Του Άλκη Παπαντωνίου, ιδρυτή και επικεφαλής δικηγόρου του AP Sports Law Office
ΟΙ ΜΑΝΑΤΖΕΡ ή διαμεσολαβητές (όρος που τείνει να επικρατήσει) διαδραματίζουν ενεργό και σημαντικό ρόλο στον αθλητισμό και ειδικά στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Το γεγονός αυτό αντικατοπτρίζεται περίτρανα στις αμοιβές τους από ομάδες και ποδοσφαιριστές (το 2022, οι δηλωμένες μόνο από τις ομάδες αμοιβές τους έφτασαν τα 622 εκατομμύρια δολάρια, ενώ συμμετείχαν σε πάνω από το 20% των διεθνών μετεγγραφών).
Στις 16.12.2022 η FIFA ενέκρινε τον νέο κανονισμό για τις δραστηριότητες των διαμεσολαβητών, με τίτλο FIFA Football Agents Regulations (FFAR), ένας από τους πλέον πολυαναμενόμενους -και αμφιλεγόμενους- κανονισμούς των τελευταίων ετών.
Μέσω του FFAR η FIFA επιδιώκει να ρυθμίσει με πιο αυστηρό και αναλυτικό τρόπο τις δραστηριότητες και τις αμοιβές των διαμεσολαβητών, ενώ θέτει συγκεκριμένες προϋποθέσεις για την απόκτηση άδειας διαμεσολαβητή. Ο νέος κανονισμός τίθεται σε εφαρμογή σε λίγες μέρες, την 01η.10.2023, ημερομηνία από την οποία και μετά μόνο φυσικά πρόσωπα αδειοδοτημένα από τη FIFA θα μπορούν να παρέχουν υπηρεσίες διαμεσολαβητή ποδοσφαίρου.
ΤΟ 2015 η FIFA αποφάσισε ουσιαστικά να «απορρυθμίσει» τις δραστηριότητες των διαμεσολαβητών, επιβάλλοντας στις εθνικές ομοσπονδίες να θεσπίσουν κανονισμούς και όργανα για την αυτοδιοίκησή τους. Ως εκ τούτου, το επάγγελμα του διαμεσολαβητή ποδοσφαίρου κατέστη «ελεύθερο» για όλους, με αποτέλεσμα να ασκούν δραστηριότητες διαμεσολαβητή πρόσωπα χωρίς τις απαραίτητες γνώσεις, συμμετέχοντας σε μεγάλες οικονομικές συναλλαγές, μετεγγραφές, με όποιο κόστος (οικονομικό, ηθικό, πειθαρχική διακινδύνευση) συνεπαγόταν αυτό για τα εμπλεκόμενα μέρη.
ΤΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟ σύστημα οδήγησε στον ελλιπή έλεγχο των δραστηριοτήτων των διαμεσολαβητών, ενώ οι αμοιβές αυτών συνέχισαν να αυξάνονται: Το σύνολό τους έφτασε να είναι τέσσερις φορές υψηλότερο σε σύγκριση με τις αμοιβές που είχαν καταβληθεί το 2015.
Η FIFA με την εφαρμογή του FFAR επιδιώκει να προστατεύσει τα συμφέροντα τόσο των ποδοσφαιριστών όσο και των ομάδων, στοχεύοντας, κατά δήλωσή της, στη διαφάνεια, στη δίκαιη εκπροσώπηση και στην ηθική συμπεριφορά στη μετεγγραφική αγορά. Βασικά στοιχεία του κανονισμού είναι:
Υποχρέωση αδειοδότησης μάνατζερ: Η άδεια χορηγείται μέσω αίτησης στο FIFA Agents Platform, εάν ο ενδιαφερόμενος περάσει επιτυχώς τις σχετικές εξετάσεις.
Πολλαπλή εκπροσώπηση: Απαγορεύεται, με συγκεκριμένες εξαιρέσεις, η ταυτόχρονη εκπροσώπηση ενός ποδοσφαιριστή και των εμπλεκόμενων στη μετεγγραφή ομάδων.
Ανώτατο όριο αμοιβής:
(I) Διαμεσολαβητής που ενεργεί για τον σύλλογο ή τον ποδοσφαιριστή: 3% ή 5% της ετήσιας αμοιβής του ποδοσφαιριστή.
(II) Επιτρεπόμενη διπλή εκπροσώπηση: 6% ή 10% της ετήσιας αμοιβής του ποδοσφαιριστή.
(III) Διαμεσολαβητής που ενεργεί για την αποδέσμευση, δηλαδή για τον πωλητή σύλλογο: 10% της συνολικής αποζημίωσης μετεγγραφής.
Συμμόρφωση με τα «δεδομένα» Continual Professional Development (CPD): Συνεχής διαδικασία ανάπτυξης, διατήρησης και τεκμηρίωσης των επαγγελματικών δεξιοτήτων των διαμεσολαβητών.
Περιορισμοί στην εκπροσώπηση ανηλίκων: Απαγορεύεται στους μάνατζερ να προσεγγίζουν έναν ανήλικο ή/ και τον νόμιμο κηδεμόνα του, μέχρι έξι μήνες πριν ο ανήλικος φτάσει στην ηλικία που έχει δικαίωμα να υπογράψει επαγγελματικό συμβόλαιο.
Υποχρέωση εθνικών ομοσπονδιών να έχουν θεσπίσει αντίστοιχους εθνικούς κανονισμούς μέχρι τις 30.09.2023.
Πρόβλεψη πειθαρχικών ποινών (π.χ. πρόστιμα, αναστολή δραστηριοτήτων, ακύρωση αδείας) για παραβίαση του κανονισμού.
Ο FFAR, όπως αναμενόταν, έχει προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις: Κατόπιν της δημοσίευσής του ασκήθηκαν ένδικα μέσα τόσο σε εθνικά όσο και σε αθλητικά δικαστήρια. Ειδικότερα, την περασμένη άνοιξη γερμανικά δικαστήρια διέταξαν τη μη εφαρμογή του κανονισμού από τη γερμανική ομοσπονδία λόγω πιθανής παραβίασης του δικαίου ελεύθερου ανταγωνισμού, μέχρι την απόφαση στο προδικαστικό ερώτημα που κατατέθηκε ενώπιον του δικαστηρίου της Ε.Ε. Ακόμη, τον περασμένο Ιούλιο, εντός του πλαισίου της αθλητικής δικαιοσύνης, το Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο Αθλητισμού (CAS) απέρριψε την προσφυγή της Ένωσης Επαγγελματιών Μάνατζερ, κρίνοντας ότι ο κανονισμός πληροί τα απαραίτητα στοιχεία νομιμότητας.
ΟΙ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΙΣΤΕΣ, οι ομάδες και οι μάνατζερ καλούνται άμεσα να εξοικειωθούν με τις σημαντικές αλλαγές του κανονισμού, προκειμένου να διασφαλίσουν τα συμφέροντά τους, αλλά και να επιβιώσουν σε ένα ταχέως αναπτυσσόμενο, κερδοφόρο αλλά και απαιτητικό περιβάλλον.
