Του Λεωνίδα Χριστόπουλου, γενικού γραμματέα Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Απλούστευσης Διαδικασιών
Εδώ και τριάμισι χρόνια το κράτος αλλάζει, χάρις στη σταθερή και μεθοδική υλοποίηση του πολύπλευρου προγράμματος της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας. Στο υπουργείο Ψηφιακής εργαζόμαστε καθημερινά για τη σύσταση του νέου ψηφιακού κράτους, δίνοντας έμφαση τόσο στις νέες τεχνολογίες και στην ψηφιοποίηση των διαδικασιών όσο και στον αναγκαίο διοικητικό εκσυγχρονισμό του, με στόχο ένα κράτος σύγχρονο, φιλικό και εξωστρεφές, που στηρίζει το νέο αναπτυξιακό πρότυπο της χώρας.
Μέσω του gov.gr μπορούμε πλέον να μεταβιβάσουμε ένα όχημα, να ιδρύσουμε μια ατομική εμπορική επιχείρηση, ή ακόμα και να εκδώσουμε από το κινητό μας τηλέφωνο διοικητικά έγγραφα που μας αφορούν. Οι ψηφιακές του υπηρεσίες ξεπερνούν τις 1.500, εκτοξεύοντας τις ψηφιακές συναλλαγές για το 2022 στο 1,2 δισ., συνυπολογίζοντας τις οικονομικές και φορολογικές ψηφιακές συναλλαγές.
Το σύνολο των υπουργείων εργάζεται για τη βελτίωση του κράτους, υλοποιώντας κατά προτεραιότητα το κυβερνητικό σχέδιο. Το υπουργείο Εργασίας χτίζει την επόμενη μέρα του ΕΦΚΑ και των ΚΕΠΑ, το υπουργείο Παιδείας απλουστεύει διαδικασίες, όπως του ΔΟΑΤΑΠ, ενώ το υπουργείο Ανάπτυξης παρεμβαίνει στην απλούστευση των διαδικασιών που σχετίζονται με τις οικονομικές δραστηριότητες. Η αναβάθμιση της σχέσης κράτους με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις είναι καρπός αγαστής συνεργασίας. Για παράδειγμα, στην απλούστευση και στην ψηφιοποίηση της διαδικασίας έναρξης ατομικής εμπορικής επιχείρησης συνεργαστήκαμε στενά ιδιωτικός τομέας και δημόσιες υπηρεσίες, όπως η ΑΑΔΕ, το υπουργείο Εργασίας, το υπουργείο Ανάπτυξης, το ΓΕΜΗ και το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Για να εξασφαλίσουμε την παγίωση αυτής της νέας πραγματικότητας στη Δημόσια Διοίκηση είναι επιτακτική ανάγκη να θεσμοθετηθεί και να θεμελιωθεί νομικά η δυναμική διαλειτουργικότητα μεταξύ των δημοσίων υπηρεσιών. Είναι επιλογή μονόδρομος αν θέλουμε να ανατρέψουμε τη διαχρονικά αρνητική αντίληψη των πολιτών για το κράτος.
Προς την κατεύθυνση αυτή, δημιουργήσαμε ένα σταθερό πλαίσιο πολιτικής για την απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών και τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών: την Εθνική Πολιτική Διοικητικών Διαδικασιών (ΕΠΔΔ).
Πρόκειται για μια συνεκτική πολιτική, που θεσμοθετήθηκε με τον. 4961/2022 για τις αναδυόμενες τεχνολογίες, θα κωδικοποιηθεί με το νέο Κώδικα Διοικητικών Διαδικασιών, και βασίζεται σε τρεις πυλώνες: το Εθνικό Μητρώο Διοικητικών Διαδικασιών «Μίτος», το Εθνικό Πρόγραμμα Απλούστευσης Διαδικασιών (ΕΠΑΔ) και το Παρατηρητήριο Γραφειοκρατίας.
Τρεις αλληλένδετους πυλώνες που αντικατοπτρίζουν τις φάσεις μιας σύγχρονης δημόσιας πολιτικής: καταγράφουμε τις διαδικασίες, παρεμβαίνουμε για να τις βελτιώσουμε, μετράμε τα αποτελέσματα των παρεμβάσεών μας, ανατροφοδοτούμε την καταγραφή και εφόσον χρειάζεται παρεμβαίνουμε εκ νέου. Το σύνολο της πληροφορίας είναι δημόσια προσβάσιμο στο diadikasies.gov.gr.
