Σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης μέσω των δυνατοτήτων του διαδικτύου, εμφανίζει ο κλάδος του φαρμακείου, με τους online εκπροσώπους του κλάδου να εντείνουν τον ανταγωνισμό μέσω σημαντικών εκπτώσεων στα προϊόντα που διακινούν και αφορούν καταναλωτικά είδη, συμπληρώματα διατροφής, καλλυντικά κ.λπ. είδη, εκτός φαρμάκων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας συμβούλων ηλεκτρονικού επιχειρείν Convert Group, η μέση έκπτωση που γίνεται στα προϊόντα που διακινούνται διαδικτυακά από ελληνικά φαρμακεία είναι της τάξης του 25%, ενώ σε πολλές κατηγορίες είναι της τάξης του 28%.
Η αγορά των ηλεκτρονικών φαρμακείων παρουσιάζει σταθερή άνοδο με διψήφιο ρυθμό τα τελευταία χρόνια και το 2017 εκτιμάται ότι έκλεισε σε τιμές λιανικής χωρίς ΦΠΑ, στα 110 εκατ. ευρώ έναντι 90 εκατ. ευρώ το 2016 και περίπου 69 εκατ. ευρώ το 2015. Επίσης η έρευνα της Convert με βάση και την πορεία του πρώτου εξαμήνου του 2018, διαπιστώνει ρυθμό ανόδου της τάξης του 16%, ο οποίος αναμένεται το 2018 να κινηθεί σε επίπεδα της τάξης των 128 εκατ. ευρώ. Την ίδια στιγμή σημαντική αύξηση παρουσιάζει και ο αριθμός των ηλεκτρονικών φαρμακείων που με βάση τα στοιχεία του Ιουνίου που συγκέντρωσε η εταιρεία φτάνουν στα περίπου 305 από 250 έναν χρόνο πριν.
Με βάση τα στοιχεία τα οποία παρουσιάστηκαν στο 3ο Εκπαιδευτικό Συνέδριο για το Ηλεκτρονικό Φαρμακείο με τίτλο «Η Επόμενη Μέρα του Ηλεκτρονικού Φαρμακείου», ο ρυθμός ανόδου της τάξης του 16% αν και θεωρείται ικανοποιητικός δεν θα έλεγε κανείς ότι αντιπροσωπεύει τη ραγδαία ανάπτυξη την οποία «αξίζει» ο κλάδος των ηλεκτρονικών φαρμακείων. Σε αυτή την παράμετρο διαπιστώνεται και σημαντική αναπτυξιακή διάσταση στον κλάδο, ο οποίος όμως εμφανίζει σημαντική συγκέντρωση και επίσης αποτελεί ένα πολύ μικρό ποσοστό από τη συνολική φαρμακευτική αγορά. Εξάλλου τα ηλεκτρονικά φαρμακεία δεν μπορούν να αποσπάσουν κανένα μερίδιο από την αγορά φαρμάκου, που αποτελεί το βασικό κορμό των πωλήσεων των φαρμακείων γενικά, παρά μόνο ένα μικρό μερίδιο από την αγορά των ΜΗΣΥΦΑ.
Από το σύνολο των ηλεκτρονικών φαρμακείων τα 2/3 έχουν σημαντική κίνηση με πάνω από 5 χιλιάδες επισκέψεις τον μήνα, όμως το 10%, ήτοι τα 30 μεγαλύτερα, πραγματοποιεί το 80% του συνολικού τζίρου. Επίσης διαπιστώνεται ότι μόλις ένας μικρός αριθμός φαρμακείων προσελκύει και τη μισή επισκεψιμότητα των καταναλωτών στο σύνολο των φαρμακείων. Ειδικότερα στο 7% των «παικτών» για το 2017 αντιστοιχούσε το 51% της συνολικής επισκεψιμότητας. Σε αυτή την ομάδα ανήκουν οι «πολύ μεγάλοι παίκτες». Ακολουθεί η ομάδα των «μεγάλων παικτών», οι οποίοι αποτελούν το 8% της αγοράς και στους οποίους κατευθύνεται ένα 15% της επισκεψιμότητας.
Σχετικά με τις κατηγορίες προϊόντων που διακινούνται μέσα από τα ηλεκτρονικά φαρμακεία, η μεγαλύτερη κατηγορία η οποία έχει μερίδιο 51% είναι τα προϊόντα ομορφιάς και προσωπικής περιποίησης. Ακολουθεί με μερίδιο 28% η κατηγορία των βιταμινών και συμπληρωμάτων διατροφής, με 14% η βρεφική και παιδική φροντίδα στην οποία περιλαμβάνονται από τροφές πάνες έως και παιδικά δερμοκαλλυντικά. Στο υπόλοιπο 7% περιλαμβάνονται διάφορες κατηγορίες όπως κάποια σκευάσματα αυτοφροντίδας, όπως είναι για παράδειγμα τα σιρόπια.
Με βάση λοιπόν τις προηγούμενες μετρήσεις ο κλάδος των προϊόντων ομορφιάς και προσωπικής περιποίησης στα on line φαρμακεία έχει τζίρο περί τα 55 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό εκτιμάται ως το 16,5% του συνολικού τζίρου της κατηγορίας στο σύνολο του δικτύου των φαρμακείων, δηλαδή on line και φυσικά καταστήματα.
Η έρευνα της Convert προχωρά και σε λεπτομερή ανάλυση για το ποια προϊόντα της συγκεκριμένης κατηγορίας έχουν μεγάλη βαρύτητα αλλά και ανάπτυξη. Το 22% λοιπόν αφορά προϊόντα περιποίησης προσώπου μια κατηγορία η οποία το πρώτο τρίμηνο του 2018 σημείωσε άνοδο 12,6% με τα μισά απ’ αυτά τα προϊόντα να αφορούν σκευάσματα αντιγήρανσης και τα οποία σημείωσαν άνοδο 17,5%. Ακολουθούν τα προϊόντα σώματος με 7,6% και τα αντηλιακά με μερίδιο 7,5%.
Λόγω των προτιμήσεων των καταναλωτών διαπιστώνουμε ότι και οι δημοφιλείς εταιρείες ανήκουν στις συγκεκριμένες κατηγορίες. Συγκεκριμένα υψηλά μερίδια έχουν οι Frezyderm, Κορρές, Vichy, Apivita, La Roche Posay, Pampers, Solgar, Avene, Intermed, Power Health κ.ά.
Διέξοδος για τον κλάδο
Η ανάπτυξη των ηλεκτρονικών πωλήσεων αποτελεί μια σημαντική διέξοδο για τα ελληνικά φαρμακεία τα οποία διαπιστώνουν σταθερά μείωση πωλήσεων από τη βασική κατηγορία των συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Μάλιστα η τελευταία ρύθμιση για να δοθούν κίνητρα για τη διείσδυση των γενοσήμων θα φέρει ένα επιπρόσθετο μέσο κόστος, σχετικά χαμηλό για την ώρα, κατά 500 ευρώ ανά φαρμακείο. Αυτό προκύπτει από το πρόσθετο rebate της τάξης του 0,8% επί των πωλήσεων των off patent πρωτοτύπων φαρμάκων το οποίο θα πρέπει να πληρώνουν οι φαρμακοποιοί.
