Τoυ Γιώργου Λαγαρία, επικεφαλής οικονομολόγος της Μazars
ΕΝΑ από τα πράγματα που μετά από σχεδόν είκοσι χρόνια στην αγορά εξακολουθεί να με εκπλήσσει, είναι πως οι αναλυτές προσπαθούν μανιωδώς καθημερινά να «βρουν την αλήθεια» μέσα στον θόρυβο των αγορών. Ως ένα σημείο αυτό μπορεί να επεξηγηθεί ως «επαγγελματική διαστροφή». Οι επαγγελματίες επενδυτές δεν μπορούν να βασιστούν στον μέσο όρο τού τι πιστεύει η αγορά, ακριβώς γιατί ποτέ δεν θα μπορούσαν να κερδίσουν από μια πρόβλεψη την οποία έχουν κάνει και οι άλλοι. Πρέπει λοιπόν καθημερινά να ψάχνουν για κάτι το οποίο δεν έχει δει ακόμα το σύνολο της αγοράς.
ΕΙΝΑΙ όμως ένα πράγμα να ανταγωνίζεσαι ανάμεσα στον «θόρυβο» που δημιουργούν εκατομμύρια όμοιοί σου και άλλο τελείως να ανταγωνίζεσαι τον πιο ισχυρό οικονομικό οργανισμό του πλανήτη, την αμερικανική κεντρική τράπεζα. Και μάλιστα να αγνοείς τις προειδοποιήσεις της για υψηλότερα επιτόκια. Οι αγορές μπορούν και συχνά κάνουν λάθος. Η κεντρική τράπεζα, όμως, ποτέ, ακόμα κι αν… κάνει λάθος.
ΠΑΡΑ την εν πολλοίς επιθετική ρητορική της Fed, της μεγαλύτερης και δυνατότερης κεντρικής τράπεζας στον κόσμο, οι αγορές έχουν υιοθετήσει από το τελευταίο τρίμηνο του 2022 μια πολύ αισιόδοξη άποψη: ότι τα οικονομικά στοιχεία θα πιέσουν τη Fed να σταματήσει τις διαδοχικές ανόδους των επιτοκίων και μάλιστα να τα ρίξει προς το τέλος του 2023. Ακόμα κι αν η Fed
ισχυρίζεται το αντίθετο. Αυτή η άποψη πυροδότησε ένα ράλι σε μετοχές και ομόλογα τους τελευταίους μήνες, που συνεχίζεται και τον Ιανουάριο. Τα τελευταία στοιχεία πληθωρισμού στις
ΗΠΑ (6,4% ετησίως) ενίσχυσαν την πεποίθηση των αγορών πως αυτές έχουν «δίκιο» και η Fed «άδικο».
ΟΙ ΑΝΑΛΥΤΕΣ από την πλευρά τους έχουν σημαντικά στοιχεία. Τους έξι τελευταίους μήνες ο αμερικανικός πληθωρισμός κινείται κατά μέσο όρο στο 0,2% τον μήνα. Αν η τάση επιμείνει, τότε μέχρι τον Ιούνιο θα μπορούσε να είναι κοντά στο 2% ετησίως, δηλαδή στον στόχο της Fed.
ΑΚΟΜΑ θα μπορούσε κανείς να προβάλει το επιχείρημα πως ο κύριος στόχος της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας έχει επιτευχθεί, καθώς οι πληθωριστικές προσδοκίες παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, τόσο σε επίπεδο καταναλωτών όσο και σε επίπεδο επιχειρήσεων. Το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, που κάθε μήνα «τρέχει» μια έρευνα των καταναλωτών, δείχνει τις πληθωριστικές προσδοκίες αρκετά χαμηλότερα από τον τρέχοντα πληθωρισμό. Και η τελευταία επισκόπηση της Fed δείχνει πως οι επιχειρήσεις πιστεύουν πως ο πληθωρισμός θα υποχωρήσει. Τέλος, οι τομείς της οικονομίας, πλην του κλάδου των υπηρεσιών, δείχνουν ραγδαία πτώση των τιμών.
