Τoυ Γιώργου Πετρά, CEO Engel & Völkers Ελλάδος
ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ της αγοράς των ακινήτων, τα μαγευτικά τοπία, η πλούσια ιστορία και η πολιτιστική γοητεία της Ελλάδας έχουν από καιρό προσελκύσει τους επενδυτές και τους αγοραστές του αύριο.
Ωστόσο, πίσω από αυτή τη διαχρονική ομορφιά κρύβεται μια δυναμική και εξελισσόμενη αγορά, η οποία έχει βρεθεί αντιμέτωπη με τις προκλήσεις και τους θριάμβους που της αναλογούν. Παρ’ όλα αυτά, όμως, τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε τις πολλά υποσχόμενες προβλέψεις και την απάντηση στο γιατί αποτελεί φάρο ευκαιριών και ανθεκτικότητας.
Η ΤΑΡΑΧΩΔΗΣ οικονομική ιστορία της Ελλάδας, που σημαδεύτηκε από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, αυτό το έθνος της ανθεκτικότητας έχει επιδείξει εξαιρετική αποφασιστικότητα στην ανάκαμψη. Στις αρχές της δεκαετίας του 2020 η Ελλάδα βγήκε από τη σκιά της οικονομικής δυσπραγίας, με γνώμονα τη δέσμευση για μεταρρυθμίσεις και οικονομική σταθερότητα. Η αγορά βρίσκεται και πάλι σε αισθητά ανοδική πορεία ήδη από το 2018. Οι τιμές έχουν σημειώσει έντονη άνοδο τα τελευταία χρόνια. Κατά μέσο όρο, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, τα ακίνητα έχουν ανακτήσει ένα μεγάλο μέρος της απώλειας που προκάλεσε η παρατεταμένη οικονομική κρίση.
ΜΙΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ πτυχή της αναγέννησης της Ελλάδας ήταν η αυξανόμενη ελκυστικότητά της για τους ξένους επενδυτές. Το ελληνικό κράτος, αναγνωρίζοντας την αξία του διεθνούς κεφαλαίου, ξεκίνησε την προσπάθεια για την απλοποίηση των κανονισμών και τη δημιουργία κινήτρων για τους ξένους αγοραστές. Παρατηρώντας την ανάπτυξη του τουρισμού παρατηρούμε παράλληλα και την ανάλογη ανάπτυξη στον χώρο των ακινήτων δεύτερης κατοικίας. Η γοητεία της χώρας ως κορυφαίου παγκόσμιου προορισμού έχει σταθερά αυξήσει τη ζήτηση για εξοχικές κατοικίες. Το μέλλον υπόσχεται πολλά, με τον τουρισμό να προβλέπεται ότι θα παραμείνει βασικός μοχλός ανάπτυξης των ακινήτων.
ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ έχει δημιουργήσει ένα ελκυστικό πακέτο για τους επενδυτές ακινήτων. Αυτό περιλαμβάνει άδειες παραμονής για τους αγοραστές, μειωμένους φόρους ακινήτων και εξορθολογισμένες διαδικασίες αδειοδότησης. Τα μέτρα αυτά αποσκοπούν στην ενίσχυση της Ελλάδας ως φιλόξενου προορισμού για τους παγκόσμιους επενδυτές. Η δέσμευση για πρόοδο επεκτείνεται πέρα από την αγορά ακινήτων. Η Ελλάδα έχει επενδύσει σημαντικά στην ανάπτυξη των υποδομών, με τα δίκτυα μεταφορών όπως αεροδρόμια και λιμάνια να έχουν αναβαθμιστεί σημαντικά. Οι εξελίξεις αυτές είναι έτοιμες να αυξήσουν την επιθυμητότητα ορισμένων περιοχών για επενδύσεις σε ακίνητα.
