Του Διονύση Τεμπονέρα, δικηγόρου – εργατολόγου
ΚΑΤΑΤΕΘΗΚΕ την Τρίτη το βράδυ η τροπολογία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης για το ξεπάγωμα των τριετιών. Η τροπολογία έρχεται προς ψήφιση ενταγμένη στο εργασιακό νομοσχέδιο, που βρίσκεται ήδη στη Βουλή και περιλαμβάνει την ενσωμάτωση της Οδηγίας ΕΕ 1152/2019 για «προβλέψιμους και διαφανείς όρους εργασίας».
Η ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ, πέρα από όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, κρύβει και αρκετές εκπλήξεις.
1 Αρχικά η τροπολογία δεν προβλέπει την αναδρομική χορήγηση του επιδόματος προϋπηρεσίας-πολυετίας (τριετίες) από τον Φεβρουάριο του 2012, αλλά από 1.1.2024 και εφεξής. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι σχεδόν 12 χρόνια εργασιακού χρόνου (14.2.2012 – 31.12.2023) πηγαίνουν χαμένα οριστικά για τους εργαζομένους.
Αν ένας εργαζόμενος προσελήφθη την 1η.1.2014, τότε θα δει την αύξηση του 10% που προβλέπει ο νόμος για την πρώτη τριετία από 1.1.2027. Δηλαδή ο «νεοπροσληφθείς» εργαζόμενος του παραδείγματος θα δει αύξηση στον μισθό του 13 χρόνια μετά!
2 Το επίδομα προϋπηρεσίας δεν είναι δώρο του εργοδότη προς τον εργαζόμενο. Οι ωριμάνσεις χορηγούνται επειδή με την πείρα του ένας εργαζόμενος βελτιώνει την παραγωγικότητα της εργασίας του, η τελευταία αποκτά υπεραξία, την οποία καρπώνεται εξ ολοκλήρου ο εργοδότης. Τμήμα αυτής της υπεραξίας χορηγείται στον εργαζόμενο ως μέρος της αμοιβής του ως επίδομα πολυετίας.
3 Η τροπολογία ουσιαστικά αφορά 600.000 εργαζομένους που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, αλλά και εκείνους τους εργαζομένους που καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις που προβλέπουν σύνδεση των μισθών με τα επιδόματα προϋπηρεσίας. Ουσιαστικά το ξεπάγωμα ex tunc αφορά ένα μειοψηφικό κομμάτι των εργαζομένων στη χώρα, που την τελευταία διετία μαστίζεται από την ακρίβεια και τον πληθωρισμό, με πολύ πιο δραματικό τρόπο σε σχέση με τα υψηλότερα μισθολόγια. Το γεγονός ότι οι κλαδικές συλλογικές συμβάσεις ήταν μόλις 17 το 2022, όπως και το ότι όσοι δεν ανήκουν στις ανωτέρω κατηγορίες (κατώτατος, ΣΣΕ) θα δουν μόνο συμψηφισμό των προσαυξήσεων με τις υπερβάλλουσες αμοιβές που λαμβάνουν, καθιστούν το ξεπάγωμα των τριετιών ένα «αδειανό πουκάμισο» που τελικά αφορά λίγους.
4 Υπάρχει όμως και κάτι χειρότερο. Ενώ η χώρα τυπικά βγήκε από τα μνημόνια το 2018, ο κ. Γεωργιάδης, ως «μνημονιακότερος των μνημονιακών» όπως είχε δηλώσει, δεν θέλησε να χάσει την παλιά δόξα και γι’ αυτό διατηρείται η «ρήτρα ανεργίας» που μπορεί να ενεργοποιηθεί από το 2027. Η διάταξη προβλέπει ότι από 1.1.2027, αν το ποσοστό της ανεργίας υπερβεί το δέκα τοις εκατό, και μέχρι να διαμορφωθεί σε ποσοστό κάτω του δέκα τοις εκατό, αναστέλλεται αυτοδικαίως η ισχύς των διατάξεων.
Για την εφαρμογή λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος του εθνικού ποσοστού ανεργίας των τελευταίων τεσσάρων τριμήνων, όπως αυτός αποτυπώνεται στην Έρευνα Εργατικού Δυναμικού της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
ΑΥΤΟ ΣΗΜΑΙΝΕΙ πως αν την 1η.1.2027 το ποσοστό της ανεργίας δεν έχει τελικά πέσει κάτω από 10% σε ετήσια βάση, οι τριετίες θα παγώσουν ξανά. Δηλαδή υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο ο εργαζόμενος του προηγούμενου παραδείγματος, αν αυξηθεί ή δεν μειωθεί η ανεργία σε σχέση με τα σημερινά μεγέθη, να εξακολουθήσει να λαμβάνει τον «γυμνό» μισθό!
5 Η κυβέρνηση κάνει κάτι το πρωτοφανές. Πετά στις πλάτες των εργαζομένων το ενδεχόμενο να προκύψει αύξηση της ανεργίας, θέτοντας υπό αίρεση τη μελλοντική αύξηση των μισθών (και δη των χαμηλόμισθων). Λες και το γεγονός αυτό δεν ανάγεται στη σφαίρα ευθύνης της εκάστοτε κυβέρνησης, αλλά θα πρέπει να «ευθύνεται» ο εργαζόμενος – και μάλιστα του ιδιωτικού τομέα. Στην ουσία, η κυβέρνηση κάνει κάτι ακόμα πιο επικίνδυνο. Μετατοπίζει τα βάρη οποιασδήποτε μελλοντικής κρίσης στις πλάτες των εργαζομένων, προκρίνοντας την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, οι οποίες θα έχουν πρόσβαση σε πολύ φτηνό εργατικό δυναμικό. Πρόκειται για τη γνωστή ιδεοληψία που συνδέει την ανάπτυξη με τη μείωση του μισθολογικού κόστους, μια παρωχημένη και στρεβλή νεοφιλελεύθερη αντίληψη.
ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ για την περίφημη «ρήτρα γυμνού μισθού» που αποτέλεσε την πεμπτουσία της φιλοσοφίας της τρόικας και τη βίωσαν οι εργαζόμενοι τη σκληρή μνημονιακή περίοδο 2012-2014.
6 Στην παράγραφο 7 επίσης της διάταξης, προβλέπεται και μόνιμος μηχανισμός παγώματος των τριετιών! Συγκεκριμένα η ρύθμιση ορίζει: «Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης δύναται να εξειδικεύεται η διαδικασία αυτοδίκαιης αναστολής ισχύος, την οποία προβλέπει το παρόν. Με Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου, μετά από ειδικά αιτιολογημένη εισήγηση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και μετά από γνώμη των κοινωνικών εταίρων της παρ. 4 του άρθρου 103 του ν. 4172/2013 (Α’ 167), δύναται να αποφασίζονται οι όροι και προϋποθέσεις αναστολής της ισχύος του παρόντος και πέραν των περιπτώσεων εφαρμογής της παρ. 6, για τη διασφάλιση της σταθερότητας της εθνικής οικονομίας, λαμβανομένης υπόψη ιδίως της εξέλιξης της ανεργίας και του πληθωρισμού».
Η «ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗ» συνιστά πρόκληση για τους εργαζομένους. Μια πρόκληση που έρχεται σε συνέχεια των λοιπών αντιδραστικών διατάξεων για 13ωρη εργασία, υποχρεωτικό 6ήμερο, ποινικοποίηση της απεργίας, κατάργηση της κυριακάτικης αργίας και θέσπιση των συμβάσεων μηδενικών ωρών.
