Της Σάνδρας Κοέν, καθηγήτριας Λογιστικής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και του Θάνου Πολύδωρου, διευθύνοντος συμβούλου ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ Α.Ε.
ΣΥΜΦΩΝΑ με τον αρχικό προγραμματισμό, τον Ιούνιο του 2023 θα διανύαμε ήδη το πρώτο εξάμηνο της εφαρμογής του νέου Λογιστικού Πλαισίου για τη Γενική Κυβέρνηση βάσει του Π.Δ. 54/2018. Ωστόσο, κυρίως η κρίση του Covid-19, η οποία άλλαξε τις προτεραιότητες στην εφαρμογή δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων, οδήγησε σε καθυστέρηση του εγχειρήματος, με νέα ημερομηνία εισαγωγής για όλους τους φορείς Γενικής Κυβέρνησης (Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, Νοσοκομεία, Πανεπιστήμια και λοιπά ΝΠΔΔ – ΝΠΙΔ Δημοσίου) τον Ιανουάριο του 2025. Το νέο Λογιστικό Πλαίσιο για τη Γενική Κυβέρνηση εισάγει τη λογιστική του δεδουλευμένου με βάση αρχές και πρότυπα που συνάδουν με τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα του δημοσίου τομέα (IPSAS), εκσυγχρονίζοντας σαφώς τη λογιστική του δημοσίου τομέα στη χώρα και προετοιμάζοντάς την για τα Ευρωπαϊκά Λογιστικά Πρότυπα Δημοσίου Τομέα (EPSAS) που βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης από τη Eurostat.
ΤΑΥΤΌΧΡΟΝΑ, βελτιώνει τον τρόπο υποβολής στοιχείων στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της χρήσης ενός νέου σχεδίου λογαριασμών, για σκοπούς οικονομικής ταξινόμησης, που είναι σύμφωνο με τα πρότυπα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών (European System of Accounts – ESA), και του Συστήματος Κυβερνητικών Στατιστικών Οικονομικών Στοιχείων (Government Finance Statistics – GFS). Η Κεντρική Διοίκηση (Υπουργεία, Αποκεντρωμένες Διοικήσεις κ.ά.) ήδη εφαρμόζει από το 2019 το νέο σχέδιο λογαριασμών για σκοπούς Προϋπολογισμού και συντάσσει, όντας σε μεταβατική περίοδο, τις Χρηματοοικονομικές της Καταστάσεις υιοθετώντας εκείνα τα λογιστικά πρότυπα που είναι δυνατόν να εφαρμοστούν βάσει της διαθεσιμότητας των στοιχείων και των πληροφοριακών συστημάτων. Η ολοκλήρωση του Gov-ERP θα εξασφαλίσει την απαραίτητη πληροφοριακή υποδομή για την πλήρη μετάβαση της Κεντρικής Διοίκησης στο Π.Δ. 54/2018.
ΤΟ ΝΕΟ Λογιστικό Πλαίσιο θέτει τα θεμέλια για να συμπεριληφθεί η Ελλάδα στην ομάδα των προηγμένων χωρών που εφαρμόζουν διεθνώς τη λογιστική του δεδουλευμένου στον δημόσιο τομέα προκειμένου να είναι σε θέση να αντλούν χρήσιμη πληροφόρηση για λήψη αποφάσεων, αξιολόγηση της απόδοσης, διαχείριση της δημόσιας περιουσίας και λογοδοσία.
ΜΕ ΤΗΝ ολοκλήρωση της εφαρμογής του νέου Λογιστικού Πλαισίου Γενικής Κυβέρνησης η χρηματοοικονομική παρακολούθηση όλου του δημοσίου τομέα θα ομοιογενοποιηθεί σύμφωνα με σύγχρονα λογιστικά πρότυπα. Θα ξεκινήσει η δημοσίευση και νέων λογιστικών καταστάσεων που μέχρι πρόσφατα χρησιμοποιούσε μόνο ο ιδιωτικός τομέας, όπως οι Καταστάσεις Ταμειακών Ροών και Μεταβολής Καθαρής Θέσης και θα επιτραπεί η πολυεπίπεδη παρακολούθηση της διαχείρισης των πόρων με τη χρήση διοικητικών, λειτουργικών και άλλων ταξινομήσεων.
ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ, το Π.Δ. 54/2018 εισάγει την καινοτομία της χρήσης ενιαίου λογιστικού σχεδίου για σκοπούς Προϋπολογισμού και Λογιστικής, παρότι ο Προϋπολογισμός συνεχίζει να τηρείται σε ταμειακή βάση, ενώ η Λογιστική σε δεδουλευμένη. Αυτή η καινοτομία διαφοροποιεί ουσιωδώς το νέο πλαίσιο από τα κλαδικά λογιστικά σχέδια (Π.Δ. 80/1997, Π.Δ. 205/1998, Π.Δ. 315/1999, Π.Δ. 146/2003) στα οποία η παρακολούθηση του Προϋπολογισμού γίνονταν στο ανεξάρτητο κύκλωμα των λογαριασμών τάξεως. Μια σειρά από λογιστικές πολιτικές απόλυτα απαραίτητες για να καθοδηγήσουν τους φορείς του Δημοσίου στην υλοποίηση του νέου πλαισίου, συμπεριλαμβανομένης και της λογιστικής πολιτικής πρώτης εφαρμογής, έχουν ήδη δημοσιευτεί, ενώ μια σειρά από άλλες βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης.
ΤΟ ΝΕΟ Λογιστικό Πλαίσιο της Γενικής Κυβέρνησης αποτελεί μια σημαντική πρόκληση για τον δημόσιο τομέα στην Ελλάδα. Όχι μόνο επειδή αποτελεί την απαραίτητη ευθυγράμμιση της χρηματοοικονομικής πληροφόρησης στο Δημόσιο με τις σύγχρονες επιταγές και ακολουθεί τον εκσυγχρονισμό της λογιστικής του ιδιωτικού τομέα που έφεραν τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα (ΕΛΠ). Κυρίως διότι έχει να αντιμετωπίσει μια εδραιωμένη αντίληψη ότι το βασικό χρηματοοικονομικό εργαλείο στον δημόσιο τομέα είναι ο Προϋπολογισμός, η Λογιστική πληροφόρηση είναι δευτερεύουσας σημασίας και η σύνταξη λογιστικών καταστάσεων αντανακλά απλώς μια νομική υποχρέωση. Η εδώ και περίπου είκοσι χρόνια εφαρμογή της λογιστικής του δεδουλευμένου και οι συνταχθείσες, ελεγμένες από ορκωτούς ελεγκτές, λογιστικές καταστάσεις βάσει των κλαδικών λογιστικών σχεδίων από τους φορείς Γενικής Κυβέρνησης συμπεριλαμβανομένων των ΟΤΑ και των νοσοκομείων, ελάχιστες φορές έχουν αποτελέσει το αντικείμενο ανάλυσης για τον σχεδιασμό πολιτικών και την αξιολόγησή τους. Το νέο Λογιστικό Πλαίσιο Γενικής Κυβέρνησης μπορεί να αποτελέσει μια στέρεα βάση η χρηματοοικονομική πληροφορία να εξελιχθεί σε εργαλείο διοίκησης εντός των φορέων και σχεδιασμού πολιτικών, λήψης αποφάσεων και λογοδοσίας στον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
