Των Σάνδρας Κοέν, καθηγήτριας Λογιστικής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και Θάνου Πολύδωρου, διευθύνοντος συμβούλου ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ Α.Ε., εισηγητών Προγράμματος «Νέο Λογιστικό Πλαίσιο Γενικής Κυβέρνησης – ΠΔ 54/2018» του ΚΕΔΙΒΙΜ του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
ΚΑΘΩΣ απομένουν κάτι λιγότερο από 9 μήνες για να θέσουν σε πλήρη εφαρμογή το νέο Λογιστικό Πλαίσιο (Π.Δ.54/2018) οι φορείς Γενικής Κυβέρνησης (δήμοι, περιφέρειες, νοσοκομεία, πανεπιστήμια, οργανισμοί κοινωνικής ασφάλισης και λοιπά ΝΠΔΔ-ΝΠΙΔ Δημοσίου), θα πρέπει να ξεκινήσουν -εάν δεν το έχουν ήδη κάνει- να προετοιμάζονται. Η μεγαλύτερη λογιστική μεταρρύθμιση του δημοσίου τομέα των τελευταίων 25 ετών είναι προφανές ότι απαιτεί ανάλογη προετοιμασία. Προετοιμασία που απαιτεί ενέργειες του κράτους και πιο συγκεκριμένα του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και των υπουργείων, αλλά και των φορέων.
«Τι θα μπορούσαν να κάνουν όμως οι φορείς για να προετοιμαστούν;»
Οι φορείς λοιπόν μπορούν να προετοιμαστούν προβαίνοντας στην αναδιατύπωση (restatement) των οικονομικών τους καταστάσεων (παρ. 4 του α. 15 του Π.Δ. 54/2018). Αυτό έκανε ο Δήμος Φυλής, ο πρώτος δήμος στην Ελλάδα που εφάρμοσε το Π.Δ. 54/2018 (χρήσεις 2019-2022). Αυτό κάνουν και ορισμένοι φορείς πιλότοι που έχει επιλέξει το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Βάσει του restatement, γίνεται απογραφή έναρξης και αναδιατυπώνονται με βάση το Π.Δ.54/2018 οι κλεισμένες βάσει των Κλαδικών Λογιστικών Σχεδίων οικονομικές καταστάσεις.
«Πώς μπορεί να βοηθήσει το restatement στην προετοιμασία των φορέων;»
Το restatement μπορεί να βοηθήσει καταλυτικά στην προετοιμασία του φορέα. Μέσα από τη διαδικασία της αναδιατύπωσης μπορούν:
- να αναδειχθούν ζητήματα τα οποία ο φορέας είχε αμελήσει ή χειριζόταν πλημμελώς ακόμη και με το Κλαδικό Λογιστικό Σχέδιο (έργα υπό εκτέλεση, ακίνητη περιουσία, αποτίμηση συμμετοχών κ.ά.).
- να επισημανθούν ζητήματα για τα οποία πρέπει να γίνει ξεχωριστή προετοιμασία (επιμέτρηση ακίνητης περιουσίας κ.ά.).
- να εξοικειωθεί το προσωπικό με το νέο κωδικολόγιο και τη νέα φιλοσοφία (λογιστικοί χειρισμοί κ.ά.), που βασίζεται πλέον σε μεγάλο βαθμό στα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Δημοσίου Τομέα και παρουσιάζει σημαντικές ομοιότητες με τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα.
«Τι ακόμη μπορούν να κάνουν οι φορείς για να προετοιμαστούν;»
Κάθε μεγάλη μεταρρύθμιση απαιτεί τη διάθεση πόρων για την επιτυχή εφαρμογή της. Σημαντική πτυχή είναι πάντα η εκπαίδευση των ανθρώπων που θα κληθούν να την εφαρμόσουν. Οι φορείς, λοιπόν, μπορούν άμεσα να προετοιμαστούν εκπαιδεύοντας τα στελέχη τους μέσω πιστοποιημένων και αξιόπιστων προγραμμάτων.
«Τι περιμένουμε μέχρι την έναρξη της εφαρμογής;»
Παράλληλα, εντός των επόμενων μηνών, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους (ΓΛΚ) αναμένεται να δημοσιεύσει:
- Αναπτυγμένο το Σχέδιο Λογαριασμών του Π.Δ. 54/2018, έτσι ώστε να καλύπτονται και οι ανάγκες όλων των φορέων Γ.Κ. τόσο για τον προϋπολογισμό, όσο και για τη Γενική Λογιστική, καθώς η υφιστάμενη έκδοση του Π.Δ. 54/2018 ήταν κυρίως προσανατολισμένη στην κεντρική διοίκηση.
- Προδιαγραφές λειτουργίας των πληροφοριακών συστημάτων. Τα υφιστάμενα πληροφοριακά συστήματα των φορέων Γ.Κ., ακόμη και αν αντικαταστήσουν το Κλαδικό Λογιστικό Σχέδιο με το νέο (5 βαθμοί, 7 ψηφία με ή χωρίς τελείες), δεν θα είναι σε θέση να λειτουργήσουν βάσει του Π.Δ. 54/2018 (νέες ταξινομήσεις, ενδιάμεσοι λογαριασμοί κ.α.) χωρίς τις κατάλληλες προσαρμογές και επεκτάσεις. Τα ανωτέρω δημιουργούν ειδικές απαιτήσεις στα πληροφοριακά συστήματα οι οποίες δεν είναι ακόμα γνωστές και επομένως είναι δύσκολο, εάν δεν οριστικοποιηθούν οι τεχνικές προδιαγραφές, να είναι σίγουρο ότι εξασφαλίζονται.
- Οδηγίες για την πρώτη εφαρμογή του νέου Λογιστικού Πλαισίου από τους φορείς Γενικής Κυβέρνησης. Η Λογιστική Πολιτική Πρώτης Εφαρμογής που έχει εκδοθεί (Υπ. Απόφαση 2/30886/ΔΛΓΚ/2020) αφορά την Κεντρική Διοίκηση και όχι όλους τους φορείς. Για παράδειγμα, η πρόσφατη δημοσίευση της εγκυκλίου για την απογραφή της περιουσίας της Κεντρικής Διοίκησης από το ΓΛΚ, καθώς και η Λογιστική Πολιτική για τα πάγια περιουσιακά στοιχεία, καθιστούν την εφαρμογή της εύλογης αξίας και του αναπροσαρμοσμένου κόστους λιγότερο πιθανή ως μέθοδο μεταγενέστερης επιμέτρησης, παρόλο που προβλέπονται στο Π.Δ. 54/2018.
ΔΥΣΤΥΧΩΣ, η πανδημία καθώς και η ενεργειακή κρίση επισκίασαν την προετοιμασία της λογιστικής μεταρρύθμισης. Ωστόσο, υπάρχει πολύτιμη εμπειρία στη χώρα μας και διεθνώς από την εφαρμογή μεγάλων μεταρρυθμίσεων. Η έγκαιρη προετοιμασία και η διάθεση πόρων είναι ορισμένα από τα συστατικά της επιτυχίας τους.
