Της Λυδίας-Αντωνίας Τρακατέλλη, αρχαιολόγου, διδάκτορος Αρχαιολογίας, επιστημονικού συνεργάτη στο Μουσείο Ακροπόλεως, υποψήφιας ευρωβουλευτή με τη Ν.Δ.
Ο ΤΟΜΕΑΣ του πολιτισμού και της δημιουργικότητας αποτελείται από όλους εκείνους τους κλάδους οι δραστηριότητες των οποίων βασίζονται σε πολιτιστικές αξίες ή σε άλλες καλλιτεχνικές και δημιουργικές εκφράσεις.
ΟΙ ΚΛΑΔΟΙ αυτοί είναι αδιαμφισβήτητα σημαντικοί γιατί διασφαλίζουν τη συνεχή ανάπτυξη των κοινωνιών. Κυρίως, όμως, είναι ζωτικής σημασίας γιατί καλλιεργούν το κοινό αίσθημα της ευρωπαϊκής ταυτότητας, του πολιτισμού και των ανθρωπιστικών αξιών. Αυτό που όμως δεν έχει γίνει ακόμα αντιληπτό είναι ότι πρόκειται για κλάδους που βρίσκονται στο επίκεντρο μιας δημιουργικής οικονομίας. Παρουσιάζοντας ανάπτυξη άνω του μέσου όρου, δημιουργούν θέσεις εργασίας -ιδίως για τους νέους- και αποφέρουν σημαντικά οικονομικά οφέλη. Πρόκειται εν ολίγοις για έναν τομέα που αφενός προσφέρει έσοδα, αφετέρου ενισχύει την κοινωνική συνοχή.
ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΕΝΝΟΙΕΣ σχετικά με την οικονομική διάσταση του πολιτισμού, τη «βιομηχανική» του συγκρότηση και τις επιπτώσεις στην αγορά εργασίας συστηματοποιήθηκαν ήδη από το 2006. Στην Ευρώπη, οι «πολιτιστικές βιομηχανίες» (cultural and creative industries) αποτελούν τα τελευταία χρόνια έναν από τους πιο δυναμικούς τομείς. Συνδέονται στενά με την εκπαίδευση, την κατάρτιση, την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία και η δυναμική τους εξέλιξη αντανακλάται όχι μόνο στην οικονομική, αλλά και στην κοινωνική ανάπτυξη.
ΟΙ ΤΟΜΕΙΣ αυτοί δεν αποτελούν απλώς έκφραση πολιτιστικής πολυμορφίας, αλλά απασχολούν σήμερα το 7,5% του εργατικού δυναμικού της Ε.Ε. και παράγουν προστιθέμενη αξία ύψους 509 δισεκατομμυρίων ευρώ περίπου, συμβάλλοντας αντίστοιχα στο ΑΕΠ. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, πρέπει να αναρωτηθούμε πού βρίσκεται η Ελλάδα. Η χώρα μας με έναν από τους πιο άρτιους πολιτισμούς και μακρόχρονη ιστορία θα περίμενε κάποιος να πρωτοπορεί και στον κλάδο της «πολιτιστικής βιομηχανίας». Όμως, σύμφωνα με στοιχεία του 2014, βρίσκεται στη 14η θέση.
Πιστεύω ότι η αξία σε κοινωνικό, πολιτιστικό και οικονομικό επίπεδο που έχει ο κλάδος του πολιτισμού και της δημιουργικότητας δεν έχει γίνει πλήρως κατανοητή στη χώρα μας. Πώς, όμως, μπορεί να αλλάξει αυτό το αφήγημα; Αφενός πρέπει να ενισχυθεί και να αναδειχθεί ο τομέας του πολιτισμού. Αφετέρου πρέπει να ισχυροποιηθεί και η θέση των ίδιων των ανθρώπων που απασχολούνται στον τομέα αυτό.
ΗΔΗ ΟΙ ΕΥΡΩΒΟΥΛΕΥΤΕΣ έκαναν έκκληση για να δημιουργηθεί ένα «ευρωπαϊκό καθεστώς του καλλιτέχνη». Ουσιαστικά είναι επιτακτική η ανάγκη να καθοριστεί ένα κοινό πλαίσιο για τις συνθήκες εργασίας και τα ελάχιστα απαραίτητα πρότυπα για τους καλλιτέχνες και τους εργαζομένους στον πολιτιστικό τομέα σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. Στη συνέχεια θα πρέπει να μεταστραφεί η τρέχουσα πολιτική πολιτιστικής διαχείρισης από τη στατική (που αποσκοπεί στο να διατηρεί και κληροδοτεί) στη δυναμική προσέγγιση της παραγωγής και της προώθησης. Πρέπει, επιπλέον, να διευκολυνθεί η πρόσβαση στη χρηματοδότηση για τους κλάδους του πολιτισμού και της δημιουργίας.
ΠΙΣΤΕΥΩ ΟΤΙ η οικονομία του πολιτισμού και της δημιουργίας αποτελεί επίκαιρο θέμα και ως τέτοιο πρέπει να κυριαρχεί στις συζητήσεις για τη χάραξη αναπτυξιακής στρατηγικής στις σύγχρονες κοινωνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πιστεύω ότι ο πολιτισμός μας οφείλει και πρέπει να συνεχίσει να πρωτοστατεί, να αποτελεί την αφετηρία μας, αλλά και όχημα της προόδου και της κοινωνικής συνοχής.
