Του Βασίλη Κορκίδη, Πρόεδρου του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς (ΕΒΕΠ) και του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου Αττικής (ΠΕΣΑ)
Ο ΤΟΜΕΑΣ του λιανικού και του χονδρικού εμπορίου βρίσκεται εν μέσω κομβικών αλλαγών και οι επενδύσεις στον ψηφιακό και βιώσιμο μετασχηματισμό, αλλά και σε δεξιότητες είναι ζωτικής σημασίας. Για να γίνουν αυτές οι επενδύσεις ο εμπορικός κλάδος χρειάζεται μέτρα στήριξης. Με γνώμονα την εξελισσόμενη συμπεριφορά των καταναλωτών, την ανάγκη απαλλαγής από τις εκπομπές άνθρακος και τις νέες ψηφιακές τάσεις, οι επενδύσεις θα επιτρέψουν στον κλάδο να
συμβαδίσει σε μια δυναμική, ανταγωνιστική, καινοτόμο και ολοένα πιο απαιτητική αγορά.
Ο ΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ του μεριδίου του ηλεκτρονικού εμπορίου από 15% σε 30% έως το 2030 αναμένεται να οδηγήσει το 90% της ανάπτυξης στο εμπόριο. Αυτό απαιτεί από τις επιχειρήσεις να
επενδύσουν έως και 600 δισ. ευρώ για να μετασχηματιστούν ψηφιακά και βιώσιμα και να βρουν στελέχη, ώστε να βελτιωθούν οι δεξιότητες υποστήριξης και προώθησης αυτής της αλλαγής. Επίσης πρέπει να επικεντρωθούν στο μέλλον, παρά την απόσπαση της προσοχής των βραχυπρόθεσμων προτεραιοτήτων και την ανάγκη αντιμετώπισης της κρίσης, συμπεριλαμβανομένου του τι εκτυλίσσεται με τις τιμές της ενέργειας. Το μέγεθος της επένδυσης ίσως είναι μεγάλο, αλλά έχει και τεράστιες δυνατότητες. Για παράδειγμα, η επένδυση στη βιωσιμότητα μπορεί να βοηθήσει να μειωθούν οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου έως και
90% έως το 2030.
ΓΙΑ ΝΑ πραγματοποιήσουν οι εμπορικές επιχειρήσεις τον μετασχηματισμό, έχουν εντοπίσει πέντε έργα προτεραιότητας που θα έχουν υψηλό αντίκτυπο, αλλά χρειάζονται ειδική και γενική υποστήριξη από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής. Όλα τα έργα απαιτούν άμεση υποστήριξη για τη χρηματοδότηση της επένδυσης των επιχειρήσεων σε τοπικό επίπεδο, ιδιαίτερα
στις ΜμΕ, ώστε να περιλαμβάνονται όλοι στον μετασχηματισμό. Χρειάζεται επίσης ένα υποστηρικτικό πλαίσιο πολιτικής σε αρμονία με τον τρόπο λειτουργίας του εμπορίου και τη σημασία του για άλλα οικοσυστήματα, που δίνει προτεραιότητα στην ενιαία αγορά και καθοδηγεί τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για να διασφαλιστεί η ύπαρξη υποδομών για
τον μετασχηματισμό.
ΣΥΜΦΩΝΑ με την πρόσφατη μελέτη της Μckinsey, οι βασικές ενέργειες στήριξης των εμπορικών επιχειρήσεων επικεντρώνονται σε πέντε επενδυτικά έργα προτεραιότητας για την επιτάχυνση της ψηφιοποίησης, τον εκσυγχρονισμό των καταστημάτων με νέο ρόλο στα κέντρα των πόλεων, τη βιωσιμότητα με την προώθηση μηδενικού αποτυπώματος για «καθαρή» λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας και με την κυκλικότητα για μείωση των απορριμμάτων και βεβαίως τη δημιουργία και ανάπτυξη δεξιοτήτων. Εάν επιτευχθούν αυτές οι πέντε προτεραιότητες, τίποτα δεν θα αποτελεί στο μέλλον οικονομικό κίνδυνο για το εμπόριο, τις θέσεις εργασίας που παρέχει και τη συμβολή του στις ευρωπαϊκές κοινότητες.
1. Οι έμποροι πρέπει να επιταχύνουν την ψηφιοποίηση επενδύοντας δύο με τρεις φορές περισσότερο από τα τρέχοντα επίπεδά τους. Έως το 2030, ο εμπορικός κλάδος θα πρέπει να είναι έτοιμος για την αναμενόμενη ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου, να προσφέρει απρόσκοπτη διαδικτυακή και εκτός σύνδεσης αλληλεπίδραση, χρησιμοποιώντας αυτοματισμό για αύξηση του ρυθμού και της παραγωγικότητας με προηγμένα αναλυτικά στοιχεία, συμβάλλοντας στην αύξηση
της διαφάνειας στις ψηφιακές πληρωμές. Έως και 230 δισ. ευρώ, που ισοδυναμούν με 0,4% έως 0,6% των ετήσιων εσόδων, πρέπει να δαπανηθούν για την αναβάθμιση συστημάτων πληροφορικής, την ενίσχυση της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, τη δημιουργία ή ανάπτυξη ψηφιακών καναλιών, την αύξηση της χρήσης τεχνολογίας στα καταστήματα και την αυτοματοποίηση λειτουργιών με καλύτερη χρήση δεδομένων.
