Του Πάκη Παπαδημητρίου, επικεφαλής ESG στη Eurobank και πρόεδρος της Επιτροπής Εταιρικής Υπευθυνότητας του ΕλληνοΑμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου
ΠΡΟΣΦΑΤΑ ολοκληρώθηκε το 21ο ετήσιο συνέδριο Εταιρικής Υπευθυνότητας του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου με θέμα «Links: Συνδέοντας το ανθρώπινο δικαίωμα στη φύση με την επιχειρηματική πραγματικότητα». Το συνέδριο-θεσμός, που αναδεικνύει καίρια θέματα βιώσιμης ανάπτυξης, εστίασε στην ανάγκη αναγνώρισης των συνδέσεων ανάμεσα στα ανθρώπινα δικαιώματα και το φυσικό περιβάλλον ως μέρος του σύγχρονου επιχειρείν.
ΑΦΟΡΜΗ για το φετινό συνέδριο αποτέλεσε το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, όπου η πρόσβαση σε ένα υγιές περιβάλλον αναγνωρίστηκε ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα. Αναγνωρίζεται με αυτό τον τρόπο το δικαίωμα στη φύση ως θεμελιώδες τη στιγμή που η κλιματική κρίση, η περιβαλλοντική υποβάθμιση και η απώλεια βιοποικιλότητας αναδεικνύονται ως πιεστικές απειλές για το μέλλον της ανθρωπότητας. Είναι ενδεικτικό ότι στο φετινό Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός, η απώλεια βιοποικιλότητας καταγράφεται ως ένας από τους κορυφαίους κινδύνους για την επόμενη δεκαετία.
ΤΟ ΨΗΦΙΣΜΑ του ΟΗΕ καλεί τα κράτη να εντείνουν τις προσπάθειες για να εξασφαλίσουν ότι οι λαοί τους έχουν
πρόσβαση σε ένα «καθαρό, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον». Ενώ το ψήφισμα δεν είναι δεσμευτικό για τα 193 κράτη-μέλη, η ελπίδα όλων είναι ότι θα επιδράσει σταδιακά, ωθώντας την κατοχύρωση του δικαιώματος σε ένα υγιές περιβάλλον στα εθνικά συντάγματα και νομοθεσίες και ενθαρρύνοντας την εφαρμογή.
ΑΦΟΡΜΗ επίσης αποτέλεσαν οι Κατευθυντήριες Αρχές του ΟΗΕ για τις Επιχειρήσεις και τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Παρά το γεγονός ότι οι αρχές αυτές εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων πριν από αρκετά χρόνια (2011), βλέπουμε το τελευταίο διάστημα να αποκτούν μια νέα και ίσως πιο ουσιαστική δυναμική. Αυτή η δυναμική αναμένεται να μετουσιωθεί σε υποχρέωση των επιχειρήσεων στο ευρωπαϊκό περιβάλλον μέσω οδηγιών, όπως η εν εξελίξει πρόταση για το CSDDD (Corporate Sustainability Due Diligence Directive), που προωθεί τη βιώσιμη και υπεύθυνη εταιρική συμπεριφορά και εδραιώνει τη σύνδεση ανθρώπινων δικαιωμάτων και περιβαλλοντικού αντίκτυπου ως αντικείμενο δέουσας επιμέλειας στις αλυσίδες αξίας των επιχειρήσεων εντός και εκτός Ευρώπης.
Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ αλλαγή και η υποβάθμιση της φύσης επηρεάζουν εξίσου τις οικονομίες και τις κοινωνίες. Ένα καθαρό, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον είναι απαραίτητο για την τήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αντίστοιχα, οι αρνητικές επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή και τη ρύπανση απειλούν την ανθρώπινη υγεία και τα δικαιώματα.
ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΔΕΔΕΙΓΜΕΝΟ ότι οι αρνητικές επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και της απώλειας βιοποικιλότητας γίνονται πιο έντονα αισθητές τόσο στις αναπτυσσόμενες όσο και στις αναπτυγμένες χώρες. Καθώς οι κυβερνήσεις αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, εισάγοντας αυστηρότερα μέτρα για τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, τα πιο ευάλωτα τμήματα της κοινωνίας εκτίθενται σε υψηλότερα κόστη ενέργειας, τροφής, στέγασης και γενικότερα διαβίωσης. Αυτό απειλεί με τη σειρά του την ίδια την κοινωνική συνοχή και μπορεί μακροπρόθεσμα να θέσει σε κίνδυνο τις προσπάθειες πράσινης μετάβασης. Ένας φαύλος κύκλος όπου η μη επαρκής ανταπόκριση στον ρυθμό επιδείνωσης της υγείας του πλανήτη επιδρά στην υγεία και την ευημερία των κοινωνιών.
ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ δικαίωμα σε ένα υγιές φυσικό περιβάλλον είναι ζωτικής σημασίας έννοια στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ενώ το παραδοσιακό πλαίσιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα εστιάζει πρωτίστως στις ατομικές ελευθερίες και στα εργασιακά και πολιτικά δικαιώματα, η αναγνώριση του υγιούς περιβάλλοντος ως θεμελιώδους δικαιώματος κερδίζει έδαφος. Έτσι τεκμηριώνεται η εγγενής σύνδεση μεταξύ της περιβαλλοντικής ευημερίας και της συνολικής ποιότητας ζωής για άτομα και κοινότητες.
ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ δικαιώματα είναι ένα ζήτημα που επηρεάζει και επηρεάζεται από τις επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους. Τόσο οι μεγάλες εταιρείες όσο και οι μικρές μεσαίες επιχειρήσεις καλούνται να συμπεριλάβουν -στην κλίμακα που τους αναλογεί και σε σχέση με τη δραστηριότητα- τα ανθρώπινα δικαιώματα στην στρατηγική Βιώσιμης Ανάπτυξης ή Εταιρικής Διακυβέρνησης ως κεντρικό στοιχείο υπεύθυνης λειτουργίας και ανάπτυξης.
ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ενός επιχειρηματικού μοντέλου που εντάσσει την επίδραση (impact) στον στρατηγικό σχεδιασμό και στην αξιολόγηση της απόδοσης, η ευαισθητοποίηση των επιχειρήσεων στην έννοια της δέουσας επιμέλειας για ανθρώπινα δικαιώματα -και δη αυτών που σχετίζονται με το φυσικό περιβάλλον- αποκτά μια νέα δυναμική. Η ολιστική, συστημική προσέγγιση των επιδράσεων αποτελεί μια πράξη ευθύνης, αλλά και μια ευκαιρία διαφοροποίησης των επιχειρήσεων μέσα στον ολοένα και πιο ανταγωνιστικό διεθνή περίγυρο.
ΜΕΣΑ ΑΠΟ εκδηλώσεις και κείμενα θέσεων, το Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο αναδεικνύει τις ουσιαστικές ευκαιρίες για τις ελληνικές επιχειρήσεις να δημιουργήσουν θετικό αντίκτυπο και να βελτιώσουν την εξωστρέφειά τους. Στο σημερινό ταχέως μεταβαλλόμενο οικονομικό πλαίσιο, το συνέδριο Links αποτέλεσε έναν πολυδιάστατο διάλογο για τις διασυνδέσεις της επιχειρηματικότητας, της κοινωνίας και της φύσης σε ένα πλαίσιο προστασίας και σεβασμού στον άνθρωπο.
