Του Νικόλαου Μυλωνά, ομότιμου καθηγητή στο Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών, ΕΚΠΑ
ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ESG είναι πρότυπα μέσα από τα οποία οι επιχειρήσεις ενσωματώνουν πρακτικές βιωσιμότητας και σεβασμού στο περιβάλλον και στα ανθρώπινα δικαιώματα, ακολουθώντας στρατηγικές χρηστής διακυβέρνησης.
Το Χρηματιστήριο Αθηνών (Χ.Α.) το 2019 καθιέρωσε έναν Οδηγό Δημοσιοποίησης μη Χρηματοοικονομικών Πληροφοριών για τις εισηγμένες εταιρείες για να δημοσιοποιούν πληροφορίες ESG σύμφωνα με παγκοσμίως αποδεκτά πρότυπα.
Στη συνέχεια, το 2020, το Εργαστήριο Επενδυτικών Εφαρμογών του ΕΚΠΑ με την υποστήριξη του Χ.Α. και της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών ανέλαβε να συντάξει ένα ερωτηματολόγιο για να καταγράψει την ισχύουσα κατάσταση στην κατανόηση και υιοθέτηση των ESG από τις εισηγμένες επιχειρήσεις. Επίσης, κατέγραψε τον αριθμό των μετρήσεων ESG που δημοσιοποιούν οι επιχειρήσεις ως ποσοστό του συνόλου των μετρήσεων στον οδηγό του Χ.Α.
Η ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ αυτή οδήγησε στη βαθμολόγηση των επιχειρήσεων ως προς την τήρηση των κριτηρίων ESG. Οι πρώτες 35 εταιρείες στην κατάταξη απετέλεσαν τη σύνθεση του νέου Δείκτη ATHEX ESG, που ξεκίνησε την πορεία του την 1η Αυγούστου 2021. Από τις απαντήσεις στο ερωτηματολόγιο διαπιστώθηκε ότι ενώ οι επιχειρήσεις γνώριζαν για τη σημασία των ESG, λίγες τα είχαν υιοθετήσει. Από τα πραγματικά στοιχεία δημοσιοποίησης του 2019, το 77% των εταιρειών είχε βαθμολογία μικρότερη του 20 (με άριστα το 100). Όμως, οι μετρήσεις στα επόμενα χρόνια βελτιώθηκαν θεαματικά και η εικόνα το 2022 αντιστράφηκε: μόνο το 22% των εισηγμένων είχε βαθμολογία μικρότερη του 20. Δηλαδή, μέσα σε 4 χρόνια οι εισηγμένες εταιρείες υιοθέτησαν δυναμικά τα κριτήρια ESG.
Η ΑΛΜΑΤΩΔΗΣ βελτίωση στην τήρηση των ESG οφείλεται: 1) στη στρατηγική του Χ.Α. να βελτιώσουν οι εισηγμένες τις επιδόσεις τους σε θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και διακυβέρνησης, ενώ παράλληλα συνεχίζει να επενδύει σε ανθρώπινο δυναμικό και νέο portal όπου δηλώνονται οι δημοσιοποιήσεις των εισηγμένων, 2) στην κατανόηση ότι τα ESG είναι πρότυπα που αποτελούν «διαβατήριο» και προϋπόθεση για συμφωνίες με πελάτες και προμηθευτές που τηρούν τα ESG, 3) στο γεγονός ότι οι τράπεζες αναζητούν πληροφόρηση για τον βαθμό ενσωμάτωσης των κριτηρίων στην προσπάθεια αναγνώρισης των κινδύνων που διατρέχουν εάν χρηματοδοτήσουν την εταιρεία, 4) στην Ευρωπαϊκή Οδηγία 2022/2464 με την οποία όλες οι εταιρείες, εισηγμένες ή μη, μεγάλες ή μικρές, θα πρέπει να δημοσιοποιούν μετρήσεις ESG στις εκθέσεις βιωσιμότητας στα επόμενα χρόνια, και βέβαια, 5) στην προσπάθειά τους να ενταχθούν στον Δείκτη ATHEX ESG.
ΚΑΘΩΣ η πλειονότητα των ΜμΕ της χώρας δεν έχει υιοθετήσει ακόμη τα κριτήρια ESG, τα οποία είναι εδώ για να μείνουν, είναι σημαντικό να ξεκινήσουν τη διαδικασία υιοθέτησης, αναπροσαρμόζοντας τη στρατηγική τους στα νέα δεδομένα και αποκομίζοντας τα οφέλη της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας και αξίας.