Την ίδια στιγμή, στο πλαίσιο του νέου προγράμματος της Ελλάδας με το αυξημένο ελάχιστο όριο επένδυσης για τη χορήγηση βίζας, οι υπήκοοι τρίτων χωρών επιτρέπεται να αγοράσουν μόνο ένα ακίνητο της απαιτούμενης αξίας, ενώ το νέο ελάχιστο όριο επένδυσης θεσπίζεται στις 500.000 EUR και θα ισχύει για την αγορά ενός μόνο ακινήτου στο βόρειο τμήμα της χώρας, στον κεντρικό και νότιο τομέα της Αθήνας, στην Περιφέρεια Αττικής, στα νησιά της Μυκόνου και της Σαντορίνης και τον Δήμο της Θεσσαλονίκης.
Ο ΒΑΣΙΚΟΤΕΡΟΣ παράγοντας όμως παραμένει η ελκυστική τιμή σε σύγκριση με άλλες μητροπόλεις ευρωπαϊκών κρατών. Μέχρι το 2021 οι τιμές των ακινήτων στην Ελλάδα αυξήθηκαν σε σημαντικό βαθμό, με τον τελευταίο χρόνο να παρατηρείται μια σταθερότητα. Γεγονός που δικαιολογείται καθώς η αγορά γνώρισε μια γενική σταθεροποίηση τόσο κατά τη διάρκεια των εκλογών όσο και λόγω του γενικού κλίματος αναταράξεων στη γεωπολιτική ατζέντα του κόσμου.
Την ίδια στιγμή, οι Έλληνες είναι εν μέρει διστακτικοί όσον αφορά τις επενδύσεις σε ακίνητα. Από τη μια πλευρά οι τιμές έχουν αυξηθεί απότομα και ταυτόχρονα οι τιμές των κατασκευών έχουν επίσης αυξηθεί – όπως στις περισσότερες χώρες. Επιπλέον, τα αυξανόμενα επιτόκια και οι αυξανόμενες πληθωριστικές τάσεις οδήγησαν σε δυσκολίες χρηματοδότησης, ιδίως για τους αγοραστές μικρών κατοικιών.
Μπορούμε όμως, από την άλλη πλευρά, να προσβλέπουμε σε άνοιγμα των παροχών δανειοδότησης με αποτέλεσμα όλο και ένα μεγαλύτερο ποσοστό Ελλήνων να προχωρά σε αγοραπωλησίες πρώτης κατοικίας.
Τα πρώτα θετικά δείγματα έρχονται μετά την αναβάθμιση της επενδυτικής βαθμίδας από την DBRS, γεγονός που εφόσον ακολουθήσει η αναβάθμιση και από τους υπόλοιπους τρεις οίκους αξιολόγησης θα δώσει τη δυνατότητα να ανοίξει ο δρόμος των χρηματοδοτήσεων.
ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ της ελληνικής αγοράς ακινήτων για τα επόμενα χρόνια μπορούν να χαρακτηριστούν θετικές και ελπιδοφόρες. Ως Engel & Volkers Ελλάδος, καταγράφουμε μηνιαίως ποσοστιαία αύξηση των αιτημάτων μας από Έλληνες οι οποίοι και κατέχουν το 85% των καθημερινών αιτημάτων εξυπηρέτησης.
Παράλληλα, οι κινήσεις που γίνονται από το ελληνικό κράτος, με βασικότερη τη θέσπιση του ηλεκτρονικού φακέλου ακινήτου από 1ης Νοεμβρίου 2023, θέτει τις πρώτες βάσεις για την απλούστευση των διαδικασιών και την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς στη σύγχρονη εποχή. Παρ’ όλα αυτά, για την ολική απλούστευση των διαδικασιών μένουν ακόμα ενέργειες που σήμερα καθυστερούν κατά πολύ τις διαδικασίες, όπως για παράδειγμα οι καθυστερήσεις εκδόσεων των ΤΑΠ ή οι καθυστερήσεις στις αδειοδοτήσεις από την πλευρά των πολεοδομιών για να προχωρήσει η ηλεκτρονική ταυτότητα