Τoυ δρ. Κώστα Aνδριοσόπουλου, καθηγητή Χρηματοοικονομικών και Ενεργειακής Οικονομίας στο Audencia Business School, διευθύνοντος συμβούλου στην Akuo Energy Greece, προέδρου της Επιτροπής Ενέργειας στο ΕλληνοΑμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο και μέλους του Δ.Σ. της ΗΑΕΕ
ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ χρόνια οι εξελίξεις στο παγκόσμιο ενεργειακό τοπίο είναι ραγδαίες. Είναι ενδεικτικό ότι μόλις έναν χρόνο πριν σε άρθρο μου είχα αναφέρει την εργαλειοποίηση του φυσικού αερίου από τη Ρωσία και τον δύσκολο ενεργειακό χειμώνα που ερχόταν και που πια μας μοιάζει ένα μακρινό παρελθόν. Είναι έτσι όμως;
ΟΙ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΕΝΕΣ ενέργειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την εφαρμογή του REPowerEU σε συνδυασμό με τις αυξημένες επιδοτήσεις και τον ήπιο, τελικά, χειμώνα οδήγησαν την Ε.Ε. στην αποφυγή των δυσμενέστερων σεναρίων για την ενεργειακή επάρκεια. Η ενεργειακή κρίση ανέδειξε μια πληθώρα αστοχιών αλλά και τους σημαντικούς πυλώνες που θα έπρεπε να βασισθεί η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης: τη ραγδαία ανάπτυξη των ΑΠΕ και τη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών της, τόσο του ηλεκτρισμού όσο και του φυσικού αερίου.
Η ΠΡΟΣΦΑΤΗ επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Αίγυπτο επιβεβαίωσε τη στρατηγική της Ελλάδας για την ανάπτυξη ηλεκτρικών διασυνδέσεων, όπως είναι το έργο Gregy Interconnector, ένα έργο ισχύος 3.000 GW, που θα μεταφέρει 100% πράσινη ενέργεια από την Αίγυπτο και μέσω της Ελλάδας στην Ευρώπη. Η αναβάθμιση των υφιστάμενων ηλεκτρικών διασυνδέσεων με την Τουρκία, τη Βουλγαρία, την Αλβανία και την Ιταλία είναι απαραίτητη για την αύξηση του διαθέσιμου ηλεκτρικού χώρου που απαιτείται για την εξαγωγή πράσινης ενέργειας από την Ελλάδα στην Ευρώπη, ιδίως έως το 2030, που η ισχύς των ΑΠΕ στην Ελλάδα προβλέπεται να φτάσει τα 28 GW.
ΤΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ αναμένεται να πρωταγωνιστήσουν τα επόμενα χρόνια, με τα αιολικά να έπονται και νέες τεχνολογίες να αναδεικνύονται, όπως είναι τα υπεράκτια αιολικά. Μια σημαντική διάσταση, που δεν πρέπει να παραλείπεται, είναι η ενίσχυση της κοινωνικής αποδοχής και των οφελών από την εγκατάσταση των πράσινων τεχνολογιών. Πέρα από τον ουσιαστικό διάλογο που πρέπει να υπάρχει, νέες τεχνολογίες, όπως είναι τα αγροβολταϊκά και τα πλωτά φωτοβολταϊκά, έχουν τη δυναμικότητα να αναδειχθούν σε πράσινες τεχνολογίες ευρείας αποδοχής.
ΟΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ στον τομέα της μεταφοράς και διανομής ηλεκτρισμού και στην αποθήκευση ενέργειας είναι απαραίτητες για την επίτευξη των υψηλών στόχων για ΑΠΕ. Η στροφή στην πράσινη ενέργεια δεν μπορεί να επιτευχθεί αν δεν υπάρξει η κατάλληλη χρηματοδότηση στις υποδομές δικτύου. Για την αποθήκευση ενέργειας ήδη βλέπουμε το υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον στην πρώτη διαγωνιστική διαδικασία, που ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο, και στις επόμενες που έπονται έως το τέλος του 2023.
ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ του φυσικού αερίου έχει διαμορφωθεί μια νέα γεωπολιτική πραγματικότητα: Στο πρώτο εξάμηνο του 2023, η Ελλάδα εισήγαγε LNG από τις ΗΠΑ με ένα μερίδιο που ξεπέρασε το 40%, ενώ το LNG κάλυψε πάνω από τις μισές εισαγωγές φυσικού αερίου στη χώρα. Ταυτόχρονα η Ελλάδα έχει μετατραπεί σε χώρα εξαγωγέα φυσικού αερίου προς τα Βαλκάνια μέσω του LNG terminal στη Ρεβυθούσα. Το νέο FSRU στην Αλεξανδρούπολη αναμένεται να εντείνει τον εξαγωγικό χαρακτήρα της Ελλάδας, ενώ σε συνδυασμό με τον TAP και τον IGB μετατρέπεται σε σημαντικό κόμβο φυσικού αερίου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Παράλληλα βρισκόμαστε και σε μια αμφιταλάντευση σχετικά με τη μελλοντική βιωσιμότητα των επενδύσεων φυσικού αερίου και οι απανταχού ενεργειακοί όμιλοι είναι αντιμέτωποι με δύσκολες αποφάσεις για το τι θα πράξουν τελικά με τις επενδύσεις τους.
Η ΑΝΑΘΕΡΜΑΝΣΗ και η επιτάχυνση του χρονοδιαγράμματος των ερευνών για κοιτάσματα φυσικού αερίου στο Ιόνιο και στην Κρήτη είναι θετική, αλλά, καθώς πρόκειται για ένα έργο με μακροπρόθεσμο ορίζοντα και με τις επενδυτικές αποφάσεις να αναμένονται στα τέλη του επόμενου χρόνου, θα πρέπει να συνεχίσει αδιάλειπτα η πολιτική βούληση για την αξιοποίηση των φυσικών πόρων.
ΩΣ ΕΚ ΤΟΥΤΟΥ, η Νοτιοανατολική Ευρώπη και η Ελλάδα βρίσκονται στο επίκεντρο της ενεργειακής μετάβασης και της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
