Τoυ Σπύρου Γκίκα, γενικού διευθυντή της GE HealthCare σε Ελλάδα και Κύπρο
Η ΙΑΤΡΙΚΗ τεχνολογία εξελίσσεται με ραγδαίο ρυθμό καθώς η έρευνα φέρνει διαρκώς τεχνογνωσία και εργαλεία στον χώρο της διάγνωσης και θεραπείας. Είναι μια περίοδος τεράστιας προόδου και μεγάλης δυναμικής, καθώς η καινοτομία γίνεται ο καταλύτης για να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις της επαγγελματικής εξουθένωσης των γιατρών, των κατακερματισμένων συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και της δυνατότητας πρόσβασης των ασθενών στη φροντίδα που χρειάζονται, όταν και όπου τη χρειάζονται.
ΚΑΘΩΣ ο παγκόσμιος πληθυσμός γερνά, η συχνότητα εμφάνισης της άνοιας, των καρδιακών παθήσεων και του καρκίνου αυξάνεται διαρκώς. Οι καρδιακές παθήσεις είναι η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως και οι περιπτώσεις άνοιας αναμένεται να διπλασιάζονται κάθε 20 χρόνια.
Παράλληλα, εκτιμάται ότι παγκοσμίως θα υπάρχουν περισσότερα από 28 εκατομμύρια περιστατικά καρκίνου έως το 2040. Η τεχνολογική πρόοδος έχει διπλασιάσει το ποσοστό επιβίωσης από τον καρκίνο κι έχει μειώσει κατά 75% τους θανάτους από τις καρδιακές παθήσεις.
Η συνέργεια μεταξύ μιας νέας φαρμακευτικής θεραπείας και της απεικόνισης ακριβείας σηματοδοτεί επίσης μια σημαντική πρόοδο στην αποτελεσματική φροντίδα για τη νόσο Alzheimer.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ έχουμε τη δυνατότητα με έξυπνες συσκευές, ψηφιακές εφαρμογές και τεχνητή νοημοσύνη να εντοπίζουμε δυνητικά απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις σε πρώιμα, πιο θεραπεύσιμα στάδια. Η καινοτομία που βασίζεται στην τεχνολογία αναπτύσσεται σήμερα πάνω σε τρεις βασικούς πυλώνες. Ο πρώτος αφορά την αξιοποίηση των Δεδομένων (data). Σήμερα υπολογίζεται ότι κάθε Νοσοκομείο παράγει 50 Petabytes δεδομένων -δηλαδή 50 εκατομμύρια GB- και κάθε χρόνο αυτός ο όγκος αυξάνεται κατά 36%.
Ωστόσο, το 97% αυτών των δεδομένων δεν αξιοποιείται, ενώ ταυτόχρονα επιβαρύνουν το ιατρικό προσωπικό με επιπρόσθετο διοικητικό φόρτο. Η πρόοδος στην τεχνητή νοημοσύνη και στην ανάλυση μεγάλων δεδομένων επιτρέπει τη χρήση κι ενσωμάτωση αυτών των δεδομένων σε πιο στοχευμένες θεραπείες. Για παράδειγμα, στην ογκολογία, όπου η πολυπλοκότητα της νόσου είναι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην αντιμετώπιση του καρκίνου, η αξιοποίηση δεδομένων προηγμένης ιατρικής απεικόνισης και μοριακής διάγνωσης συντελεί σημαντικά στη διαμόρφωση μιας εξατομικευμένης φροντίδας. Επιπρόσθετα, η αξιοποίηση αναλυτικών στοιχείων από τις ροές εργασίας της υγειονομικής περίθαλψης, ακόμη και σε πραγματικό χρόνο, μπορεί να οδηγήσει στον εντοπισμό σημείων συμφόρησης ή ακόμη και στην πρόβλεψη αδυναμιών που σχετίζονται με τους διαθέσιμους πόρους.
Η γνώση αυτή συμβάλλει στην αποτελεσματική παροχή υπηρεσιών στον ασθενή, την ενίσχυση της παραγωγικότητας και τη βελτίωση της ποιότητας σε όλα τα στάδια της παρεχόμενης φροντίδας, και την ταυτόχρονη μείωση του κόστους και της πίεσης στο σύστημα υγείας.
Ο δεύτερος πυλώνας είναι η επικέντρωση γύρω από τον ασθενή, τον άνθρωπο, επιδιώκοντας ταυτόχρονα την αποφόρτιση του ιδιαίτερα υψηλού, ειδικά κατά την περίοδο του Covid, όγκου εργασίας των νοσηλευτικών ιδρυμάτων, και την προσφορά υψηλής ποιότητας φροντίδας σε πολίτες απομακρυσμένων περιοχών με ελλιπή και δύσκολη πρόσβαση σε μονάδες παροχής υγείας.
