Τoυ Γιάννη Α. Μυλόπουλου, καθηγητή της Πολυτεχνικής Σχολής και πρώην πρύτανη του ΑΠΘ
Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ για να είναι ωφέλιμη πρέπει να έχει κοινωνικό αποτύπωμα. Και για να ισχύει αυτό πρέπει να είναι δίκαιη τόσο ως προς την παραγωγή όσο και ως προς την αναδιανομή των καρπών της.
ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ που σήμερα τίθεται είναι αν μπορεί να ονομαστεί ανάπτυξη η μεγέθυνση του ΑΕΠ, ως αποτέλεσμα της υπερκερδοφορίας μιας μικρής επιχειρηματικής ελίτ που αισχροκερδεί σε βάρος των πολλών.
ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ είναι θεμελιώδες και συγχρόνως και ιδιαίτερα επίκαιρο, σε μια εποχή ενεργειακής κρίσης, η διαχείριση της οποίας παράγει μεγάλες ανισότητες στη χώρα μας.
ΑΥΤΟ που χαρακτηρίζει τη σημερινή οικονομική πολιτική είναι ότι ένα ολιγοπώλιο τεσσάρων μεγάλων ενεργειακών επιχειρήσεων, που έγιναν πέντε με την προσθήκη της ιδιωτικοποιημένης ΔΕΗ, κερδίζουν δισεκατομμύρια από τις ανατιμήσεις που οι ίδιες επιβάλλουν στην αρρύθμιστη αγορά, κερδοσκοπώντας σε βάρος εκατομμυρίων καταναλωτών που φτωχοποιούνται μη έχοντας να πληρώσουν τους τεράστιους λογαριασμούς.
ΤΑ ΥΠΕΡΚΕΡΔΗ του ολιγοπωλίου της ενέργειας, τα οποία δεν έχουν φορολογηθεί ακόμη, περνούν στους οικονομικούς δείκτες με θετικό πρόσημο.
ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ έτσι το ΑΕΠ να μεγεθύνεται, από μια διαδικασία όμως που μόνο παραγωγική δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Και, επιπλέον, με το όφελος από αυτήν να μην αφορά παρά μόνο ελάχιστους και να μη συμβάλλει στη γενική βελτίωση της ποιότητας της ζωής.
ΟΙ ΤΕΡΑΣΤΙΕΣ ανισότητες που προκαλεί η πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων και της αυτορρύθμισης της αγοράς, με τη μεγέθυνση των οικονομικών δεικτών να μην έχει ούτε παραγωγικό, ούτε κοινωνικό αποτύπωμα, είναι αυτό που σήμερα εμφανίζεται σαν ανάπτυξη.
ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ της Eurostat πάντως διαψεύδουν κατηγορηματικά τον ισχυρισμό ότι η χώρα μας βρίσκεται σε αναπτυξιακή τροχιά. Πρώτον, γιατί αποκαλύπτουν ότι κατατασσόμαστε μαζί με τη Βουλγαρία στις δύο φτωχότερες χώρες της Ευρώπης, με το 28% του πληθυσμού να απειλείται από φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό.
ΔΕΥΤΕΡΟΝ, γιατί μας κατατάσσουν ανάμεσα στις 5 χώρες της Ε.Ε. με τις χαμηλότερες αμοιβές.
ΚΑΙ, ΤΕΛΟΣ, γιατί για ολόκληρο το 2022 ήμασταν ανάμεσα στις δύο χώρες με τις ακριβότερες τιμές ενέργειας στην Ευρώπη.
ΠΑΡΑ δηλαδή τη μεγέθυνση του ΑΕΠ, γίναμε από τις φτωχότερες και συγχρόνως και από τις ακριβότερες χώρες της Ε.Ε.
ΕΚΤΟΣ αυτών, έχουμε να αντιμετωπίσουμε και μια πολιτική συνεχών ιδιωτικοποιήσεων δημόσιων οργανισμών και δημόσιων αγαθών, που οδηγεί στην πλήρη κατάργηση του κοινωνικού κράτους.
