Της Χρύσας Kαραγιάννη*
Ο ουρανός καταγάλανος απάνω· τα νησιά, τ’ ακρογιάλια γύρω ήμερα και γελαστά· η θάλασσα χρυσάχτινη. Πρίμος άνεμος φούσκωνε τα πανιά κι έσπρωχνε το καράβι γοργό στο δρόμο του. Μα τι τα θες! Με όλη τη χαρά που έδειχναν ψυχωμένα κι άψυχα γύρω, κάτι κρεμόταν αόρατο ψηλά και κάθιζε μυλόπετρα στην ψυχή μας. Ήταν η πίκρα του χωρισμού; Ήταν ο φόβος του κινδύνου;
(Ανδρέας Καρκαβίτσας, «Τα Λόγια της Πλώρης»)
Στις δύσκολες κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες που διανύει η χώρα μας, η στήριξη της νησιωτικότητας -με ιδιαίτερη έμφαση στη μικρονησιωτικότητα-, θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνηση. Με κάθε μέσο και χρηματοδοτικό εργαλείο, θα πρέπει να προωθείται η περιφερειακή ανάπτυξη, η τόνωση των τοπικών μικρο-οικονομιών, η αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών και ευκαιριών στο νησιωτικό κόσμο και η άρση των ανισοτήτων μεταξύ νησιωτικής και ηπειρωτικής Ελλάδας.
Μέτρο πολύτιμο προς αυτή την κατεύθυνση (ιδιαίτερα στις μέρες μας όπου το κόστος διαβίωσης στα νησιά είναι πολύμεγάλο), αποτελεί το Μεταφορικό Ισοδύναμο (Μ.Ι.).
Φέρνει το όνομα του αείμνηστου, πρόωρα αδικοχαμένου Υπουργού Νεκτάριου Σαντορινιού και εφαρμόζει τη συνταγματικά προβλεπόμενη αρχή της νησιωτικότητας. Δυστυχώς, οι πολύμηνες καθυστερήσεις στην καταβολή του, ξεκίνησαν το 2019 μετεκλογικά, οι οποίες είχαν φτάσει ακόμη και τον ένα χρόνο (με εξαίρεση την πρόσφατη προεκλογική περίοδο), αποδεικνύοντας την εσκεμμένη απαξίωση του Μ.Ι..Αντίστοιχα κατώτερη των περιστάσεων διαπιστώνεται ηστήριξή της τωρινής κυβέρνησης προς τα μικρά νησιά σε άλλους νευραλγικούς τομείς όπως η ακτοπλοϊκή σύνδεση (που πάλι μόνο στην κορύφωση της προεκλογικής περιόδου αποκαταστάθηκε παροδικά), η επαρκής στελέχωση δημόσιων υπηρεσιών και η δημόσια υγειονομική περίθαλψη.
Στον αντίποδα, έρχεται ο ΣΥΡΙΖΑ να προτείνει σε αναλογία με το Μ.Ι., το Υγειονομικό Ισοδύναμο για τους νησιώτες, μέτρο που στοχεύει να γεφυρώσει τις ανισότητες στη φροντίδα υγείας μεταξύ Κέντρου και Περιφέρειας.
Όταν αυτές οι ζωτικής σημασίας για τη βιωσιμότητα των μικρών νησιών ανάγκες καλυφθούν και έχοντας το βλέμμα στραμμένο σε μια σύγχρονη – μακρόπνοη ανάπτυξη της νησιωτικής Ελλάδας, δε μπορεί παρά να χαραχθούν πολιτικές που αφορούν στην μικρο-νησιωτικότητα. Ο ορισμός του «ΜΙΚΡΟΥ νησιού» με βάση τον πληθυσμό του (π.χ. 1000 κάτοικοι) παίζει πρωταρχικό ρόλο, με σκοπό τα μέτρα που θα ληφθούν, από τη μία να μην «αδικούν» μεγαλύτερα νησιά και από την άλλη να ανταποκριθούν στις ιδιαιτερότητες τόσο μικρών και απομονωμένων πληθυσμών.
Η ένταξη αυτών των μικρών νησιών σε ειδικά, αναπτυξιακά, χρηματοδοτικά προγράμματα, θα καθορίσει την επιτυχία της επιχειρηματικότητας σε αυτά και συνεπώς τη διασφάλιση της αναπτυξιακής τους πορείας. Οι επιδοτήσεις για τη δραστηριοποίηση μικρο-νησιωτών στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, καθώς και στον χώρο του πολιτισμού, πέρα από τον τουρισμό, είναι η πεμπτουσία της βιωσιμότητας μικρών κουκκίδων γης ανάμεσα στο … απέραντο γαλάζιο.
Και άλλες πολιτικές είναι κομβικές για την αποτροπή της ερημοποίησης των μικρονησιών, όπως ένα ελκυστικό πακέτο κινήτρων που εστιάζει ιδιαίτερα στους νέους ανθρώπους. Αυτούς που με τις γνώσεις και τις ελπίδες τους αγωνίζονται να παραμείνουν στα νησιά. Η στήριξη τηςμητρότητας, των νέων οικογενειών, η επιδότηση ενοικίου είναι μερικά από αυτά, που θα κάνουν ξανά πράξη τα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα της νησιωτικότητας και θα απομακρύνουν την εντεινόμενη ανασφάλεια των νησιωτών.
Ως εδώ με τις πολιτικές απαξίωσης. Αυτή η νησιωτικότητα και μέσα σε αυτήν η «μικρο-νησιωτικότητα» αξιώνει πρωτοβουλίες και λύσεις που βελτιώνουν την καθημερινότητα των νησιωτών, μεριμνώντας για την κάλυψη των αυτονόητων, πραγματικών αναγκών τους, βραχυπρόθεσμων αλλά και μακροπρόθεσμων, με στόχο την αειφόρο ανάπτυξη στα μικρονήσια.
*Η Χρύσα Καραγιάννη είναι Βιολόγος, Διαιτολόγος – Διατροφολόγος,Υποψήφια Βουλευτής στο νομό Δωδεκανήσου με τον ΣΥΡΙΖΑ -ΠΣ
