Της Θεανώς Φωτίου, βουλευτή Β3 Νότιου Τομέα Αθήνας, αναπλ. τομεάρχη για την Κοινωνική
Αλληλεγγύη, ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ
ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ την υπόθεση της «Κιβωτού του Κόσμου» και πέραν των φρικτών καταγγελιών με τις οποίες ασχολείται η δικαιοσύνη, μας δίνεται τώρα η ευκαιρία για μια πολύ σοβαρή συζήτηση για το παρόν και το μέλλον των ιδρυμάτων στη χώρα μας. Ίσως η κοινή γνώμη αγνοεί ότι όλες οι επιστημονικές μελέτες απέδειξαν ότι ακόμη και η βραχεία παραμονή, π.χ. 5 μηνών, ενός παιδιού σε ένα ίδρυμα προκαλεί ένα ανυπολόγιστο τραύμα, το βλάπτει ψυχολογικά και νοητικά και υπονομεύει το μέλλον του. Ακόμη κι αν βρίσκεται στο καλύτερο ίδρυμα, δεν παύει να βρίσκεται σε ίδρυμα και η θέση του παιδιού δεν είναι εκεί. Δυστυχώς, ειδικά στην Ελλάδα, η φροντίδα των
παιδιών έχει μετατεθεί από το κράτος στη φιλανθρωπία και στην εθελοντική εργασία. Για να επιτευχθεί, όμως, η αποϊδρυματοποίηση χρειάζεται πολιτική βούληση, συγκροτημένο σχέδιο
και, βεβαίως, χρήματα.
ΜΕ ΣΤΟΧΟ να βγουν το ταχύτερο δυνατόν τα παιδιά από τα ιδρύματα, συγκροτήσαμε ως κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ένα συνεκτικό σχέδιο για να προχωρήσει τάχιστα το κράτος την
αποϊδρυματοποίηση.
ΤΟ 2017 θεσπίσαμε νόμο όπου τα ιδρύματα ιδιωτικού δικαίου κλειστής προστασίας -που δεν είναι όπως τα δημόσια υπό την εποπτεία του κράτους, αλλά ελέγχονται από την περιφέρεια ήταν υποχρεωμένα, επί ποινή παύσης λειτουργίας, να εγγράψουν όλα τα στοιχεία τους σε ψηφιακό μητρώο, δηλαδή πόσα παιδιά φιλοξενούνται, πόσους εργαζόμενους ή εθελοντές απασχολούν, περιουσιακά στοιχεία και προϋπολογισμούς. Υπάρχουν και σκοτεινές ζώνες για τα εκκλησιαστικά ιδρύματα, τα οποία δεν ενεγράφησαν, ενώ παρατηρήσαμε μεγάλες ελλείψεις σε εξειδικευμένο προσωπικό -παιδοψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς-, που αντικαθίσταντο από
εθελοντές.
Η ΑΠΟΪΔΡΥΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ έχει δύο όψεις:
Η ΠΡΩΤΗ είναι να βγάλουμε τα παιδιά από τα ιδρύματα. Το πρώτο μεγάλο όπλο για την αποϊδρυματοποίηση είναι ο νόμος για την αναδοχή και την υιοθεσία του 2018, ένας πρωτότυπος, ψηφιακός, διαφανής νόμος, που επιτάχυνε τις διαδικασίες αναδοχής – υιοθεσίας. Η Ν.Δ. τον πάγωσε για δύο χρόνια, αφού πρώτα τον… εγκαινίασε δύο φορές. Στον ίδιο νόμο προβλέψαμε τις περιπτώσεις κατεπείγουσας επαγγελματικής αναδοχής για παιδιά κακοποιημένα που απομακρύνονται από το οικογενειακό τους περιβάλλον με εισαγγελική παρέμβαση. Συγχρόνως, δοκιμάσαμε τον θεσμό της Πρώτης Αγκαλιάς για τα βρέφη για να μην μπαίνουν στα ιδρύματα. Παράλληλα, για τα παιδιά με αναπηρίες ή άλλες περιπτώσεις που καθυστερούσαν να βρουν ανάδοχη ή θετή οικογένεια, θεσμοθετήσαμε τις Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης, δηλαδή σπίτια οικογενειακού τύπου, που φιλοξενούν 4-6 παιδιά και βρίσκονται μέσα στην πόλη: 160 Στέγες, με προϋπολογισμό 52 εκατ., που εντάχθηκαν στα ΕΣΠΑ. Και αυτόν τον θεσμό τον άφησε ανενεργό η Ν.Δ. και μόλις πρόσφατα ο «φιλάνθρωπος» κ. Μητσοτάκης εγκαινίασε 3 Στέγες στη Μακεδονία.
