Η Ελλάδα είναι αποφασισμένη να εφαρμόσει την Ατζέντα για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του 2030 και τους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης, δεδομένου ότι παρέχει ένα φιλόδοξο και μετασχηματιστικό πλαίσιο για μια νέα, δίκαιη και αειφόρο αναπτυξιακή πορεία που διασφαλίζει την ισορροπία μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης, κοινωνικής συνοχής και δικαιοσύνης, καθώς και την προστασία του περιβάλλοντος και του μοναδικού οικολογικού πλούτου της χώρας».
Κάπως έτσι ο ΟΗΕ καλωσορίζει τη χώρα μας στο club των χωρών που έχουν δεσμευθεί με εθνικό σχέδιο δράσης για την υιοθέτηση των Παγκόσμιων Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης.
«Η διασφάλιση ότι “κανείς δεν μένει πίσω” είναι μια υψηλή πολιτική προτεραιότητα για την Ελλάδα, η οποία τώρα εξέρχεται από μια περίοδο παρατεταμένης οικονομικής κρίσης», αναφέρεται στο σχετικό κείμενο που έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του οργανισμού εν όψει της επίσημης παρουσίασης της ελληνικής αντιπροσωπείας στο Πολιτικό Φόρουμ Υψηλού Επιπέδου των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (UN High Level Political Forum).
Ειδικότερα, όπως αναφέρει στη «N» ο Δρ. Νίκος Τράντας, προϊστάμενος του Γραφείου Συντονισμού, Θεσμικών, Διεθνών & Ευρωπαϊκών Θεμάτων, που έχει συντονίσει τις διαδικασίες για τη σύνταξη του ελληνικού εθνικού σχεδίου, «η έκθεση, συνοδευόμενη από μια μικρή σύνοψη, απεστάλη εμπρόθεσμα και αναρτήθηκε στον σχετικό ιστότοπο του ΟΗΕ, ενώ θα παρουσιαστεί από την εθνική αντιπροσωπεία στο Πολιτικό Φόρουμ Υψηλού Επιπέδου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του ΟΗΕ, που θα λάβει χώρα από τις 9 έως 18 Ιουλίου στη Νέα Υόρκη». Εξηγεί ότι η έκθεση είναι αποτέλεσμα της εντατικής δουλειάς που έγινε στη χώρα μας τον τελευταίο ενάμιση χρόνο στο πλαίσιο του διυπουργικού συντονιστικού δικτύου, το οποίο λειτουργεί υπό το συντονισμό του Γραφείου Συντονισμού, Θεσμικών, Διεθνών και Ευρωπαϊκών Θεμάτων της Γενικής Γραμματείας της Κυβέρνησης, καθώς και της αγαστής συνεργασίας της δημόσιας διοίκησης με τους κοινωνικούς εταίρους και τα ενδιαφερόμενα μέρη.
Η έκθεση αποτυπώνει:
α) τον θεσμικό μηχανισμό που λειτουργεί στη χώρα, ο οποίος διασφαλίζει αφενός την υψηλή πολιτική δέσμευση για την επιτυχή εφαρμογή του εγχειρήματος και αφετέρου τη διεξαγωγή του κοινωνικού διαλόγου,
β) τις κυβερνητικές πολιτικές που έχουν αναπτυχθεί στο πλαίσιο των 8 εθνικών προτεραιοτήτων για τους ΣΒΑ, και της διασύνδεσής τους με συγκεκριμένους ΣΒΑ, καθώς και με τη νέα Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική,
γ) τον ρόλο των ενδιαφερόμενων μερών (τοπική αυτοδιοίκηση, ακαδημαϊκή/ερευνητική κοινότητα, ιδιωτικός τομέας, κοινωνία πολιτών),
δ) τα βασικά μέσα εφαρμογής και παραδείγματα ολοκληρωμένης διασύνδεσης πολιτικών και
ε) την παρουσίαση των επόμενων βημάτων που πρέπει να γίνουν, όπως το Εθνικό Σχέδιο Εφαρμογής για τους ΣΒΑ.
Σύμφωνα με τον κ. Τράντα με την επίσημη παρουσίαση της εθνικής έκθεσης ουσιαστικά ολοκληρώνεται η πρώτη φάση υλοποίησης της Ατζέντας 2030 στην Ελλάδα, ενώ στο επόμενο στάδιο της εκπόνησης του Εθνικού Σχεδίου Εφαρμογής για τους ΣΒΑ είναι απαραίτητη η εντατικοποίηση και η διεύρυνση της συνεργασίας του Γραφείου Συντονισμού, Θεσμικών, Διεθνών & Ευρωπαϊκών Θεμάτων τόσο με τα στελέχη από τη δημόσια διοίκηση όσο και με εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων και της κοινωνίας των πολιτών.