2. Ο εκσυγχρονισμός καταστημάτων και αποθηκών με νέο ρόλο στα κέντρα των πόλεων είναι απαραίτητος, γιατί μέχρι το 2030 η στροφή στα ψηφιακά κανάλια θα απαιτήσει από τις
εταιρείες να επαναχρησιμοποιήσουν σχεδόν 10 εκατ. τετραγωνικά μέτρα εμπορικής ακίνητης περιουσίας, περίπου 2% του συνόλου, προσαρμόζοντας τα καταστήματα στις απαιτήσεις
των καταναλωτών για καλύτερη εξυπηρέτηση, αλλά και να αναπτύξουν δίκτυα αποθηκών που θα ανταποκρίνονται στη γρήγορη παράδοση του ηλεκτρονικού εμπορίου. Έως και 100 δισ.
ευρώ πρέπει να επενδυθούν για τον επανασχεδιασμό καταστημάτων να αναλάβουν νέες λειτουργίες ώστε να καταστεί δυνατή περισσότερη χρήση τεχνολογίας στα καταστήματα και
την επέκταση των δικτύων logistics. Η απαιτούμενη υποστήριξη επίσης απαιτεί ευέλικτα πλαίσια σχεδιασμού πόλεων και χωρών για τη διευκόλυνση των απαραίτητων αλλαγών και ένα φιλόδοξο πρόγραμμα με εκστρατεία επικοινωνίας για την αναζωογόνηση των πόλεων.
3. Οι επενδύσεις που θα μειώσουν τον αντίκτυπο της αστάθειας των τιμών της ενέργειας αφορούν και την προώθηση μηδενικού αποτυπώματος από τη δράση του εμπορίου. Η «καθαρή λειτουργία» καταστημάτων, αποθηκών και logistics θα μειώσει τη συμβολή της αλυσίδας αξίας, που επί του
παρόντος είναι στο 40% του συνόλου των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην Ε.Ε. Έως και 300 δισ. ευρώ πρέπει να επενδυθούν στην εγκατάσταση λύσεων ΑΠΕ, την υποδομή ηλεκτρικής φόρτισης για ιδία χρήση των εταιρειών και πελατών, καθώς και την κατασκευή ενεργειακών αποθηκών. Η απαιτούμενη στήριξη πρέπει να είναι για την αναβάθμιση των υποδομών
και η δημιουργία κινήτρων για την ενθάρρυνση των εμπόρων να αλλάξουν την παροχή τους σε πράσινη ενέργεια με διευκόλυνση στη λήψη αδειών για εγκατάσταση ηλιακών συλλεκτών,
στους εμπορικούς χώρους.
4. Η κυκλικότητα μπορεί να μειώσει την ανάγκη για νέα υλικά, τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου και να σταματήσει την απώλεια βιοποικιλότητας, ενεργοποιώντας νέα επιχειρηματικά μοντέλα που επικεντρώνονται στην ενοικίαση, την επισκευή, την ανακαίνιση και μεταπώληση. Έως και 35 δισ. ευρώ πρέπει να επενδυθούν για την εγκατάσταση υποδομών για συλλογή, διαλογή και ανακύκλωση πλαστικών απορριμμάτων ή προϊόντων και επίτευξη υψηλότερων ποσοστών ανακύκλωσης και προγραμμάτων που βοηθούν τους προμηθευτές να χρησιμοποιούν περισσότερα ανακυκλωμένα ή βιολογικά πλαστικά και υλικά.
5. Το εμπόριο, ως ο μεγαλύτερος εργοδότης του ιδιωτικού τομέα στην Ευρώπη, πρέπει να δημιουργήσει και να αναπτύξει δεξιότητες, με τις μεγάλες επιχειρήσεις να επενδύουν 30% περισσότερο απ’ ό,τι κάνουν σήμερα και τις ΜμΕ να διπλασιάζουν την επένδυσή τους στους ανθρώπους τους. Μέχρι το 2030, το εμπόριο θα πρέπει να εκπαιδεύει 10-13 εκατ. υπαλλήλους
κάθε χρόνο, περίπου το μισό εργατικό δυναμικό του, με τις δεξιότητες που απαιτούνται, να προσλαμβάνει 800.000 έως 1,5 εκατ. υπαλλήλους κάθε χρόνο, και να αλλάζει τους ρόλους
των εργαζομένων.
ΕΩΣ ΚΑΙ 105 δισ. ευρώ πρέπει να επενδυθούν στην αναβάθμιση δεξιοτήτων των εργαζομένων σε διαδικτυακές πλατφόρμες μάθησης με την επέκταση των θέσεων μαθητείας. Η απαιτούμενη στήριξη απαιτεί συνεργασία για υλοποίηση του Συμφώνου Δεξιοτήτων, ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών επαγγελματικής κατάρτισης και κοινές επικοινωνιακές εκστρατείες για την ενθάρρυνση ενασχόλησης νέων στον εμπορικό τομέα, ως ελκυστικό προορισμό για επαγγελματική εξέλιξη.