ΜΕ ΤΟΥΣ πολίτες πλέον να πληρώνουν εξ ιδίων στα κατά τα άλλα δημόσια νοσοκομεία, τα οποία φέτος έχουν 10.000 λιγότερο νοσηλευτικό προσωπικό σε σχέση με πέρυσι.
ΚΑΙ ΑΚΟΜΗ, με 20.000 νέους λιγότερους κάθε χρόνο σε σχέση με το παρελθόν στα δημόσια πανεπιστήμια. Και με τους αποκλεισμένους λόγω βαθμολογικής βάσης να οδηγούνται, δίκην πελατείας, στα ιδιωτικά κολέγια στα οποία εγγράφονται χωρίς εξετάσεις και βαθμολογικά κριτήρια,
με μόνη προϋπόθεση την καταβολή διδάκτρων.
ΤΕΛΟΣ και η φορολογία διατηρείται σε υψηλά επίπεδα, με αποτέλεσμα να εισρέουν δισ. ευρώ στα δημόσια ταμεία από το υστέρημα των πολιτών. Με μόνο αντάλλαγμα τις εκ των υστέρων επιδοτήσεις. Που κι αυτές όμως καταλήγουν τελικά στα ταμεία των κερδοσκόπων.
Η ΑΝΑΓΚΗ για μια δίκαιη ανάπτυξη είναι σήμερα κάτι παραπάνω από επείγουσα. Για να συμβεί αυτό χρειάζεται μια προοδευτική πολιτική αλλαγή σε τρεις κατευθύνσεις.
Η ΠΡΩΤΗ είναι η οικονομία, από κερδοσκοπική, να γίνει παραγωγική. Που σημαίνει μια ευρύτερη παραγωγική ανασυγκρότηση που θα στηρίζεται στα εγχώρια παραγωγικά συγκριτικά πλεονεκτήματα.
ΤΟ ΚΛΙΜΑ, η φύση, τα δημόσια αγαθά, οι ενεργειακοί πόροι και τα σπάνια οικοσυστήματα, τα περιζήτητα στις διεθνείς αγορές ελληνικά αγροτικά προϊόντα και είδη διατροφής και ο ελληνικός πολιτισμός, αγαθά δικά μας, στα οποία έχουν πρόσβαση ισότιμα όλοι οι Έλληνες, πρέπει να ξαναγίνουν τα ισχυρά παραγωγικά πλεονεκτήματα της χώρας. Και επιπλέον οι πολίτες που σήμερα αποκλείονται από την ανάπτυξη και φτωχοποιούνται, πρέπει να ξαναγίνουν το ισχυρό παραγωγικό δυναμικό αυτής της αναπτυξιακής αναγέννησης.
Η ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ανάπτυξη είναι δίκαιη γιατί, σε αντίθεση με την κερδοσκοπική που στηρίζεται στις εισαγωγές, ωφελεί όλους τους πολίτες.
ΑΥΤΟΣ άλλωστε είναι και ο μόνος δρόμος για να μην ξαναζήσουμε την κρίση χρέους που ζήσαμε προ του 2010 και μας έριξε στα βράχια των μνημονίων. Μια πολιτική που εν πολλοίς συνεχίζεται και σήμερα.
Η ΔΕΥΤΕΡΗ προϋπόθεση για μια δίκαιη ανάπτυξη είναι η ρύθμιση της αγοράς, που θα θέσει ένα οριστικό τέλος στο ολιγοπώλιο των κερδοσκόπων που επωφελούνται από το ιδεολόγημα της αυτορρύθμισης και αισχροκερδούν σε βάρος των πολλών.
Η ΤΡΙΤΗ προϋπόθεση, τέλος, είναι η αναδιανομή των κερδών της ανάπτυξης για την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους στην υγεία, στην παιδεία, στις εργασιακές σχέσεις και στην κοινωνική φροντίδα.
ΓΙΑ ΝΑ ΓΙΝΕΙ η ανάπτυξη δίκαιη χρειάζεται μια μεγάλη πολιτική αλλαγή, από το συντηρητικό «Πολλά σε λίγους» στο προοδευτικό «Δικαιοσύνη παντού».
ΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ που θα αφορά ακόμη και την ανάπτυξη.
