Του Σωτήρη Νίκα
O Σωτήριος Νίκας είναι πρόεδρος δ.σ. και διευθύνων σύμβουλος του Διαχειριστή Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ)
Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας μεταβίβασης ποσοστού 66% των μετοχών του ΔΕΣΦΑ στην κοινοπραξία της ιταλικής Snam, της βελγικής Fluxys και της ισπανικής Enagas, τριών κορυφαίων και εκ των πλέον αξιόπιστων εταιρειών ενεργειακών υποδομών της Ευρώπης, ο ΔΕΣΦΑ θα περάσει σε μια νέα εποχή.
Πράγματι, οι εταιρείες της κοινοπραξίας διαθέτουν εξαιρετικά υψηλή τεχνογνωσία και έχουν προβεί σε πλήθος στρατηγικών επενδύσεων στην ευρύτερη περιοχή. Μαζί τους, ο ΔΕΣΦΑ θα μπορέσει να ενισχύσει τη θέση του ως Ευρωπαίου Διαχειριστή στον ενεργειακό χώρο και ταυτόχρονα να ενδυναμώσει τον ρόλο του σε διεθνές επίπεδο με σημαντικά οφέλη για την Ελλάδα και την ελληνική οικονομία.
Ο ΔΕΣΦΑ εντάσσεται έτσι στην ομάδα των κορυφαίων της Ευρώπης και μάλιστα μέσω μιας ισορροπημένης και καθ’ όλα συμβατής με το ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο συμφωνίας, η οποία διασφαλίζει ισχυρά δικαιώματα στη συμμετοχή του Δημοσίου που παραμένει μέτοχος με ποσοστό 34%, ενώ περιλαμβάνει ταυτόχρονα σημαντικές βελτιώσεις σε σχέση με τους όρους του προηγούμενου διαγωνισμού. Η επιτυχής αυτή εξέλιξη καταδεικνύεται συνεπώς σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένου του επιτευχθέντος υψηλού τιμήματος πώλησης του ποσοστού του 66%, δηλαδή των 535 εκατομμυρίων ευρώ.
Ιδιαίτερη μνεία αξίζει να γίνει στους όρους της συμφωνίας με τους οποίους διαφυλάσσεται η ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας και της Ε.Ε., καθώς και η επιχειρηματική δραστηριότητα του Διαχειριστή στην Ελλάδα, ενώ προσδίδεται μια νέα ανανεωμένη δυναμική στην υλοποίηση του, ύψους 330 εκατομμυρίων ευρώ, επενδυτικού προγράμματος του ΔΕΣΦΑ. Περιλαμβάνεται επίσης πρόνοια για ζητήματα γεωπολιτικού χαρακτήρα και αποτρέπεται ο κίνδυνος έκθεσης του ΔΕΣΦΑ σε επισφαλείς επενδύσεις.
Το επιτυχημένο αποτέλεσμα της διαγωνιστικής διαδικασίας δεν αποτέλεσε, ωστόσο, έκπληξη για εμάς. Η διαδικασία προετοιμάστηκε και υλοποιήθηκε με την αγαστή και εποικοδομητική συνεργασία όλων των αρμόδιων αρχών και φορέων, ενώ είχε μεσολαβήσει και η προσαρμογή του νομοθετικού πλαισίου για τη διασφάλιση ανταγωνιστικών τιμών φυσικού αερίου για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Στο μεταξύ, σε όλο το διάστημα που προηγήθηκε, ο ΔΕΣΦΑ λειτούργησε και εργάστηκε αποτελεσματικά, θέτοντας τις βάσεις για τη διεξαγωγή της διαδικασίας υπό τους βέλτιστους δυνατούς όρους για το δημόσιο συμφέρον, έχοντας καταφέρει να καταστεί ένας σύγχρονος και εξωστρεφής ευρωπαϊκός Διαχειριστής.
Στην κατεύθυνση αυτή, υλοποίησε και συνεχίζει να υλοποιεί ένα σημαντικό επενδυτικό πρόγραμμα, κατασκευάζοντας ένα ευρύ δίκτυο ενεργειακών υποδομών στρατηγικής σημασίας για την Ελλάδα και την Ευρώπη, συγκεντρώνοντας εκτενή εμπειρία και αναπτύσσοντας υψηλή τεχνογνωσία. Σύναψε, ενίσχυσε και επέκτεινε κομβικές συνεργασίες σε εγχώριο και περιφερειακό επίπεδο, σε ό,τι αφορά τόσο την ανάπτυξη νέων διασυνδέσεων όσο και την παροχή ρυθμιζόμενων και μη ρυθμιζόμενων υπηρεσιών. Πλέον πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η ολοκλήρωση της συμφωνίας για τη συντήρηση του ελληνικού τμήματος του αγωγού Trans Adriatic Pipeline (TAP), ενός εκ των σημαντικότερων έργων στον κόσμο αυτήν τη στιγμή. Η συγκεκριμένη συμφωνία επισφράγισε με τον πλέον εμφατικό τρόπο την αναγνώριση της τεχνογνωσίας που έχει αναπτύξει ο ΔΕΣΦΑ, ενώ έχει ήδη δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και αναμένεται να δημιουργήσει και άλλες, ανοίγοντας τον δρόμο και για την επέκταση των δραστηριοτήτων του στην παροχή υπηρεσιών λειτουργίας και συντήρησης υποδομών φυσικού αερίου σε κορυφαία ενεργειακά έργα του εξωτερικού.