Η ΔΕΥΤΕΡΗ όψη αφορά τη στήριξη της οικογένειας και του παιδιού με στόχο να σταματήσουμε τη ροή των παιδιών από ευάλωτες και φτωχές οικογένειες προς τα ιδρύματα. Τριπλασιάσαμε τις παροχές σε είδος (σχολικά γεύματα, voucher ΚΔΑΠ και ΚΔΑΠ ΑμεΑ) και σε χρήματα (επιδόματα) και ενισχύσαμε τις υπηρεσίες φροντίδας στην κοινότητα με 100 Κέντρα Στήριξης Οικογένειας και Παιδιού μέσα στους δήμους, με χρηματοδότηση 8,2 εκατ. από τα ΕΣΠΑ, που θα λειτουργούν ως
υποδοχείς των καταγγελιών για να προλάβουμε τα φαινόμενα κακοποίησης. Ούτε αυτά υλοποίησε η κυβέρνηση της Ν.Δ.
ΤΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ πρέπει να παύσουν να λειτουργούν ως κλειστές δομές διαβίωσης παιδιών. Εφόσον ελέγχονται, αξιολογούνται από το κράτος και αποδειχτεί η ποιότητά τους -διότι πολλές φορές προσφέρουν σημαντικό έργο-, πρέπει να αλλάξουν ρόλο. Να παρέχουν συμβουλευτική στήριξη στα παιδιά και τις οικογένειες. Πρέπει να γίνει μια πραγματική επανάσταση: από το μοντέλο φιλανθρωπίας και ιδρυματοποίησης να περάσουμε στο κοινωνικό μοντέλο ανοιχτής προστασίας του παιδιού στην κοινότητα.
ΤΙΣ ΗΜΕΡΕΣ αυτές, όμως, αναδείχτηκε και η ανάγκη να περάσουμε σε ένα νέο μοντέλο προστασίας του παιδιού σχετικά με την κακοποίηση. Δηλαδή από ένα αστυνομοκεντρικό – ποινικό μοντέλο σε ένα κοινωνικό μοντέλο προστασίας του παιδιού. Ο ΣΥΡΙΖΑΠ.Σ. πιστεύει ότι ένα ολοκληρωμένο
Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Κακοποίηση Ανηλίκων περιλαμβάνει πέντε πεδία πολιτικών: α) Πρόληψη, β) Έγκαιρη και έγκυρη ανίχνευση και διάγνωση περιστατικών, γ) Προστασία του παιδιού θύματος κατά τη νομική διαδικασία απόδοσης ποινικών ευθυνών, δ) Ψυχοκοινωνική στήριξη
και αποκατάσταση του παιδιού θύματος και ε) Ειδικά μέτρα για παιδιά σε φτώχεια, κοινωνικό αποκλεισμό και αναπηρία. Βέβαια, για όλα αυτά χρειάζεται γενναία κρατική χρηματοδότηση. Ό,τι σχέδιο παρουσιάζει η Ν.Δ., είναι κενό ευχολόγιο χωρίς προϋπολογισμό. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, σε
σκληρές δημοσιονομικές συνθήκες, κατάφερε να ρίξει τους δείκτες φτώχειας και παιδικής φτώχειας χαμηλότερα και από την περίοδο της ευμάρειας του 2004.
ΠΑΝΩ απ’ όλα, όμως, τόσο το σχέδιο αποϊδρυματοποίησης όσο και το νέο μοντέλο προστασίας του παιδιού σχετικά με την κακοποίηση χρειάζονται μια κυβέρνηση με πολιτική βούληση και γενναίες αποφάσεις με γνώμονα το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού. Ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. έχει έτοιμο σχέδιο, συγκροτημένο και κοστολογημένο, και θα το εφαρμόσει αμέσως μόλις βρεθεί στη διακυβέρνηση της χώρας. Για κάθε παιδί. Για όλα τα παιδιά.