Η ιατρική ακριβείας είναι το μέλλον της υγειονομικής περίθαλψης και οδηγεί σε μια μετάβαση από τη «φροντίδα ασθενούς» στη «φροντίδα υγείας». Η διασυνδεσιμότητα των ιατρικών συσκευών και τα ψηφιακά εργαλεία βοηθούν στην αποκέντρωση της πρόσβασης σε προηγμένο εξοπλισμό απεικόνισης και διάγνωσης. Οι εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη, για παράδειγμα, δίνουν τη δυνατότητα για μια έγκυρη και στοχευμένη αρχική διάγνωση και τη, μέσω του cloud, μεταφορά των αποτελεσμάτων σε εξειδικευμένα κέντρα για περαιτέρω εκτίμηση της κατάστασης υγείας του εξεταζόμενου από εξειδικευμένους ιατρούς.
Η επόμενη γενιά τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να θεωρηθεί ως ένας έξυπνος βοηθός για τη λήψη πιο γρήγορων και καλύτερα τεκμηριωμένων αποφάσεων, δίνοντας στους ιατρούς περισσότερο χρόνο και αυτοπεποίθηση κατά την παροχή φροντίδας των ασθενών πιο κοντά στο σημείο που βρίσκονται, συχνά σε απομακρυσμένες και υπο-εξυπηρετούμενες περιοχές.
Επιπλέον ο σχεδιασμός της σύγχρονης τεχνολογίας, με επίκεντρο τον ασθενή, επιδιώκει τη μεγαλύτερη άνεση και συμμόρφωσή του μέσα από φιλικές και εύκολες στη χρήση συσκευές, δίνοντας όλο και περισσότερο τη δυνατότητα να συμμετέχει ενεργά στην παρακολούθηση και διατήρηση της υγείας του, με φορητές συσκευές και κατ’ οίκον φροντίδα.
ΤΕΛΟΣ, ο τρίτος πυλώνας έχει να κάνει με τη βιωσιμότητα της τεχνολογίας και τη συμμετοχή της σε έναν καλύτερο κόσμο. Έχει υπολογιστεί ότι περισσότερο από το 4,4% των κλιματικών εκπομπών παγκοσμίως προέρχονται από δραστηριότητες που αφορούν την Υγεία. Η βιομηχανία ιατρικής τεχνολογίας στρέφει τις προτεραιότητες καινοτομίας στη βιώσιμη ανάπτυξη και τη μείωση των εκπομπών.
H προώθηση της υγείας ακριβείας, η μεγαλύτερη ψηφιοποίηση και η αύξηση της πρόσβασης σε ποιοτική περίθαλψη συμβάλλουν καθοριστικά στην επίτευξη αυτού του στόχου. Η δημιουργία ενός πιο βιώσιμου μέλλοντος απαιτεί επιπλέον την εφαρμογή αντίστοιχων πρακτικών σε όλες τις δραστηριότητες παραγωγής, προμήθειας, διανομής, εγκαταστάσεων και υπηρεσιών της ιατρικής τεχνολογίας.
Οι πρακτικές αυτές δεν περιορίζονται μόνο στον περιβαλλοντικά φιλικό σχεδιασμό του εξοπλισμού, με βελτιστοποίηση της χρήσης περιορισμένων ή σπάνιων υλικών, αλλά και στην καθημερινή αποδοτική και αποτελεσματική χρήση της.
Η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, η παροχή ψηφιακών, απομακρυσμένων προγνωστικών αναλύσεων και υπηρεσιών συντήρησης, καθώς και οι δυνατότητες ανακαίνισης και ανακύκλωσης στο τέλος της διάρκειας ζωής του εξοπλισμού είναι μόνο μερικές συνθήκες προς την κατεύθυνση αυτή.
Η ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ συμβαίνει με ρυθμό που δεν έχει ξαναζήσει ο κλάδος της υγειονομικής περίθαλψης και επιτρέπει ακριβέστερη διάγνωση και θεραπεία, μειωμένο διοικητικό φόρτο και παροχή φροντίδας με βάση την αξία.
Στη χώρα μας, καλούμαστε να αναζητήσουμε τους τρόπους, τις πολιτικές προτεραιότητες και τα κριτήρια με βάση τα οποία θα επανασχεδιάσουμε το Σύστημα Υγείας ώστε να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες που προσφέρει η ιατρική τεχνολογία προς όφελος των πολιτών, αλλά και να καταστήσουμε το ίδιο το Σύστημα ανθεκτικό και βιώσιμο απέναντι στη συνεχιζόμενη πίεση για περιορισμό του κόστους.