Ο ΔΕΣΦΑ επίσης συμβάλλει καθοριστικά στο μεγάλο στόχο της διασύνδεσης των αγωγών φυσικού αερίου των Βαλκανίων και ιδίως στην υλοποίηση του Καθέτου Διαδρόμου από την Ελλάδα στην Ουκρανία και την Ουγγαρία και αντιστρόφως. Ταυτόχρονα, ο ΔΕΣΦΑ επιδιώκει να χτίσει μια «ενεργειακή γέφυρα συνεργασίας» με την πΓΔΜ, μέσω της κατασκευής ενός -απολύτως βιώσιμου σύμφωνα με τα προκαταρκτικά δεδομένα- αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου από την περιοχή της Θεσσαλονίκης στο Negotino της ΠΓΔΜ, έργο που επίσης θα δημιουργήσει νέες ποιοτικές θέσεις εργασίας και στις δύο χώρες. Πρόκειται για έργα που θέτουν βάσεις, ώστε ολόκληρη η περιοχή να μπορέσει να επωφεληθεί από τις μεγάλες δυνατότητες διαφοροποιημένων εισαγωγών φυσικού αερίου που διαθέτει ο ΔΕΣΦΑ και από την υλοποίηση του έργου του TΑΡ.
Ο ΔΕΣΦΑ συνεργάζεται επίσης εντατικά με τον Όμιλο του Χρηματιστηρίου Αθηνών, συμμετέχοντας παράλληλα με ποσοστό 7% στη νεοϊδρυθείσα εταιρία Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας Α.Ε., με την οποία και θα εργαστεί για την ανάπτυξη και υλοποίηση της χονδρεμπορικής αγοράς φυσικού αερίου στην Ελλάδα και στη συνέχεια στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Πρώτους καρπούς της συνεργασίας αυτής αποτέλεσαν η λειτουργία, από την 1η Ιουλίου 2018, του Βάθρου Εξισορρόπησης (Balancing Platform), καθώς και του Εικονικού Σημείου Συναλλαγών (Virtual Trading Point), εξελίξεις που συντελούν στη βελτιστοποίηση των συνθηκών προμήθειας αερίου, περιλαμβανομένων των τιμών, με σημαντικό όφελος για τον τελικό καταναλωτή.
Ήταν αυτά ακριβώς τα θεμέλια και οι στρατηγικές κινήσεις που σε συνδυασμό με τη θετική προοπτική της αγοράς φυσικού αερίου, προσέλκυσαν το έντονο, όπως εκφράστηκε στο τελικό τίμημα, ενδιαφέρον των επενδυτών.
Η είσοδος των νέων στρατηγικών εταίρων, πέρα από την ενισχυμένη οικονομική ισχύ που θα εισφέρει στον ΔΕΣΦΑ για την υλοποίηση των απαραίτητων έργων και την αξιοποίηση νέων ευκαιριών, αναμένεται να συμπληρώσει ιδανικά την ήδη υπάρχουσα τεχνογνωσία του, με τη μεταφορά υψηλών τεχνικών και επιχειρησιακών δυνατοτήτων σε αυτόν.
Με την ανάπτυξη των συγκεκριμένων δυνατοτήτων, ο Διαχειριστής του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου θα εργαστεί για την περαιτέρω ανάπτυξη των υποδομών αερίου της Ελλάδας και τη διεύρυνση της εσωτερικής αγοράς, φέρνοντας το φυσικό αέριο σε καταναλωτές απομακρυσμένων από το δίκτυο περιοχών της χώρας, με την υλοποίηση υποδομών ΥΦΑ μικρής κλίμακας. Παρέχοντας νέες επιλογές στους χρήστες, όπως -για παράδειγμα- τη διασύνδεση του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου με τον αγωγό ΤΑΡ, θα προωθήσει την περαιτέρω απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου, ενώ μέσα από την ολοκλήρωση σημαντικών υποδομών, όπως η επικείμενη ολοκλήρωση της 2ης αναβάθμισης του Τερματικού Σταθμού της Ρεβυθούσας, θα ενισχύσει σημαντικά τη διαφοροποίηση των πηγών προμήθειας και την ασφάλεια εφοδιασμού της Ελλάδας και της ευρύτερης περιοχής. Προβλέπεται, επίσης, να συνδράμει στην προσπάθεια για ανάπτυξη νέων χρήσεων φυσικού αερίου, για τον επαναπροσδιορισμό του ενεργειακού μίγματος και την ταυτόχρονη μείωση των αερίων εκπομπών του θερμοκηπίου της χώρας, τομέα στον οποίο ο ΔΕΣΦΑ μάλιστα διακρίθηκε με την υψηλότερη διάκριση στα φετινά Environmental Awards.
Το σημαντικότερο, όμως, όλων είναι, η διαπίστωση ενός κοινού οράματος και μιας συναντίληψης των επενδυτών και του ΔΕΣΦΑ, τόσο αναφορικά με τον ρόλο που αυτός μπορεί να διαδραματίσει, όσο και σχετικά με την αναβάθμιση της χώρας στον τομέα του φυσικού αερίου και εν γένει της ενέργειας.
Πρόκειται για ένα όραμα που έχει στο επίκεντρο την εκπλήρωση της προοπτικής της Ελλάδας να αναδειχτεί σε πύλη φυσικού αερίου μιας ασφαλούς, συνδεδεμένης και οικονομικά αποδοτικής ευρωπαϊκής αγοράς. Με ισχυρό ρόλο για τον ΔΕΣΦΑ, που μπαίνει πλέον στη νέα αυτή εποχή, με ανανεωμένη, ισχυρή προοπτική και έτοιμος να αξιοποιήσει κάθε ευκαιρία ως καταλύτης οικονομικής ανάπτυξης της Ελλάδας και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