Το θετικό αποτέλεσμα είναι εφικτό ενώ δείγματα γραφής δόθηκαν με την πρώτη φάση της διαδικασίας όπου μέσω ενός ανοιχτού διαλόγου σε όλες τις κυβερνητικές μονάδες και με ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερομένων μερών, πραγματοποιήθηκε μια διεξοδική διαδικασία απογραφής και χαρτογράφησης. Η διαδικασία αυτή έλαβε χώρα το 2017 και η άσκηση οδήγησε στην έγκριση οκτώ εθνικών προτεραιοτήτων για την προσαρμογή των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) στις εθνικές ανάγκες και περιστάσεις, σύμφωνα και με την εθνική στρατηγική ανάπτυξης που είχε εγκριθεί.
Οι 8 στόχοι
1. Προώθηση μιας ανταγωνιστικής, καινοτόμου και βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης (ΣΒΑ 8 και 9)
2. Προώθηση της πλήρους απασχόλησης και της αξιοπρεπούς εργασίας για όλους (ΣΒΑ 8)
3. Αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και παροχή καθολικής πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης (ΣΒΑ 1,2,3)
4. Μείωση των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων και εξασφάλιση ίσων ευκαιριών για όλους (ΣΒΑ 10, 5)
5. Παροχή υψηλής ποιότητας και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευσης (ΣΒΑ 4)
6. Ενίσχυση της προστασίας και της αειφόρου διαχείρισης του φυσικού κεφαλαίου ως βάσης για την κοινωνική ευημερία και τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (ΣΒΑ 6, 7, 11, 12, 13, 14 και 15)
7. Δημιουργία αποτελεσματικών, υπεύθυνων και διαφανών θεσμών (ΣΒΑ 16 και 17)
8. Ενίσχυση ανοικτών, συμμετοχικών, δημοκρατικών διαδικασιών και προώθησης εταιρικών σχέσεων (ΣΒΑ 16 και 17).
Η μεθοδολογία
Για τον καθορισμό των εθνικών προτεραιοτήτων ελήφθησαν υπόψη οι βασικές θεματικές προτεραιότητες των υπουργείων, οι στόχοι και οι προτεραιότητες της νέας Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής, οι απόψεις των εμπλεκόμενων φορέων και κοινωνικών εταίρων, οι 3 διαστάσεις της βιώσιμης ανάπτυξης (κοινωνική, οικονομική, περιβαλλοντική) και οι 5 θεματικοί πυλώνες της Ατζέντας 2030 (people, planet, prosperity, peace, partnership). Ρόλο έπαιξαν επίσης οι 5 στρατηγικές κατευθύνσεις της Στρατηγικής Ευρώπης 2020 (απασχόληση, καινοτομία & έρευνα, εκπαίδευση, αντιμετώπιση φτώχειας & κοινωνικού αποκλεισμού, κλιματική αλλαγή & ενέργεια) και άλλες πολιτικές κατευθύνσεις, όπως η Διακήρυξη της Ρώμης της (25.3.2017).
Σημειώνεται ότι η πρώτη στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης της χώρας χρονολογείται από το 2002. Όμως τώρα η Ελλάδα έχει υιοθετήσει μια πραγματικά στρατηγική προσέγγιση, θέτοντας τη δέσμευση για τη βιώσιμη ανάπτυξη στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο. Για την οικοδόμηση ενός ισχυρού, μακροχρόνιου θεσμικού μηχανισμού για τον συντονισμό των εθνικών προσπαθειών για την επίτευξη των ΣΒΑ η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει τη δέσμευση ολόκληρης της κυβέρνησης κι έχει υιοθετήσει μια προσέγγιση εμπλοκής ολόκληρης της κοινωνίας, με στόχο τη συνεργασία των ενδιαφερόμενων μερών στη διαδικασία ανάλυσης και εκτίμησης των αναγκών που υπάρχουν, καθώς και την ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας.
Η ελληνική κυβέρνηση στην έκθεσή της αναφέρει ότι η άνευ προηγουμένου οικονομική κρίση την ανάγκασε να εστιάσει σε οικονομικές πολιτικές που συχνά δημιουργούν αποκλίσεις αντί να συμβάλλουν στην επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης. Έτσι, η χώρα έπρεπε να εξισορροπήσει την κατάσταση με τη θέσπιση μέτρων για δίκαιη ανάπτυξη, βελτιώνοντας ταυτόχρονα το επιχειρηματικό περιβάλλον και ενθαρρύνοντας τις επενδύσεις, προωθώντας την κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία, υποστηρίζοντας το ανθρώπινο κεφάλαιο, την έρευνα και την καινοτομία και ενισχύοντας τη βιωσιμότητα σε τομείς όπως η γεωργία, ο τουρισμός και οι υποδομές.
Επίσης η Ελλάδα, ως νησιωτική χώρα, αποδίδει μεγάλη σημασία στην αντιμετώπιση των ζητημάτων της γεωγραφικής διασποράς σε συνδυασμό με την έλλειψη πόρων και υποδομών, ιδιαίτερα των πολύ μικρών νησιών. Αυτό σηματοδοτεί την ανάγκη υιοθέτησης ολοκληρωμένων πολιτικών, μέτρων και δράσεων που αντισταθμίζουν τις ανισότητες και ενισχύουν την περιφερειακή ανάπτυξη. Οι νησιωτική πολιτική μπορεί μάλιστα να επωφεληθεί από τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης στο πλαίσιο της Ατζέντας 2030.
