Του Απόστολου Κενανίδη, προέδρου της Ομοσπονδίας Φορτηγών Αυτοκινήτων Ελλάδος (ΟΦΑΕ)
ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ δεκαετία γίνεται όλο και πιο σαφής η ανάγκη για την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό του κλάδου των εμπορευματικών μεταφορών, με πρωταρχικό στόχο να λειτουργήσει ως κινητήριος μοχλός για την ενίσχυση της οικονομίας και της εξωστρέφειας της Ελλάδας και όχι μόνο ως «κλαδικό αίτημα».
Η αίσθηση αυτή έγινε ιδιαίτερα έντονη την περίοδο της πανδημίας, όταν ο κλάδος των μεταφορών κράτησε την παγκόσμια αγορά εν κινήσει υπό πρωτόγνωρες κι αντίξοες συνθήκες.
Το στοίχημα ήταν η υποστήριξη του ιατρικού και του φαρμακευτικού κλάδου με τον έγκαιρο και αδιάκοπο ανεφοδιασμό των μονάδων υγείας, καθώς και η διατήρηση της κοινωνικής συνοχής με τον εφοδιασμό της αγοράς με τα βασικά αγαθά.
Σε δεύτερο χρόνο το στοίχημα «ανέβηκε», βάζοντας στην εξίσωση και τη ραγδαία αύξηση του ηλεκτρονικού εμπορίου, με τους καταναλωτές να προσαρμόζουν τις αγοραστικές τους συνήθειες στα νέα δεδομένα της εποχής και τους μεταφορείς να βρίσκουν νέους «δρόμους» για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στις έκτακτες αυτές συνθήκες και τις ανάγκες της παγκόσμιας αγοράς.
ΚΙ ΑΦΟΥ τα καταφέραμε και κερδίσαμε το «στοίχημα» της πανδημίας, βρισκόμαστε πλέον στην επόμενη εποχή, όπου οι συζητήσεις και οι εξαγγελίες γύρω από την ανάγκη ανάπτυξης κι εκσυγχρονισμού του κλάδου των μεταφορών γίνονται όλο και περισσότερες. Περισσότερες μεν, αλλά χωρίς αντίκρισμα. Κι αυτό δεν έχει να κάνει ούτε με απαισιοδοξία ούτε και με
κάποιο πολιτικό μήνυμα.
Πρόκειται για μια πρακτική διαπίστωση, καθώς τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος χαρακτηρίζονται πλέον ως διαχρονικά.
Για να σχεδιάσει κανείς το μέλλον με ρεαλισμό, πρέπει να φροντίσει για το παρόν, διαφορετικά δεν μιλάμε για σχεδιασμό και στρατηγική αλλά για «ευχολόγια».
Εστιάζοντας στους τρεις βασικούς πυλώνες στους οποίους θα πρέπει να βασίζεται μια ρεαλιστική στρατηγική ανάπτυξης των μεταφορών και των logistics, ήτοι το «περιβάλλον», τον «άνθρωπο» και την «καινοτομία», εύκολα μπορεί να αναγνωρίσει κανείς τα διαχρονικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κλάδος.
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ – Με μέσο όρο ηλικίας των φορτηγών που είναι ταξινομημένα στην Ελλάδα τα 23 και πλέον έτη και με την παντελή έλλειψη δικτύου εναλλακτικών καυσίμων από τη χώρα μας, πώς θα σχεδιάσουμε τις «πράσινες» μεταφορές του μέλλοντος και πώς μπορούμε να μιλάμε για αειφορία και μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος;
Το παράδοξο είναι πως η ανάγκη είναι γνωστή, το ζήτημα είναι πολυσυζητημένο, ενώ υπάρχουν και βέλτιστες πρακτικές και παραδείγματα από άλλες χώρες της Ε.Ε., οι οποίες έχουν βρει λύσεις για το συγκεκριμένο ζήτημα και σήμερα έχουν ήδη έναν σύγχρονο στόλο φορτηγών, με οχήματα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, παρ’ όλα αυτά όμως δεν έχει υιοθετηθεί καμία απολύτως πρόταση και σίγουρα δεν έχουν δοθεί λύσεις στο πρόβλημα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας που διεξάγει κάθε χρόνο η ACEA, ο μέσος όρος ηλικίας των φορτηγών στην Ελλάδα είναι διαρκώς αυξανόμενος.
