Τoυ Ερρίκου Μ. Μοάτσου, προέδρου Επιτροπής Περιουσίας, Αντασφαλίσεων, Μεταφορών & Σκαφών ΕΑΕΕ και αντιπροέδρου Δ.Σ. Ευρώπη Ασφαλιστική
ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ, με την υψηλή σεισμική επικινδυνότητα, έχουν πλέον προστεθεί και οι καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα (δασικές πυρκαγιές, ακραία καιρικά φαινόμενα), καθιστώντας τη διαχείριση των οικονομικών επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών ως μια μεγάλη πρόκληση, καθώς οι επιπτώσεις τους επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την κοινωνία και την οικονομία μας. Η επιστημονική κοινότητα δεν αμφισβητεί πλέον ότι υπάρχει συσχέτιση της κλιματικής αλλαγής -που πλέον ονομάζουμε κλιματική κρίση– με τη συνεχώς αυξανόμενη συχνότητα και σφοδρότητα των φυσικών καταστροφών.
ΑΠΟ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ που συστηματικά συλλέγει και επεξεργάζεται η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος (ΕΑΕΕ) μετά από κάθε σημαντικό συμβάν φυσικής καταστροφής προκύπτει ότι τα τελευταία τρία τουλάχιστον χρόνια βιώνουμε ένα τέτοιο γεγονός κάθε δύο με τρεις μήνες κατά μέσο όρο, ενώ το κόστος – μόνο για τις ασφαλισμένες ζημιές- τα τελευταία επτά χρόνια υπερβαίνει το 0,25 δισ. ευρώ.
ΤΟ ΦΕΤΙΝΟ καλοκαίρι αποτελεί απόδειξη αυτής της εξέλιξης, καθώς τόσο ο ακραίος καύσωνας που οδήγησε στις δασικές πυρκαγιές του Αυγούστου όσο και οι πρωτοφανείς βροχοπτώσεις στις αρχές Σεπτεμβρίου οδήγησαν σε εκτεταμένες ζημιές σε υποδομές, στα σπίτια και στις επιχειρήσεις, δυστυχώς και με σημαντικές απώλειες συνανθρώπων μας. Για τις ζημιές του φετινού καλοκαιριού, η διαδικασία συλλογής στοιχείων βρίσκεται σε εξέλιξη και τ’ αποτελέσματά της θα είναι διαθέσιμα τις επόμενες εβδομάδες.
Η ΙΔΙΑ αυξητική τάση όμως παρατηρείται σε όλο τον κόσμο, με το κενό προστασίας ν’ αποτελεί αντικείμενο προβληματισμού σε πολλές κοινωνίες (το κενό προστασίας είναι η διαφορά μεταξύ των οικονομικών ζημιών και των ασφαλισμένων ζημιών).
ΕΝΩ Η ΑΣΦΑΛΙΣΗ είναι ο κατεξοχήν μηχανισμός χρηματοδότησης των οικονομικών ζημιών παγκοσμίως, για διάφορους λόγους, τόσο από την πλευρά της ζήτησης όσο και από την πλευρά της προσφοράς, το κενό προστασίας παραμένει υψηλό. Σε παγκόσμια βάση το κενό προστασίας είναι της τάξης του 60%, ενώ στην Ελλάδα είναι πολύ υψηλότερο, με μόνο ένα στα έξι σπίτια και μία στις τρεις επιχειρήσεις να είναι ασφαλισμένα έναντι φυσικών καταστροφών. Κύριοι λόγοι για τη χαμηλή ζήτηση για ασφάλιση αποτελούν αφενός η μη επίγνωση του κινδύνου (σπάνια μεν αλλά σφοδρά γεγονότα, για τα οποία δεν έχουμε βιώματα, έχουμε την τάση να πιστεύουμε ότι δεν θα συμβούν και άρα θεωρούμε την ασφάλιση περιττή δαπάνη) και αφετέρου η αντίληψη στην κοινωνία ότι το κράτος οφείλει να μας αποζημιώσει. Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων οδηγεί σε χαμηλή διείσδυση της ασφάλισης, αυξημένο και μη προγραμματισμένο βάρος στον κρατικό προϋπολογισμό και χαμηλή ικανοποίηση των πολιτών από το υφιστάμενο μοντέλο διαχείρισης.
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ όλων των διαθέσιμων πόρων για τη χρηματοδότηση των ζημιών, απαιτείται σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Οι χώρες που έχουν προχωρήσει σε παρόμοιες λύσεις, όπως π.χ. η Γαλλία, η Ισπανία και η Ελβετία, επιτυγχάνουν πολύ υψηλά ποσοστά ασφάλισης, της τάξης του 80%-90%, και άρα έχουν χαμηλό κενό προστασίας.
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ασφαλιστική αγορά και η ΕΑΕΕ έχουν αναγνωρίσει εδώ και καιρό τη στρατηγικής σημασίας προτεραιότητα της συμβολής της στην κάλυψη των ζημιών από φυσικές καταστροφές, είτε πρόκειται για καταστροφές που σχετίζονται με την αλλαγή του κλίματος, όπως δασικές πυρκαγιές και πλημμύρες, είτε για σεισμούς.
ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΑ, όλοι οι διεθνείς οργανισμοί, μεταξύ των οποίων και ο ΟΟΣΑ, επισημαίνουν την ανάγκη συνεργασίας του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα για την εξεύρεση λύσεων εκ των προτέρων (ex-ante) χρηματοδότησης των ζημιών, πράγμα που άλλωστε επιβεβαιώνεται από τα επιτυχημένα μοντέλα χωρών που έχουν επιλέξει ανάλογες λύσεις.
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ απαιτείται τόσο στον σημαντικό τομέα της πρόληψης για την αποφυγή ή τη μείωση των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών όσο και στη χρηματοδότηση/ασφάλιση των ζημιών που αναπόφευκτα θα συμβούν. Ένας τρίτος τομέας στον οποίο πρέπει να δοθεί έμφαση από όλες τις πλευρές είναι αυτός της ενημέρωσης και επιμόρφωσης ως προς τους κινδύνους που διατρέχουμε, τη σχετική επικινδυνότητα της περιοχής στην οποία ζούμε και των λύσεων προστασίας που προσφέρει η ιδιωτική ασφάλιση. Προς την κατεύθυνση αυτή εργάζεται ήδη η ΕΑΕΕ.
Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς με το κράτος για την ανάδειξη λύσεων για την κάλυψη του κενού προστασίας πιστεύω ότι έχει συμβάλει στην ανάδειξη των προβλημάτων της παρούσας κατάστασης και στην εξεύρεση λύσεων. Η πρόσφατη ρύθμιση για μείωση του ΕΝΦΙΑ για όσους ασφαλίζουν τα σπίτια τους είναι μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία, η οποία ασφαλώς θα βοηθήσει προς την κατεύθυνση της αύξησης των ασφαλισμένων κατοικιών, καθώς θα λειτουργήσει ως έμμεση αλλά ουσιαστική μείωση του κόστους ασφάλισης. Η ΕΑΕΕ σκοπεύει επίσης να κρατήσει ανοιχτό τον διάλογο για την προσαρμογή του πλαισίου ασφάλισης των περιουσιών έναντι των κινδύνων φυσικών καταστροφών, έτσι ώστε τελικά να επιτευχθεί ο σκοπός, που δεν είναι άλλος από τη μείωση του κενού προστασίας.