Για πρώτη φορά η Ελλάδα καταγράφει με τόση επιμέλεια και ανάλυση τις διαδικασίες, τους δίνει ταυτότητα, ώστε να μπορεί να παρακολουθεί την εξέλιξή τους και να τις βελτιώνει μέσα από τον μόνιμο μηχανισμό για τη μέτρηση της γραφειοκρατίας και των διοικητικών βαρών.
Οι αριθμοί, άλλωστε, αποτυπώνουν ζωηρά τα αποτελέσματα μιας σειράς δράσεων απλούστευσης που έχουμε υλοποιήσει. Με την ψηφιοποίηση της διαδικασίας έκδοσης υπεύθυνης δήλωσης και εξουσιοδότησης, των δύο υπηρεσιών με τη μεγαλύτερη ζήτηση, έχουν εξοικονομηθεί 10,2 εκατ. ευρώ από τη μείωση των χιλιάδων εργατοωρών που απαιτούνται για τους πολίτες, και τα στελέχη της Δημόσιας Διοίκησης, με τη μείωση διοικητικών βαρών να ανέρχεται σε ποσοστό άνω του 90%.
Από τον Ιούλιο του 2022 έχουν πραγματοποιηθεί 13.204 ψηφιακές μεταβιβάσεις αυτοκινήτων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Παρατηρητηρίου Γραφειοκρατίας, η μεταβολή του συγκεκριμένου κανονιστικού πλαισίου ελάφρυνε το διοικητικό βάρος κατά 19,72 ευρώ ανά μεταβίβαση, ενώ, συνολικά, η απλούστευση της διαδικασίας επιφέρει ελάφρυνση του διοικητικού βάρους για τους πολίτες, ύψους 1,3 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.
Εντυπωσιακά είναι τα νούμερα και αναφορικά με το Ενιαίο Πιστοποιητικό Δικαστικής Φερεγγυότητας, στο οποίο ενοποιήθηκαν είκοσι πέντε πιστοποιητικά οικονομικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας σχετικά με τη δικαστική φερεγγυότητας. Ενιαία έγινε και η αίτηση για την έκδοσή του, γεγονός που επιφέρει μείωση του διοικητικού βάρους για τους πολίτες κατά περίπου 89% και για τη δημόσια διοίκηση της τάξης του 18%. Το 2019 το διοικητικό βάρος ήταν 8.900.000 ευρώ και το 2022, μετά την απλούστευση, μειώθηκε στις 923.700 ευρώ.
Εξίσου σημαντική είναι και η μείωση του διοικητικού βάρους που επήλθε με την «ψηφιακή δήλωση γέννησης». Εκτιμάται ότι μόνο από την απλούστευση της διαδικασίας απόδοσης ΑΜΚΑ στα νεογέννητα, το συνολικό ετήσιο κόστος πολιτών και Δημόσιας Διοίκησης μειώθηκε κατά 53% (από 1.048.688 σε 495.938 ευρώ/έτος). Ειδικότερα, το κόστος για τους πολίτες μειώθηκε κατά 67%, ενώ εξοικονομούνται 79.842 ώρες/έτος από άσκοπες μετακινήσεις και αναμονή σε ουρές στα ΚΕΠ. Συγχρόνως υπολογίστηκε ότι από το ανθρώπινο δυναμικό των ΚΕΠ απελευθερώνονται 14.126 εργατοώρες/έτος.
Αναμφίβολα, μια μεγάλης κλίμακας απλούστευση είναι και η ψηφιακή έναρξη ατομικής εμπορικής επιχείρησης, μια διαδικασία χαρακτηριστικό παράδειγμα έντονης και ανελαστικής γραφειοκρατίας. Με τη φυσική διαδικασία, η οποία υφίσταται ακόμη, το διοικητικό κόστος ανερχόταν σε 17.400.000 ευρώ ετησίως, σύμφωνα με στοιχεία του 2019, ενώ με τη νέα διαδικασία, μέσω του gov.gr, το κόστος θα κυμαίνεται στα 7.691.000 ευρώ, πρόκειται για μείωση της τάξεως του 56%.
Η Εθνική Πολιτική Διοικητικών Διαδικασιών είναι μια μοντέρνα δημόσια πολιτική για τη διαρκή βελτίωση του κράτους. Είναι η παρακαταθήκη μας για το μέλλον και το θεσμικό θεμέλιο για την εύρυθμη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης, στο πλαίσιο ενός κράτους που κερδίζει καθημερινά το στοίχημα της εμπιστοσύνης των πολιτών, ευνοεί την επιχειρηματικότητα και θέτει τη χώρα σε διαρκή αναπτυξιακή τροχιά.
