Τoυ Βασίλη Κορκίδη, προέδρου Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς
Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ανταγωνιστικότητα «περνά» μέσα από τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας. Το φετινό καλοκαίρι λειτούργησε ως crash test για το ηλεκτρικό δίκτυο διανομής, καθώς διαπιστώθηκε υπερφόρτωσή του από εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας προερχόμενης από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, σε βαθμό μάλιστα να απειληθεί με black out, γεγονός που φαντάζει οξύμωρο.
Επί της ουσίας εκείνο που διαπιστώθηκε είναι ότι η σημερινή χωρητικότητα του δικτύου δεν μπορεί να απορροφήσει νέες ΑΠΕ, γεγονός που εντείνει την ανάγκη για επέκταση και εκσυγχρονισμό του.
Η διαπίστωση ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο περί προτεραιότητας των επενδύσεων στην αποθήκευση και διανομή φθηνού ρεύματος.
ΤΟΝ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ αναμένεται να γίνουν τα αποκαλυπτήρια των νέων μέτρων του ΥΠΕΝ για την ταχύτερη διείσδυση συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας στο ηλεκτρικό σύστημα της Ελλάδας.
Οι προωθούμενες ρυθμίσεις εκτιμάται ότι θα ανοίξουν τον δρόμο για την άμεση ανάπτυξη των αναγκαίων έργων ώστε να εξασφαλιστεί η ασφάλεια εφοδιασμού, χωρίς να χάνονται χιλιάδες μεγαβατώρες «πράσινης» ηλιακής και αιολικής ενέργειας. Η αποθήκευση της ενέργειας που δεν χρησιμοποιείται, εκτός από την ασφάλεια του ηλεκτρικού συστήματος και την εξασφάλιση της βιωσιμότητας των επενδύσεων ΑΠΕ, θα οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές ρεύματος, που θα βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, αλλά και το κόστος ζωής του απλού πολίτη.
ΕΑΝ ΔΕΝ εφαρμοστεί σύντομα ένα νέο πλαίσιο τιμολόγησης του ρεύματος, τότε η κυβέρνηση θα χρειαστεί να συνεχίσει να προσφεύγει στις επιδοτήσεις των λογαριασμών στα νοικοκυριά.
Αν και το θέμα απασχολεί και άλλες χώρες, όπως η Γαλλία, η Ρουμανία και η Ισπανία, όπου επίσης έχει διαπιστωθεί ανισορροπία ως προς τις χωρητικότητες των δικτύων τους, το όλο ζήτημα καθίσταται πιεστικό ως προς την εξεύρεση της ενδεδειγμένης λύσης, αφού στο θέμα των ΑΠΕ η Ελλάδα έχει να προσφέρει ηλεκτροπαραγωγή από την κυματική, την αιολική και την ηλιακή ενέργεια συνδυαστικά ή κατά περίπτωση.
ΑΠΟ ΑΠΕ προήλθε σχεδόν το 60% της παραγωγής του ηλεκτρικού ρεύματος στη χώρα μας κατά το α’ εξάμηνο του 2024, διάστημα κατά το οποίο η χώρα μας πέτυχε καλύτερες επιδόσεις στο ενεργειακό μίγμα σε σχέση με την Ε.Ε.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ για την παραγωγή ρεύματος σε αυτό το διάστημα οι ΑΠΕ με αιολικά, φωτοβολταϊκά και υδροηλεκτρικά κάλυψαν το 58,1% της παραγωγής, ενώ το 35,6% καλύφθηκε από φυσικό αέριο και 6,2% από λιγνίτη.
ΠΑΡΑ ΟΜΩΣ το γεγονός ότι έχουν προστεθεί στο παραγωγικό δυναμικό της χώρας δεκάδες μεγαβάτ νέων ΑΠΕ, αυτό δεν συνοδεύεται από αντίστοιχη αύξηση της ζήτησης ρεύματος, ιδίως κατά τις ώρες που μεγιστοποιείται η παραγωγή των ΑΠΕ, με αποτέλεσμα οι διαχειριστές των δικτύων να προχωρούν για λόγους ευστάθειας του συστήματος σε περικοπές της «πράσινης» παραγωγής.
ΣΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ επίπεδο ήδη καταγράφεται έντονος προβληματισμός, δεδομένου ότι οι «φιλόδοξοι» στόχοι που έχουν τεθεί για την απεξάρτηση ή έστω την ελαχιστοποίηση της εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα έχουν προσκρούσει στις δυνατότητες των δικτύων διανομής και μάλιστα σε μια χρονική συγκυρία όπου τα γεωπολιτικά και οι εξελίξεις τους δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνειών για το τι μέλλει γενέσθαι ως προς τις τιμές των ορυκτών καυσίμων.
Η ΝΕΑ ευρωπαϊκή οδηγία προβλέπει έκτακτο μηχανισμό, αλλά έχει όρους σε αυτόν που δεν μπορούν με τίποτα να εφαρμοστούν, αφού για να ενεργοποιηθεί, πρέπει η κρίση να διαρκεί ήδη τρεις μήνες.
Η Ε.Ε. καλείται να λύσει το σοβαρό πρόβλημα των αδύναμων διασυνδέσεων και να κατανοήσει πως η επέκταση του δικτύου είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη ΑΠΕ και του ενεργειακού συστήματος.
Για να ικανοποιηθούν οι επερχόμενες ανάγκες και η σημαντική αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας από τα φωτοβολταϊκά πάνελ σε ταράτσες στις αντλίες θερμότητας, στα ηλεκτρικά οχήματα προς φόρτιση, στην αύξηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και στην αυξανόμενη παραγωγή υδρογόνου, υπάρχει επείγουσα ανάγκη εκσυγχρονισμού του υφιστάμενου ευρωπαϊκού δικτύου, το οποίο έχει ηλικία πάνω από 40 έτη, με τη χώρα μας επίσης να συμβάλλει στην αύξηση του μέσου όρου ηλικίας του.
ΕΙΝΑΙ ΕΞΟΦΘΑΛΜΑ προφανές ότι πρέπει στην παρούσα φάση να τεθούν προτεραιότητες μέσα από τη σχηματοποίηση ενός ευέλικτου πλαισίου με θεώρηση των εθνικών στόχων για να επιταχυνθούν οι αδειοδοτήσεις που σχετίζονται με τις ΑΠΕ, με έμφαση πλέον στις επενδύσεις αποθήκευσης και στα δίκτυα διανομής.
Η διασφάλιση ισορροπημένης κατανομής της χωρητικότητας του δικτύου αλλά και της αύξησης της χωρητικότητάς του αποκτά σημασία στρατηγική για τις ελληνικές επιχειρήσεις του εξαγωγικού τομέα, και όχι μόνο.
ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΦΑΝΕΣ ότι για να μεγιστοποιηθεί η χρήση της διαθέσιμης δυναμικότητας δικτύου αλλά και της επέκτασής του απαιτούνται επενδύσεις «ειδικού χαρακτήρα» και μάλιστα με ορίζοντα υλοποίησης σύντομο δεδομένων των συνθηκών. Η ενεργειακή ασφάλεια, η οικονομικά προσιτή ηλεκτρική ενέργεια και η βιομηχανική ανταγωνιστικότητα δεν προσφέρονται για ατέρμονες συζητήσεις, ούτε για πολιτικές αντιπαραθέσεις, αν δεν θέλουμε να βιώσουμε ένα ισχυρό σοκ, μια ηλεκτροπληξία στη λειτουργία των επιχειρήσεων, αλλά και στην καθημερινότητα των νοικοκυριών.
Οι πανάκριβες τιμές που δημιουργούνται από τις στρεβλώσεις του ευρωπαϊκού συστήματος και τις αδυναμίες στις διασυνδέσεις, μπορούν να σταματήσουν μόνο με επενδύσεις στα ελλιπή, γερασμένα δίκτυα διανομής και σε νέες σύγχρονες μονάδες αποθήκευσης ρεύματος.
