Του Αντώνη Κοντολέοντος, προέδρου της Ένωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ)
Η ΠΡΟΣΦΑΤΗ ενεργειακή κρίση, αποτέλεσμα εν πολλοίς των γεωπολιτικών εντάσεων και ανακατατάξεων που συντελούνται αλλά και των υπερφιλόδοξων σε πολλές περιπτώσεις στόχων για την πράσινη μετάβαση που έχει υιοθετήσει η Ε.Ε., έφερε στο προσκήνιο την ανάγκη της διεύρυνσης και του εκσυγχρονισμού της ευρωπαϊκής βιομηχανίας με επίκεντρο τις πράσινες τεχνολογίες, στο πλαίσιο μιας πιο ισορροπημένης παραγωγικής ανάπτυξης της οικονομίας.
ΤΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ ανταγωνισμού της ελληνικής βιομηχανίας ως προς τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές, λόγω και του σημαντικά υψηλότερου κόστους ηλεκτρικής ενέργειας με το οποίο επιβαρύνεται, καθιστά την επίτευξη της επιδίωξης αυτής πιο δύσκολη για τη χώρα μας. Τα παλιά στερεότυπα για την ακαταλληλότητα της χώρας για βιομηχανική παραγωγή αποδείχθηκαν λανθασμένα. Σήμερα οι εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων εισφέρουν στη χώρα σημαντικά μεγαλύτερο εισόδημα συγκριτικά με άλλους τομείς της οικονομίας.
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ βιομηχανία πρέπει και μπορεί να προσφέρει πολύ περισσότερα στην ανάπτυξη, στην ποιοτική απασχόληση και στην αύξηση των εισοδημάτων, αρκεί να στηριχθεί από την πολιτεία υιοθετώντας τις πρακτικές που ακολουθούν οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, τις οποίες και θα παραθέσουμε ακολούθως. Ήδη οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, σε αντίθεση με τη χώρα μας, από την αρχή του 2023 ξεδιπλώνουν όλο και περισσότερο αποτελεσματικά μέτρα στήριξης της βιομηχανίας τους για την αντιστάθμιση του υψηλού ενεργειακού κόστους, αξιοποιώντας μεταξύ άλλων και το Ευρωπαϊκό Προσωρινό Πλαίσιο Κρίσης και Μετάβασης (Temporary Crisis Framework-TCTF).
ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΗ να δοθεί απόλυτη προτεραιότητα στην έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντίστοιχου μηχανισμού επιδότησης των εγχώριων βιομηχανιών έντασης ενέργειας. Θεωρούμε επιβεβλημένο ο εν λόγω μηχανισμός στήριξης να αφορά όλες τις επιλέξιμες βιομηχανίες, ανεξάρτητα από το εάν έχουν συνάψει σύμβαση με παραγωγούς, αρκεί να πληρούν όλα τα κριτήρια του TCΤF. Σε αντίθετη περίπτωση ενισχύεται η άποψη για «τιμωρία» των βιομηχανιών που υπογράφουν μακροχρόνιες διμερείς συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρισμού (Ρower Ρurchase Αgreement – PPA).
ΠΡΟΣ ΤΗΝ ίδια κατεύθυνση, θα πρέπει να δοθεί απόλυτη προτεραιότητα (με ανάληψη των απαραίτητων πρωτοβουλιών με αποδέκτη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή) για να εγκριθεί o μηχανισμός αντιστάθμισης του κόστους που επωμίζονται οι βιομηχανίες που συνάπτουν πράσινα ΡΡΑ για να προσαρμόσουν το προφίλ παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ στο προφίλ λειτουργίας τους (shaping cost), το σχήμα που είναι γνωστό ως «Green Pool».
ΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ του υπό αναθεώρηση ευρωπαϊκού κανονισμού για τη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (Electricity Market Design regulation 943/2019) αποτελεί πρώτη προτεραιότητα η προώθηση των πράσινων ΡΡΑs, καθώς και η προώθηση μηχανισμού αποζημίωσης της διαθεσιμότητας της ευελιξίας της ζήτησης και της αποθήκευσης (non fossil flexibility – demand and storage), μέσω του οποίου θα επιτυγχάνεται η ισότιμη συμμετοχή των βιομηχανιών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας συμβάλλοντας στην ευστάθεια του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας.
