Στον Γιώργο Σακκά
[email protected]
Ο πρόσφατα εκλεγμένος στη θέση του αντιπροέδρου της Πανευρωπαϊκής Ένωσης Φαρμακοποιών (PGEU) Θανάσης Παπαθανάσης μιλά στην Ειδική Έκδοση «Υγεία και Φάρμακο» της «Ν» για τις πληγές της 8ετίας των μνημονίων αλλά και για τις προτάσεις για την αναγνώριση των ελληνικών φαρμακείων ως βασικού πυλώνα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας
Τα τελευταία χρόνια ο κλάδος των φαρμακείων βρέθηκε στο επίκεντρο σημαντικών μεταρρυθμίσεων που είχαν επιπτώσεις στη δραστηριότητά σας. Μπορείτε να κάνετε έναν σύντομο απολογισμό των 8 ετών του μνημονίου αναφέροντας κάποια στοιχεία νέων ή κλειστών πλέον φαρμακείων;
«Τα τελευταία χρόνια το πλήγμα που έχει δεχθεί ο κλάδος των φαρμακοποιών είναι τεράστιο. Η τρόικα σε συνεργασία με την εκάστοτε κυβέρνηση επιβάλλουν μέτρα τα οποία οδηγούν στην εξόντωση των φαρμακοποιών. Ο χώρος του φαρμακείου αποτελεί χώρο πρωτοβάθμιας περίθαλψης και ο φαρμακοποιός είναι ο επιστήμονας στον οποίο θα απευθυνθεί ο απλός πολίτης. Οι βασικές μεταρρυθμίσεις όμως που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια όπως το clawback, το rebate, οι οριζόντιες μειώσεις των τιμών για τον εξορθολογισμό των δαπανών είναι πολιτικές που απεδείχθη ότι έχουν αποτύχει και έχουν πλήξει βέβαια τους φαρμακοποιούς σε πολύ μεγάλο βαθμό. Οι αναγκαστικές επιστροφές (rebate) εφαρμόστηκαν ως ένα έκτακτο μέτρο αντιμετώπισης της οξύτατης δημοσιονομικής κρίσης και μέχρι να υλοποιηθούν εκείνες οι μεταρρυθμίσεις που θα επέτρεπαν τον εξορθολογισμό των δαπανών στην Υγεία. Από την πλευρά του όμως το κράτος μετέτρεψε την έκτακτη αυτή λύση σε μόνιμη, δημιουργώντας έναν ασφυκτικό κλοιό στον χώρο του φαρμάκου. Και δυστυχώς μέχρι και σήμερα ακόμη συνεχίζει με λανθασμένα μέτρα όπως το 0,8% rebate ως τιμωρία όταν δεν δίνει ο φαρμακοποιός το γενόσημο, ενώ ο ίδιος δεν έχει το δικαίωμα της επιλογής. Ο πλήρης παραλογισμός… Και το χειρότερο, δεν συζητούν και δεν ακούν τις προτάσεις μας. Ενός κλάδου που έχει πληγεί τα μέγιστα, αλλά και έχει αποδείξει εμπράκτως τη στήριξη των ορθών πολιτικών εξορθολογισμού της δαπάνης. Με δικά μας αποκλειστικά χρήματα και δική μας υποστήριξη λειτούργησε η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, εμείς είμαστε που υπεστήκαμε τις απανωτές μειώσεις τιμών αλλά και που αντισταθήκαμε στην απελευθέρωση των τιμών των ΜΥΣΥΦΑ που εκτόξευσε τις τιμές τους και επιβαρύνει σημαντικά τους πολίτες».
