοις, από τα πραγματικά στοιχεία της ΔΥΠΑ, που συστηματικά παραγνωρίζονται, επιβεβαιώνεται πως ακόμα κι αν στατιστικά φαίνεται κάποιος ρυθμός ανάπτυξης, δεν αφορά σε ουσιαστική και βιώσιμη ανάπτυξη επ’ ωφελεία της κοινωνίας αλλά σε «φτωχογόνα» ανάπτυξη που δεν διαχέεται στα ευρύτερα κοινωνικά στρώματα, τα οποία ζουν (δυστυχώς ακόμη και σήμερα, έξι χρόνια μετά την υποτιθέμενη έξοδο από τα μνημόνια) σε συνθήκες απόλυτης ή σχετικής φτώχειας.
Συνεπώς, διάφορα ΜΜΕ και αρκετοί δημοσιολόγοι δεν πρέπει να παρασύρονται από τις κυβερνητικές εξαγγελίες που στηρίζονται μόνο σε επιλεκτικές και ευνοϊκές για την κυβέρνηση καταγραφές.
Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ, αντί πανηγυρισμών και επιλεκτικών πληροφοριών από τις ανακοινώσεις των Οργανισμών που ασχολούνται με τη μέτρηση της ανεργίας (ΕΛΣΤΑΤ, ΔΥΠΑ κ.ά.), οφείλει να εντείνει τις προσπάθειές της για δημιουργία περισσότερων νέων σταθερών και καλοπληρωμένων θέσεων εργασίας. Κυρίως, οφείλει να μην αναδεικνύει επιλεκτικά όσα ευρήματα και συμπεράσματα Οργανισμών εξυπηρετούν τα ιδιοτελή πολιτικά της συμφέροντα.