ΣΤΟ ΙΔΙΟ πλαίσιο, ελλείψει ανεπτυγμένης προθεσμιακής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, μια βιώσιμη λύση που φαίνεται να απομένει στις ελληνικές βιομηχανίες για να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο από τις απότομες μεταβολές και τις σημαντικά υψηλότερες τιμές στην ελληνική χονδρεμπορική αγορά, είναι η σύναψη μακροχρόνιων συμβάσεων, κατά κύριο λόγο με παραγωγούς ΑΠΕ (RES ΡΡΑ).
ΣΕ ΑΝΤΙΘΕΣΗ με τη δραστηριοποίηση μόνο τεσσάρων μεγάλων παικτών στην ηλεκτροπαραγωγή από συμβατικές μονάδες (θερμικές και υδροηλεκτρικές ), η αγορά των ΑΠΕ εμφανίζει πληθώρα ανεξάρτητων παραγωγών. Υπάρχει λοιπόν εν δυνάμει η προοπτική οι μεγάλες βιομηχανίες της χώρας να προμηθευτούν πράσινη ενέργεια σε χαμηλότερες τιμές ως προς την αγορά με μακροχρόνια ΡΡΑ για μεγάλο μέρος της κατανάλωσής τους. Υπάρχουν όμως σημαντικά εμπόδια που εμποδίζουν τις βιομηχανίες να συνάψουν ΡΡΑ σήμερα με παραγωγούς ΑΠΕ.
ΕΝΑ ΑΚΟΜΗ ρυθμιστικό εμπόδιο στη σύναψη ΡΡΑ αποτελεί το γεγονός ότι η επιβολή του πλαφόν στα έσοδα των παραγωγών τον περασμένο Ιούλιο εφαρμόστηκε και στις συμβάσεις μεταξύ παραγωγών και βιομηχανιών. Η πρόσφατη (10/3/2023) νομοθετική ρύθμιση αντιμετωπίζει δυστυχώς μερικώς το πρόβλημα, καθώς προβλέπει την εξαίρεση από το πλαφόν περιοριστικά μόνο των ΡΡΑ με φυσική παράδοση και όχι και των χρηματοοικονομικών (virtual) ΡΡΑ, παρά το γεγονός ότι τα τελευταία δεν διαφέρουν σε τίποτα από εκείνα με φυσική παράδοση, εφόσον είναι πλήρως καθορισμένα τόσο η μονάδα παραγωγής όσο και ο αγοραστής.
ΘΕΩΡΟΥΜΕ ότι οι βιομηχανίες έντασης ενέργειας της χώρας μας αξίζει να τύχουν ιδιαίτερης στήριξης από την πολιτεία, πάντα στο πλαίσιο που κινούνται οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, εάν λάβουμε υπόψη μας ότι η ελληνική βιομηχανία κατάφερε μέσα στην πανδημία και τη συνεχιζόμενη ενεργειακή κρίση να αυξήσει τη συμβολή της στο ΑΕΠ της χώρας από το 9% στο επίπεδο του 11% αυξάνοντας τις εξαγωγές της, καθώς το κόστος ενέργειας αυξήθηκε και για τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες για πρώτη φορά σε αυτή τη χρονική περίοδο.
ΩΣ ΕΚ ΤΟΥΤΟΥ, και βάσει των ανωτέρω, εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα που να εξασφαλίζουν ανταγωνιστικό κόστος ενέργειας για τις βιομηχανίες της χώρας, πολλές από αυτές, ατενίζοντας με αβεβαιότητα το άμεσο μέλλον λόγω και της επερχόμενης ύφεσης στην Ευρώπη, θα εξετάσουν το ενδεχόμενο περαιτέρω μείωσης της παραγωγής τους.
