Του Αθανάσιου Σαββάκη,
προέδρου του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ)
Η ανταγωνιστικότητα, η ανάπτυξη και η απασχόληση συνιστούν τους κεντρικούς και αλληλένδετους τομείς προβληματισμού σε κάθε σύγχρονη οικονομία. Η οικονομική κρίση και οι διαδοχικές διευρύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης δημιούργησαν μία ευρωπαϊκή κοινότητα με περισσότερο ανταγωνιστικά κράτη – μέλη αλλά και περιφέρειες.
Η νέα Ευρωπαϊκή Ένωση απαιτεί, επομένως, διευρυμένες επιδόσεις σε οικονομικούς και κοινωνικούς όρους, καθώς και δυνατότητες ταχύτατης προσαρμογής, συνεργειών και συνεργασίας από τα κράτη – μέλη της ή και τις επιμέρους περιφέρειες που την απαρτίζουν. Το γεγονός αυτό καταδεικνύει, σε κάθε περίπτωση, την ανάγκη μεγιστοποίησης και επιτάχυνσης των επιδόσεων της ελληνικής οικονομίας σήμερα, η οποία σαφώς θα προέλθει από τη διαρκή αύξηση των οικονομικών επιδόσεων των δεκατριών περιφερειών.
Σήμερα, το πρωταρχικό ζητούμενο στην πορεία ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας ήταν και δυστυχώς παραμένει η άμεση δημιουργία προϋποθέσεων αυτοτροφοδοτούμενης ανάπτυξης σε περιφερειακό επίπεδο. Με άλλα λόγια, είναι η γνωστή δημόσια συζήτηση για την αλλαγή του αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας. Ο ΣΒΒΕ εκτιμά ότι οι προϋποθέσεις αυτές δεν έχουν εξασφαλιστεί και δεν είμαστε σίγουροι, με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, ότι θα εξασφαλιστεί στο άμεσο μέλλον.
Κατ’ αρχήν ο περιορισμός και η ταυτόχρονη αναδιάρθρωση του δημόσιου τομέα συνιστούν διαρθρωτικές παρεμβάσεις πρωτεύουσας σημασίας για την εξυγίανση, τόσο της οικονομίας όσο και της κοινωνικής ζωής του τόπου. Η πορεία της χώρας και των περιφερειών της προς την πραγματική σύγκλιση και τη ζητούμενη βελτίωση του ανύπαρκτου επενδυτικού κλίματος, είναι βέβαιο ότι διέρχεται μέσα από την απλοποίηση και τον εκσυγχρονισμό της Δημόσιας Διοίκησης. Οι σημερινές δυσκίνητες και γραφειοκρατικές δημόσιες υπηρεσίες τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο πρέπει να προσαρμοστούν ταχύτατα στα νέα δεδομένα και τις απαιτήσεις της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης. Αυτό που χρειάζεται πλέον άμεσα είναι μια ριζική αναμόρφωση της Δημόσιας Διοίκησης και των υπηρεσιών της.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος εκτιμά ότι η πολιτεία πρέπει να αποδώσει τη μέγιστη δυνατή βαρύτητα στην ανάπτυξη της περιφέρειας και τη μείωση του αναπτυξιακού χάσματος μεταξύ του λεκανοπεδίου της Αθήνας και της υπόλοιπης χώρας. Η υπερσυγκέντρωση της οικονομικής ευημερίας και των παραγωγικών συντελεστών στο 3% της γεωγραφικής έκτασης της χώρας δημιούργησε κατά το παρελθόν, και εξακολουθεί να δημιουργεί, αναμφισβήτητες αρνητικές επιπτώσεις στην περιφερειακή συνοχή.
Σε μία Ευρωπαϊκή Ένωση των περιφερειών, είναι προφανές ότι η χώρα μας δεν μπορεί να οδηγηθεί στην πολυπόθητη έξοδο από την οικονομική κρίση και την πραγματική σύγκλιση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους εταίρους, εάν πρώτα δεν διασφαλίσει την περιφερειακή σύγκλιση.
Στο πλαίσιο αυτό, πιστεύω ότι το μείζον θέμα για την Ε.Ε. είναι και παραμένει η κοινωνική συνοχή τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό, άρα και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Εκπροσωπώντας έναν περιφερειακό σύνδεσμο επιχειρήσεων, τον Σύνδεσμο Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ) είμαι σε θέση να γνωρίζω τον καταλυτικό ρόλο που διαδραματίζουν οι επιχειρήσεις στην κοινωνική συνοχή σε περιφερειακό επίπεδο. Γι’ αυτό η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, και μάλιστα της περιφερειακής επιχειρηματικότητας, και κατ’ επέκταση της περιφερειακής ανταγωνιστικότητας, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά το μέλλον της Ε.Ε., αφού θα εξασφαλίζει την απαραίτητη γι’ αυτό κοινωνική συνοχή.
Για να «αντιμετωπίσουμε» ως χώρα με επιτυχία την πρόκληση, θα πρέπει να υπάρξουν πολιτικές περιφερειακής ανάπτυξης που θα επιδιώκουν, με μετρήσιμους όρους, τη μεταβίβαση πόρων από τις πλουσιότερες περιφέρειες προς αυτές που είναι οι λιγότερο ευνοημένες της Ε.Ε. Οι πολιτικές περιφερειακής ανάπτυξης θα πρέπει να δίνουν την αναπτυξιακή πρωτοβουλία στις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα τα τοπικά προβλήματα και ίσως τον τρόπο επίλυσής τους. Κατά συνέπεια, η περιφερειακή πολιτική της Ε.Ε. θα πρέπει να «οδηγεί» σε συγκροτημένη στρατηγική ανάπτυξης καθεμιάς από τις ευρωπαϊκές περιφέρειες, με τελικό στόχο τη σύγκλιση.
Η εμπειρία του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ) από τη διαχρονική διεκδίκηση ολοκληρωμένης στρατηγικής ανάπτυξης για τις τέσσερις περιφέρειες του Βορειο-Ελλαδικού Τόξου (ΒΕΤ), δείχνει ότι οι απαραίτητες προϋποθέσεις γι’ αυτό είναι:
- Η ανάδειξη νέων ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων των περιφερειών,
- η περαιτέρω αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων των περιφερειών που θεωρούνται «παραδοσιακά»,
- η εφαρμογή πολιτικών που θα είναι ρεαλιστικές, συγκεκριμένες, με ξεκάθαρους στόχους και μετρήσιμες ως προς τις επιπτώσεις τους,
- η ανάπτυξη και η αξιοποίηση της γνώσης, που θα οδηγεί στην παραγωγή καινοτομίας και
- η δημιουργία συγκεντρώσεων «αριστείας», οι οποίες θα λειτουργούν συμπληρωματικά και όχι ανταγωνιστικά.
Σήμερα η πίεση του διεθνούς ανταγωνισμού σε όλα τα επίπεδα (επιχείρησης, περιφέρειας, χώρας και, τελικά, Ε.Ε.) είναι αυτή που θα πρέπει, είτε το θέλουμε είτε όχι, να αποτελέσει την πυξίδα που θα μας οδηγήσει στον σωστό δρόμο για τα επόμενα χρόνια. Τις προκλήσεις των καιρών προτείνω να τις αντιμετωπίσουμε με νηφαλιότητα, συμπόνια και κοινή λογική. Και τότε είμαι σίγουρος ότι θα βρούμε τις πολυπόθητες λύσεις.