Τι προτείνετε ώστε να αποκτήσετε τον ρόλο που σας αναλογεί ως βασικός πυλώνας στο πλαίσιο της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας;
«Το ελληνικό φαρμακείο έχει την καλύτερη κατανομή ανά την επικράτεια. Βρίσκεται και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές, σε ορεινές περιοχές, σε ακριτικά νησιά. Αποτελεί πυλώνα της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Παρέχει υπηρεσίες και περίθαλψη εκεί όπου δεν υπάρχουν γιατροί ή άλλες δομές υγείας. Είναι κρίμα οι κυβερνήσεις να μην αξιοποιούν αυτό το τεράστιο πλεονέκτημα για να ωφεληθεί το κοινωνικό σύνολο όχι μόνο οικονομικά αλλά κυρίως σε αναβαθμισμένες, ποιοτικές, ασφαλείς υπηρεσίες υγείας. Και θα σας αναφέρω μόνο ένα στοιχείο που αποδεικνύει όλα τα παραπάνω. Μόνο σε έναν χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση από τη μη σωστή χρήση των φαρμάκων και τη μη σωστή δοσολογία χάνονται 197.000 άνθρωποι και υπάρχει επιβάρυνση σε κόστος άνω των 12 δισ. ευρώ. Το μεγαλύτερο ποσοστό των φαρμακοποιών είναι αυτοαπασχολούμενοι ή με έναν υπάλληλο. Όταν δεν μπορείς να προβλέψεις τι θα σου συμβεί την επόμενη μέρα, όταν το νομοθετικό πλαίσιο αλλάζει συνεχώς, όταν δέχεσαι διαρκώς και νέες πιέσεις στον όνομα της δήθεν μεταρρύθμισης, το μόνο που προσπαθούμε να κάνουμε είναι απλά να επιβιώσουμε. Οι θυσίες των φαρμακοποιών είναι λοιπόν στα χρόνια της κρίσης τεράστιες και συνεισφέρουν με προσωπικό κόστος. Οι οριζόντιες μειώσεις στις τιμές των φαρμάκων, η απομείωση των αποθεμάτων από τις μειώσεις των τιμών, οι καθυστερήσεις πληρωμών, το ανεξέλεγκτο ωράριο και οι προσπάθειες που γίνονται για να φύγουν τα μη υποχρεωτικώς συνταγογραφούμενα φάρμακα (ΜΥΣΥΦΑ) από τα φαρμακεία είναι θέματα που πρέπει να επιλυθούν προς τη σωστή κατεύθυνση για να καταφέρει ο κλάδος μας να διασωθεί. Ξανατονίζω ότι τα ΜΥΣΥΦΑ είναι φάρμακα και η οποιοδήποτε άλλη επιλογή καναλιού πώλησης εκτός φαρμακείου εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους για την υγεία των πολιτών και δημιουργεί τεράστια κόστη στο σύστημα υγείας. Ακόμη και στη Σουηδία, που επί χρόνια ήταν τα ΜΗΣΥΦΑ και σε αλλά κανάλια πώλησης, επανέρχονται μόνο στα φαρμακεία! Ένα ακόμη μέτρο που θα πρέπει να γίνει πράξη είναι τα φάρμακα υψηλού κόστους να δίνονται από τα φαρμακεία και αυτό για να αποφεύγονται κρούσματα διαφθοράς όπως διαπιστώσαμε προ ημερών, αλλά και για να έχουν καλύτερη εξυπηρέτηση οι πολίτες που στοιβάζονται στις ουρές των κρατικών φαρμακείων. Επίσης, και στα γενόσημα θα πρέπει να υπάρξουν πολιτικές για τη διείσδυσή τους και όχι τιμωρητικά μέτρα. Οι πολύ χαμηλοί προϋπολογισμοί για τη φαρμακευτική περίθαλψη σε συνδυασμό με την εφαρμογή των μηχανισμών (rebate) πλήττουν οικονομικά τον χώρο μας, ενώ δημιουργείται και ανθρωπιστική κρίση. Αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό από την κυβέρνηση. Σταθήκαμε αρωγοί στην προσπάθεια που γίνεται για εξορθολογισμό των δαπανών με τεράστιες θυσίες, αλλά η κυβέρνηση συνεχίζει να “χτυπά” το ελληνικό φαρμακείο που αποτελεί τον πυλώνα της πρωτοβάθμιας περίθαλψης. Με δικό μας προσωπικό κόστος δεν έχουν μείνει οι ασφαλισμένοι του ΕΟΠΥΥ χωρίς φαρμακευτική περίθαλψη και στηρίζονται οι ασφαλισμένοι που έχουν πληγεί από την κρίση. Πολλοί φαρμακοποιοί για να επιβιώσουν δανείστηκαν από τις τράπεζες με πολύ υψηλά επιτόκια. Το μέλλον του ελληνικού φαρμακείου θα είναι σίγουρα πολύ διαφορετικό από ό,τι έως τώρα έχουμε φανταστεί. Το κλασικό φαρμακείο, που στηριζόταν αποκλειστικά και μόνο στο φάρμακο, δεν θα είναι πλέον βιώσιμο, γιατί οι αλλαγές που γίνονται, μέρα με τη μέρα, στην πολιτική του φαρμάκου δεν αφήνουν περιθώρια ικανοποιητικού κέρδους από αυτό. Εμείς ως Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος δημιουργούμε και είμαστε έτοιμοι και προτείνουμε πολιτικές που θα ενισχύσουν το φαρμακείο και θα κάνουν την κρίση ευκαιρία για ένα ισχυρότερο φαρμακείο του αύριο».
