Του Χάρη Δούκα, αναπληρωτή καθηγητή του ΕΜΠ
Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ανέφερε σε πρόσφατη ομιλία του, σε εκπροσώπους της διεθνούς βιομηχανίας υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), ότι πρέπει να διερευνήσουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο εάν μπορούμε να αποκτήσουμε νέα κοιτάσματα υδρογονανθράκων.
ΜΙΑ ΠΡΩΤΗ σημείωση είναι πως έρευνες για υδρογονάνθρακες δεν σημαίνει μόνο φυσικό αέριο, αλλά και πετρέλαιο. Άλλωστε, οι συμβάσεις που έχει υπογράψει το ελληνικό κράτος με την Exxon Mobil και με τις άλλες εταιρείες, τους δίνουν το δικαίωμα να εξορύξουν και πετρέλαιο, εάν βρεθεί. Αυτή είναι άλλωστε η διεθνής πρακτική εδώ και έναν αιώνα. Το κάλεσμα λοιπόν του πρωθυπουργού στην Ευρώπη, να ακολουθήσει την Ελλάδα στη διερεύνηση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, αφορά ένα νέο κυνήγι για εξόρυξη όχι μόνο αερίου, αλλά και πετρελαίου στην ευρωπαϊκή ήπειρο, για να ικανοποιηθούν οι άμεσες ενεργειακές ανάγκες.
ΥΠΑΡΧΕΙ όμως και ένα δεύτερο, ιδιαίτερα προβληματικό σημείο. Η μεγάλη ανάγκη της Ευρώπης για ενέργεια τα αμέσως επόμενα χρόνια δεν πρόκειται να καλυφθεί από έρευνες υδρογονανθράκων που δεν έχουν ακόμα ξεκινήσει. Όμως, ένας νέος κύκλος εκτεταμένων ερευνών θα οδηγήσει μαθηματικά στη διάνοιξη νέων εξορύξεων πετρελαίου, με ό,τι αυτό συνεπάγεται περιβαλλοντικά για την ήδη πολύ επιβαρυμένη και πυκνοκατοικημένη περιοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την Ελλάδα με το μοναδικό φυσικό, περιβαλλοντικό και πολιτιστικό κεφάλαιο.
ΜΠΟΡΟΥΝ να λύσουν οι θαμμένοι πετρελαϊκοί θησαυροί τα προβλήματα όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης; Πάνω από μια δεκαετία έχουν περισσέψει τα παχιά λόγια. Όχι πάντως από τις μεγάλες διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες -για να είμαστε δίκαιοι- που δεν έχουν μιλήσει για βεβαιωμένους πόρους στη χώρα μας. Αναφορές έχουν γίνει για ενδείξεις και σε ελάχιστες περιπτώσεις (Ιωάννινα) για πιθανότητες, τονίζοντας πως πέραν αυτών, μέχρι να «μπει τρυπάνι» δεν μπορεί κάτι άλλο να διατυπωθεί στον δημόσιο λόγο.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΗ, το φυσικό δυναμικό στη χώρα μας, σε ήλιο, αέρα, γεωθερμία, νερά και βιομάζα είναι πλούσιο, βεβαιωμένο και ανεκμετάλλευτο σε πολύ μεγάλο βαθμό. Ειδικά όσον αφορά
τη γεωθερμία, η αδράνεια που παρατηρείται εδώ και χρόνια συνιστά ολέθριο σφάλμα ενεργειακής πολιτικής. Αξιοποιώντας τα επόμενα χρόνια τους πεπερασμένους ανθρώπινους, πολιτικούς και οικονομικούς πόρους, μπορεί η χώρα μας και η βιομηχανία της να βρεθούν στην πρωτοπορία της πράσινης μετάβασης και της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης, με όρους ενεργειακής δημοκρατίας.
ΟΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ πράσινης μετάβασης είναι το σπουδαιότερο πεδίο ανταγωνισμού μεταξύ της Ε.Ε., των ΗΠΑ και της Κίνας. Οι ΗΠΑ έκαναν ήδη ένα μεγάλο βήμα σε αυτή την κατεύθυνση με το πρόσφατο πακέτο μέτρων Inflation Reduction Act. Οι πολιτικές ηγεσίες της Ευρώπης ψάχνουν να βρουν ποια μπορεί να είναι η πράσινη απάντηση. Σε αυτή την επίπονη διαδικασία δεν επιτρέπονται διάσπαση δυνάμεων και αποπροσανατολισμός.
ΟΣΕΣ ΠΛΑΤΦΟΡΜΕΣ αερίου και πετρελαίου υπάρχουν στην Ευρώπη θα συνεχίσουν να λειτουργούν για ένα διάστημα. Επίσης, οι έρευνες που έχουν ξεκινήσει θα ολοκληρωθούν οδηγώντας ή όχι σε κάποιες νέες εξορύξεις. Αλλά δεν μπορεί να ξεκινήσει τώρα, το 2022, μια συζήτηση στην Ε.Ε. για το εάν πρέπει να σχεδιαστούν νέες, εκτεταμένες έρευνες για υδρογονάνθρακες, έστω και εάν πρόκειται για αέριο και όχι για πετρέλαιο. Άλλωστε, ακόμα και ο πολύ συντηρητικός Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας, ο οποίος δέκα χρόνια πριν ανακοίνωνε «τη χρυσή εποχή του φυσικού αερίου», τεκμηρίωσε πρόσφατα γιατί η εποχή αυτή φτάνει στο τέλος της. Ποιος στα αλήθεια κερδίζει, επενδύοντας σήμερα σε μια φθίνουσα και πολύ βαριά, περιβαλλοντικά, βιομηχανία;
