Από την έντυπη έκδοση
Της Δανάης Αλεξάκη
[email protected]
Πέντε κινήσεις μπροστά καλούνται να προβλέψουν στις στρατηγικές τους οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ, προκειμένου να πάρουν τη σωστή θέση στη «σκακιέρα» του κλάδου, καθώς ο παράγοντας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία ανατρέπει ακόμα μια φορά τους όρους του «παιχνιδιού».
Σε πρώτη ανάγνωση, ο πόλεμος ενδεχομένως να «φρενάρει» τα εκκολαπτόμενα deals στην αγορά, καθώς οι προβολείς των παικτών στρέφονται
-για ακόμα μια φορά- στη στρατηγική διαχείρισης κρίσεων, με μείζον ζήτημα τη θωράκιση της πιστότητας των καταναλωτών.
Όπως αναφέρει μιλώντας στη «Ν» το έμπειρο στέλεχος της αγοράς και μέχρι πρόσφατα πρόεδρος του Ινστιτούτου Ερευνών Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών Κωνσταντίνος Μαχαίρας, «ο κλάδος εστιάζει στη διατήρηση του πελατειακού κοινού. Στόχος είναι να διατηρηθεί η επισκεψιμότητα στα καταστήματα ανεξαρτήτως μεγέθους καλαθιού».
Σύμφωνα με τον κ. Μαχαίρα, «μολονότι δεν βρισκόμαστε ακόμα στο σημείο της έντονης ανασφάλειας που προκαλείται συνήθως σε περιόδους πολέμου και οδηγεί σε στοκάρισμα των νοικοκυριών, η συγκυρία της αβεβαιότητας δίνει ξανά το πλεονέκτημα στις μεγάλες σάλες, καθώς οι καταναλωτές θα επιλέξουν να επισκεφθούν ένα μεγάλο κατάστημα προκειμένου να εξασφαλίσουν ότι θα βρουν ποικιλία, ότι θα υπάρχουν αποθέματα κ.λπ. Αντίθετα, τα είδη μη τροφίμων -κατηγορία που έφερε σημαντικά κέρδη στα ταμεία των αλυσίδων τη διετία 2020-2021- αναμένεται να πιεστούν σημαντικά, καθώς τόσο η ανασφάλεια εξαιτίας της εμπόλεμης κατάστασης όσο και ο έντονος πληθωρισμός σε συνδυασμό με τη συνολική επιβάρυνση των εισοδημάτων οδηγούν αναπόφευκτα τους καταναλωτές στην κάλυψη μόνο των απαραίτητων αναγκών, όπως η διατροφή».
Επιβράδυνση επενδύσεων
Σε επενδυτικό επίπεδο, στη δεδομένη φάση οι αλυσίδες επιβραδύνουν τους αναπτυξιακούς τους σχεδιασμούς, παρακολουθούν τις εξελίξεις και προχωρούν στη στοχευμένη υλοποίηση πλάνων. Οι επενδύσεις στο δίκτυο δεν μπορούν να «παγώσουν», όμως μπορούν να ρίξουν ταχύτητα, προκειμένου οι αλυσίδες να «ζυγίσουν» την κατάσταση στην αγορά. Το πεδίο που φέρεται ότι επηρεάζεται άμεσα αφορά το κομμάτι του κωδικολογίου. Οι αλυσίδες, προκειμένου να ελαχιστοποιήσουν τη «φύρα», καλούνται να προβλέψουν τις μελλοντικές επιλογές του καταναλωτή, προχωρώντας σε εξορθολογισμό του κωδικολογίου ώστε να υποστηρίξει όσο το δυνατόν μεγαλύτερες «αποδόσεις». Ταυτόχρονα αναζητούν plan b και για την απρόσκοπτη εξασφάλιση του ανεφοδιασμού της αγοράς.
Κρίσιμοι συντελεστές
Αυτήν τη στιγμή στην εξίσωση της αγοράς οι βασικοί συντελεστές είναι: το αυξημένο λειτουργικό κόστος, οι ανατιμήσεις, η εξασφάλιση αποθεμάτων, η μειούμενη αγοραστική δύναμη των καταναλωτών, η πανδημία που κανείς δεν μπορεί να εκτιμήσει ακόμα το πότε και με ποιον τρόπο θα τελειώσει, ενώ η εμπόλεμη κατάσταση στην Ουκρανία δημιουργεί νέα δεδομένα σε παγκόσμιο επίπεδο. Είναι πολύ νωρίς να εκτιμηθεί το «κόστος» του πολέμου στις αγορές, ωστόσο, όλοι συμφωνούν ότι θα επιβαρύνει σημαντικά την ήδη δύσκολη κατάσταση που προκάλεσε η ενεργειακή κρίση. Από την 24η Φλεβάρη, πρώτη μέρα της ρωσικής εισβολής, η ένταση παραμένει και βαίνει αυξανόμενη. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις εξελίξεις, παρά μόνο να «διαβάσει» τα δυσοίωνα μηνύματα για το μέλλον. Ακόμα και η έναρξη της πολλά υποσχόμενης φετινής τουριστικής σεζόν, με τον ερχομό του Μαρτίου, συντελείται σε καθεστώς ανασφάλειας και αβεβαιότητας. Η αγορά αδυνατεί σε αυτή τη φάση να προχωρήσει σε ασφαλείς εκτιμήσεις για το πώς θα εξελιχθεί το 2022, το οποίο ενδέχεται να περιλαμβάνει ακόμα και εκλογική αναμέτρηση στη χώρα. Όταν οι συνθήκες είναι ρευστές, χρειάζεται ψυχραιμία και ιδιαίτερα προσεκτικές κινήσεις γιατί ένα λάθος στην αξιολόγηση της κατάστασης μπορεί να κοστίσει πολύ ακριβά σε μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα, όπως επισημαίνουν στη «Ν» αναλυτές της αγοράς.
Νέες στρατηγικές
Από την πλευρά του ο κ. Μαχαίρας σχολιάζοντας εκτιμά ότι «οι μεγάλοι παίκτες θα έχουν και μεγαλύτερο τίμημα σε όρους κερδοφορίας». Υπό το πρίσμα αυτό, σε δεύτερη ανάγνωση, η συγκυρία ενδέχεται να φέρει εν τέλει πιο κοντά τις εξελίξεις σε ό,τι αφορά τις ανακατατάξεις της αγοράς. Εξάλλου, όπως υποστηρίζει ο κ. Μαχαίρας, «πλέον το παιχνίδι θα εστιάζει μόνο στην κερδοφορία και όχι στα έσοδα». Όπως σημειώνει ο ίδιος, «όταν ομαλοποιηθεί η αγορά, θα υπάρξουν νέες στρατηγικές τιμών και εκεί θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό το παιχνίδι για τον κλάδο. Για παράδειγμα, εάν κάποιος παίκτης προχωρήσει σε μείωση της τάξεως του 5% με 10% στις σταθερές τιμές, τότε κάποιες αλυσίδες -ανεξαρτήτως μεγέθους- θα αναγκαστούν να φύγουν από την αγορά».
