Της Κατερίνας Δασκαλάκη, διευθύντριας του Τομέα Εργασιακών Σχέσεων του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών, ΣΕΒ
ΕΙΝΑΙ πλέον κοινά παραδεκτό ότι η εξ αποστάσεως εργασία, και δη η τηλεργασία, παραμένει μία βασική μορφή απασχόλησης στη νέα εργασιακή πραγματικότητα. Το για πόσο χρόνο, όμως, θα συνεχίσει, για ποιες θέσεις εργασίας και με ποια μορφή (υβριδική ή αμιγώς εξ αποστάσεως εργασία) είναι ερώτημα που δεν έχει ξεκάθαρη απάντηση.
ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ, μάλιστα, αυτό απασχολεί παγκοσμίως τις επιχειρήσεις και, μάλιστα, με εκ διαμέτρου αντίθετες εφαρμοζόμενες πρακτικές ακόμη και σε κλάδους όπου η τηλεργασία φάνταζε μέχρι πριν από λίγο καιρό ως η ιδανική λύση. Όπως προκύπτει από πρόσφατη έρευνα του ΣΕΒ, στην Ελλάδα σε δείγμα >250 επιχειρήσεων, το υβριδικό μοντέλο εργασίας εφαρμόζεται ήδη / θα εφαρμοστεί στο άμεσο μέλλον από το 85% όσων συμμετείχαν στην έρευνα, ενώ ταυτόχρονα σε ίδιο ποσοστό το επιθυμούν και οι εργαζόμενοι.
ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ συναρτώνται απολύτως με το περιεχόμενο των επαγγελμάτων και των θέσεων εργασίας κάθε επιχείρησης, ως δυνατότητα τηλεργασίας, και με τις εφαρμοζόμενες πρακτικές των επιχειρήσεων, ως πολιτικές ανθρώπινου δυναμικού. Όπως έχει αναλυθεί από τον ΣΕΒ, με βάση την μεθοδολογία του Joint Research Centre (JRC), από τα συνολικά 120 επαγγέλματα (τριψήφιος ISCO) της διεθνούς κατηγοριοποίησης επαγγελμάτων, μόλις τα 24 έχουν πλήρη δυνατότητα, τα 40 επαγγέλματα έχουν μερική δυνατότητα, ενώ τα 56, δηλαδή σχεδόν το 50%, δεν έχουν καμία δυνατότητα τηλεργασίας. Για την Ελλάδα (ΕΛΣΤΑΤ 2019), από το σύνολο των 3.911.031 απασχολούμενων το 18,8% (734.667) απασχολείται σε επαγγέλματα με πλήρη δυνατότητα τηλεργασίας, το 38,8% (1.517.643) έχει μερική δυνατότητα τηλεργασίας, ενώ οι 1.658.721, δηλαδή το 42,4%, απασχολούνται σε επαγγέλματα που δεν έχουν καμία δυνατότητα τηλεργασίας.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΗ, όσοι εντάσσονται σε σύστημα τηλεργασίας (υβριδικό ή πλήρες) δεν πρέπει να διαφοροποιούνται από πλευράς συνολικών οικονομικών απολαβών από τους λοιπούς εργαζόμενους για την ίδια θέση. Και στο επίπεδο των συλλογικών συμβάσεων εργασίας (κλαδικών, επιχειρησιακών) που συνάπτονται τα τελευταία χρόνια, είναι σαφέστερα οριοθετημένος ο τρόπος με τον οποίο καλύπτεται/συντηρείται το κόστος εξοπλισμού για όσους τηλεργάζονται. Αντίστοιχα, όπως προκύπτει από διεθνείς έρευνες, οι περισσότεροι τηλεργαζόμενοι αξιολογούν ως θετική επίδραση στα εισοδήματά τους τη μείωση εξόδων που σχετίζονται με τη μετακίνηση και τις συναφείς δαπάνες για την εργασία στις εγκαταστάσεις των επιχειρήσεων.
ΜΕ ΤΙΣ ΝΕΕΣ τεχνολογίες, τις σύγχρονες μορφές οργάνωσης εργασίας και τον εκσυγχρονισμό και μετασχηματισμό των αντικειμένων και των θέσεων εργασίας, η επέκταση της αξιοποίησης της τηλεργασίας δύναται να βελτιώσει σημαντικά το μίγμα θέσεων εργασίας υψηλής προστιθέμενης αξίας, με άμεση επίδραση στην παραγωγικότητα και διεθνή ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Ο ΣΕΒ ήδη με την εμφάνιση της πανδημίας εξέδωσε οδηγό εφαρμογής για την τηλεργασία με χρήσιμες πληροφορίες για εργαζόμενους και επιχειρήσεις, έχει εκπονήσει μελέτη (SR) για τα επαγγέλματα με δυνατότητες τηλεργασίας και τον περασμένο Δεκέμβριο οργάνωσε ειδικό συνέδριο για τις νέες προκλήσεις στην εφαρμογή της τηλεργασίας.