ΑΝ ΔΕΙ λοιπόν κανείς τη συνολική εικόνα, χαμηλή ανάπτυξη και πτώση του πληθωρισμού, θα μπορούσε να συμπεράνει πως οι αγορές, που προεξοφλούν πτώση επιτοκίων το 2023, έχουν «δίκιο» και η Fed «άδικο». Και όμως, ακόμα και έτσι να είναι τα πράγματα, οι επενδυτές αλλά και κάθε είδους επιχειρήσεις που τους ενδιαφέρουν τα επιτόκια θα πρέπει πάση θυσία να αποφύγουν να μπουν σε αυτή τη λογική. Δεν έχει τόσο σημασία πού κατευθύνεται ο πληθωρισμός, αλλά πώς τον βλέπει η Fed. Αυτή έχει την απόλυτη δύναμη να καθορίσει τα επιτόκια όπως νομίζει, όχι απαραίτητα όπως νομίζουν οι αναλυτές ότι είναι λογικό, αλλά και να ορίσει το συνολικό ύψος της ρευστότητας στην αγορά. Με άλλα λόγια, η πραγματικότητα δεν έχει σημασία, εφόσον η Fed έχει πλήρως τη δυνατότητα να καθορίσει την πραγματικότητα των διεθνών αγορών.
ΕΙΝΑΙ αλήθεια πως έχει μειώσει τον ρυθμό των επιτοκιακών αυξήσεων από τριπλές (0,75%) σε μονές (0,25%), όπως επιβεβαιώνουν πολλά στελέχη της Fed τις τελευταίες μέρες. Αλλά προς το παρόν η Fed δεν έχει επιβεβαιώσει πουθενά πώς σκοπεύει να σταματήσει τις διαδοχικές ανόδους
επιτοκίων. Όχι μόνο αυτό, αλλά μειώνει τα επίπεδα ρευστότητας στην αγορά κατά 40-50 δισ. δολάρια τον μήνα τουλάχιστον.
ΕΑΝ η Fed ήθελε να επιστρέψει στην ποσοτική χαλάρωση του προ 2022 καθεστώτος, τότε οι αναλυτές καλά θα έκαναν να την αγνοήσουν. Αλλά οι προθέσεις της είναι διαφορετικές. Τι θέλει;
Να μειώσει το μέγεθος του ισολογισμού της, όσο μπορεί.
Να απεκδυθεί τον άχαρο ρόλο του υποστηρικτή των αγορών σε κάθε επεισόδιο μεταβλητότητας.
Να ομαλοποιήσει τα μακροπρόθεσμα και βραχυπρόθεσμα επιτόκια, για πρώτη φορά από το 2008.
Να εξιλεωθεί στα μάτια των θεσμικών επενδυτών για τις δηλώσεις της το 2021, πως ο πληθωρισμός είναι πλήρως «παροδικός». Ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να διορθώσει το ένα λάθος με ένα άλλο.
ΑΥΤΟ πρέπει να συνειδητοποιήσουν οι αναλυτές. Πως η Fed μπορεί να επιμείνει σε κάτι, ακόμα κι αν αυτό είναι λάθος. Το να αγνοήσει κάποιος τις προθέσεις της είναι επίφοβο. Μπορεί να κάνει καλό σε κάποια funds με βαθιές τσέπες και πλεόνασμα υπομονής. Ίσως και σε κάποιους αναλυτές που θέλουν να φτιάξουν τη φήμη τους ως οι επόμενοι «γκουρού» της αγοράς. Για όσους όμως διαχειρίζονται καθημερινά χρήματα και μάλιστα τρίτων, το να παραμείνουν θετικότεροι από την κεντρική τράπεζα ίσως τους φέρει προ εκπλήξεως. Όπως είπε ο Νιλ Κασκάρι, ο πρόεδρος του υποκαταστήματος της Fed στη Μινεσότα, με ψήφο για το 2023: «Έχω ξοδέψει αρκετό χρόνο στη
Wall Street για να ξέρω πως οι αγορές είναι θεσμικά αισιόδοξες. Αν όμως προκαλέσουν τη Fed, θα χάσουν».
ΑΝΤΙ να προσπαθούν να ανταγωνιστούν τη Fed και να προβλέψουν την υποχώρησή της, οι επενδυτές θα πρέπει να προετοιμάζονται για έναν κόσμο χαμηλότερης ρευστότητας, χωρίς ποσοτική χαλάρωση. Έναν κόσμο που αυτοί με τις πραγματικές δυνατότητες να βρίσκουν «καλές» επενδύσεις θα υπεραποδόσουν, μετά από δεκαπέντε χρόνια που όλες οι επενδύσεις κινούνταν ανοδικά. Έναν κόσμο όπου τα διαφοροποιημένα χαρτοφυλάκια, με μετοχές και ομόλογα, πλέον θα είναι πιο σταθερά. Έναν κόσμο που οι εισηγμένες πιθανόν να έχουν καλύτερες αποδόσεις από private equities – το επόμενο κομμάτι της αγοράς που αναμένει διόρθωση. Με άλλα λόγια, μια δεκαετία υψηλότερων επιτοκίων, μεταβλητότητας και χωρίς το δίχτυ ασφαλείας των δεκαπέντε τελευταίων ετών.