ΑΝΘΡΩΠΟΙ – Σε ό,τι αφορά αυτό το βασικό ζήτημα, η Ελλάδα δεν πρωτοτυπεί, καθώς πρόκειται για μια κρίση στην παγκόσμια αγορά εργασίας, με εκατομμύρια κενές θέσεις εργασίας στον χώρο στον μεταφορών και τα logistics, η οποία απειλεί τις αλυσίδες εφοδιασμού σε όλο τον κόσμο.
Παρ’ όλα αυτά όλες οι χώρες οφείλουν να αντιμετωπίσουν το ζήτημα με σοβαρότητα και συνέπεια, προκειμένου να αντισταθμιστούν οι αρνητικές συνέπειες άμεσα. Κάποιες από τις πλέον βασικές προτάσεις συμπεριλαμβάνουν την ενίσχυση της επαγγελματικής κατάρτισης για τους εργαζόμενους του κλάδου, τα κίνητρα που θα διευκολύνουν νέους ανθρώπους για να έχουν πρόσβαση στο επάγγελμα, καθώς και τη μείωση του κατώτατου ορίου ηλικίας για την απόκτηση επαγγελματικής άδειας οδήγησης.
Παράλληλα, αποτελεί επιτακτική ανάγκη για τους εν ενεργεία εργαζόμενους στις μεταφορές -αλλά και για την προσέλκυση των νέων ανθρώπων- η βελτίωση των κοινωνικών συνθηκών εργασίας με την ανάπτυξη των κατάλληλων υποδομών, αλλά και με τη διευκόλυνση των διαδικασιών που δημιουργούν καθυστερήσεις και πολύωρες αναμονές στα συνοριακά σημεία διέλευσης των εμπορευματικών οχημάτων.
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ – Οι εξελίξεις στον τομέα της τεχνολογίας είναι ραγδαίες και ο κλάδος των μεταφορών οφείλει να τις ακολουθεί με ανάλογη ταχύτητα. Τεχνητή νοημοσύνη και ψηφιοποίηση οφείλουν να αποτελέσουν εργαλεία για την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό των μεταφορών, καθώς επίσης και λύσεις στα προαναφερόμενα ζητήματα που προκύπτουν σε σχέση με το περιβάλλον και το ανθρώπινο δυναμικό.
Και φυσικά δεν θα πρέπει να παραλείψουμε και την ανταλλαγή και συγκέντρωση ψηφιακών δεδομένων και την προστασία αυτών και των επιχειρήσεων του κλάδου.
ΕΝ ΟΛΙΓΟΙΣ, ο κλάδος των μεταφορών σήμερα πάσχει σε όλα τα παραπάνω σημεία κι αν δεν δοθεί η δέουσα προσοχή επί των σημείων, καμία από τις συζητήσεις περί ανάπτυξης των ελληνικών logistics δεν μπορεί να βγάζει νόημα.
Η Ελλάδα έχει πράγματι πολλές προοπτικές για να αναπτυχθεί ως διεθνής κόμβος διαμετακόμισης εμπορευμάτων, τόσο λόγω γεωγραφικής θέσης όσο και λόγω της ανάπτυξης της δυναμικής των βασικών της λιμένων.
Δεν πρέπει να χάσουμε την ευκαιρία κοιτώντας με παρωπίδες το μέλλον. Οφείλουμε συλλογικά κι ατομικά να δώσουμε λύσεις σε προβλήματα που λιμνάζουν για δεκαετίες και αποτελούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη των μεταφορών.
Έφτασε η ώρα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον κλάδο των μεταφορών ως μοχλό ανάπτυξης κι όχι ως εργαλείο διεκπεραίωσης του μεταφορικού έργου.
Παράλληλα, είναι καιρός να συνειδητοποιήσουμε ότι χωρίς ανταγωνιστική ελληνική μεταφορά δεν νοείται ανάπτυξη των ελληνικών logistics!