Τoυ Δημήτρη Πανοζάχου, MSc oικονομολόγου – φοροτεχνικού συμβούλου, δ/νοντος συμβούλου της ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Α.Ε.
ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ από το 1932 (Ν. 5638/1932) προβλεπόταν η απαλλαγή από τον φόρο κληρονομιάς στους κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς, με την προϋπόθεση ότι υπήρχε η πρόβλεψη πως μετά τον θάνατο ενός συνδικαιούχου η κατάθεση και ο λογαριασμός περιέρχονταν αυτοδίκαια στους λοιπούς επιζώντες. Η ίδια διάταξη συμπεριλήφθηκε το 2001 και στο Ν. 2961/2001 (Άρθρο 25 παρ. 2 περιπτ. γ’).
ΜΕ ΜΙΑ σειρά διοικητικών πράξεων και ερμηνειών, όπως στον οδηγό Κατοίκων Εξωτερικού σε Φορολογικά και Τελωνειακά Θέματα της ΓΓΔΕ, που είχε αναρτηθεί στις 20.05.2015 στον ιστότοπό της (www.publicrevenue.gr), στο ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ: ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ, στην ενότητα ΙΙΙ, ΘΕΜΑΤΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ, Α’ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΩΝ, ΔΩΡΕΩΝ – ΓΟΝΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ, 2. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΩΝ αλλά και συμπερασμάτων φορολογικών ελέγχων της ελεγκτικής φορολογικής αρχής, διευκρινιζόταν ότι η περιπτ. γ’ παρ. 2 του άρθρου 25 του Ν. 2961/2001 αφορά ΜΟΝΟ τραπεζική κατάθεση σε κοινό λογαριασμό ελληνικής τράπεζας (joint account).
ΤΟ 2020 με την υπ’ αριθμόν 59/2020 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Αθηνών κρίθηκε ότι η διάκριση των κοινών τραπεζικών λογαριασμών από τη φορολογική αρχή σε τηρούμενους στην ημεδαπή και την αλλοδαπή ήταν μη σύννομη. Στη συνέχεια και σε προσαρμογή στην παραπάνω δικαστική απόφαση, αλλά και σε όσα προβλέπονται στο άρθρο 63 παράγραφος 1 της ΣΛΕΕ, με τον Ν. 4916/2022 τροποποιήθηκε η περιπτ. γ’ του άρθρου 25 του Ν. 2961/2001: α) διευκρινίστηκε απόλυτα ότι πλέον η απαλλαγή φόρου κληρονομιάς ισχύει για όλους τους κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς ανεξάρτητα σε ποια χώρα τηρούνται και β) επεκτάθηκε η εν λόγω φορολογική απαλλαγή σε όλα τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα ημεδαπής και αλλοδαπής, ενώ μέχρι τότε ίσχυε μόνο για τα αμοιβαία κεφάλαια.
Ο ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ περιορισμός που θέτει πλέον ο νομοθέτης είναι η τήρηση των συγκεκριμένων λογαριασμών στην αλλοδαπή να μη γίνεται σε μη συνεργάσιμα κράτη στον φορολογικό τομέα και σε κράτη που δεν έχουν συνάψει και δεν εφαρμόζουν με την Ελλάδα σύμβαση διοικητικής συνδρομής στον φορολογικό τομέα ή δεν έχουν υπογράψει και δεν εφαρμόζουν με την Ελλάδα την Πολυμερή Συμφωνία Αρμόδιων Αρχών για την Αυτόματη Ανταλλαγή Πληροφοριών Χρηματοοικονομικών Λογαριασμών, που έχει κυρωθεί με τον Ν. 4428/2016.
Από τεχνικής άποψης οι φορολογούμενοι πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι η απαλλαγή από τον φόρο κληρονομιάς δεν τους απαλλάσσει από την υποχρέωση υποβολής της σχετικής φορολογικής δήλωσης (ΠΟΛ. 1274/2001).
ΕΡΜΗΝΕΥΟΝΤΑΣ τη διατύπωση «χρηματοπιστωτικά προϊόντα» και έχοντας υπόψη ότι δεν έχει λάβει χώρα κάποια ειδική εγκύκλιος από τη φορολογική αρχή που να συγκεκριμενοποιεί τα εν λόγω προϊόντα τεκμαίρεται ότι αυτή ισχύει για όλους τους κοινούς επενδυτικούς λογαριασμούς, όπως μετοχές, ομόλογα, εμπορεύματα, παράγωγα, συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (Futures), δικαιώματα προαίρεσης (Options), και άλλα επενδυτικά προϊόντα κεφαλαιαγορών.
Η ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ εξομοίωση, έστω στη φορολογία κληρονομιών, των τραπεζικών καταθέσεων με τα χρηματοπιστωτικά προϊόντα αποτελεί μια πράξη εκσυγχρονισμού του φορολογικού συστήματος και προσαρμογής του στις σύγχρονες αποταμιευτικές συμπεριφορές των φορολογουμένων, αφού αυτοί αναζητούν συνεχώς, ειδικά σε περιόδους πληθωρισμού όπως η τρέχουσα, τις καλύτερες αποδόσεις για τις αποταμιεύσεις τους και είναι αυτονόητο ότι στον «κόσμο των χρηματοπιστωτικών προϊόντων» υπάρχουν περισσότερες εναλλακτικές από τις κλασικές τραπεζικές αποταμιεύσεις.
ΜΗΠΩΣ ΗΡΘΕ η ώρα με ανάλογο πνεύμα να εξεταστεί και η γενική φορολογική αντιμετώπιση των επενδύσεων σε κρυπτονομίσματα;