Ενδιαφέρον από ξένες αλυσίδες για την είσοδο στην Ελλάδα έχετε διαπιστώσει;
«Η ελληνική κυβέρνηση είχε υποσχεθεί ότι το φαρμακείο θα στηριχθεί και δεν θα αλλάξει το ιδιοκτησιακό. Και αυτή της η υπόσχεση όμως καταπατήθηκε. Πλέον το πλήρες άνοιγμα του επαγγέλματος του φαρμακοποιού έχει δρομολογηθεί. Ο οποιοσδήποτε θα μπορεί να ανοίγει ένα φαρμακείο, ακόμη κι αν δεν είναι φαρμακοποιός. Κάποιες κινήσεις έχουν γίνει στο παρελθόν από ξένες αλυσίδες, αλλά μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν συγκεκριμένα στοιχεία. Εμείς έχουμε προτείνει να εφαρμοσθεί το γερμανικό μοντέλο, όπου το 50% θα ανήκει υποχρεωτικά στον φαρμακοποιό».
Η ανάδειξή σας στη θέση του αντιπροέδρου της Πανευρωπαϊκής Ένωσης Φαρμακοποιών (PGEU) πιστεύετε θα βοηθήσει και τις ελληνικές διεκδικήσεις και με ποιο τρόπο θα εργαστείτε σ’ αυτό τον τομέα;
«Η Πανευρωπαϊκή Ένωση Φαρμακοποιών (PGEU) είναι το κεντρικό καθοδηγητικό όργανο των φαρμακείων της Ευρώπης. Εκπροσωπεί τα 400.000 κοινοτικά φαρμακεία της Ευρώπης που συνεισφέρουν στην υγεία 500 εκατ. πολιτών σε ολόκληρη την Ευρώπη και μέλη της είναι οι Εθνικές Αντιπροσωπείες 33 ευρωπαϊκών κρατών. Παρεμβαίνει σε όλα τα κέντρα των αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Κομισιόν, Ευρωπαϊκές Επιτροπές). Συμμετέχει στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Επαγγελματιών Υγείας. Οπότε από αυτό και μόνο γίνεται αντιληπτό πόσο σημαντικά μπορούμε να παρεμβαίνουμε σε πολιτικές. Στόχος μας είναι η διαρκής αναβάθμιση του ρόλου του φαρμακοποιού. Ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος μέσα από αυτή την επιτυχία ενδυναμώνεται και θα βγει μπροστά για την εφαρμογή πολιτικών υγείας που θα έχουν στο επίκεντρο τον άνθρωπο και θα σταθεί δίπλα στους πολίτες που πλήττονται από την παρατεταμένη κρίση στη χώρα. Παράλληλα όμως οφείλει να αντιταχθεί και στις άδικες και αποτυχημένες πολιτικές που υλοποιούνται μέχρι σήμερα και έχουν δημιουργήσει ασφυκτικό οικονομικό περιβάλλον για τον Έλληνα φαρμακοποιό».
