Μετά την πρώτη, επιτυχημένη αξιολόγηση της Ελλάδας στο Πολιτικό Φόρουμ Υψηλού Επιπέδου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του ΟΗΕ, η Ελλάδα βρίσκεται σε διαδικασία ανάπτυξης ενός Εθνικού Σχεδίου Εφαρμογής για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ).
Όπως εξηγεί στη «N» o Δρ. Νίκος Τράντας, Προϊστάμενος του Γραφείου Συντονισμού, Θεσμικών, Διεθνών & Ευρωπαϊκών Θεμάτων, που συντονίζει τις σχετικές διαδικασίες, στο πλαίσιο των 8 εθνικών προτεραιοτήτων για τους ΣΒΑ, οι οποίες ενσωματώνουν και τις 3 διαστάσεις της βιώσιμης ανάπτυξης (κοινωνική, περιβαλλοντική, οικονομική), καταγράφονται, σε συνεργασία με τα υπουργεία, οι κύριες δράσεις και πολιτικές μεσο-μακροπρόθεσμης διάρκειας, σημαντικές μεταρρυθμίσεις και στρατηγικές διαρθρωτικού χαρακτήρα, καθώς και κάποιες μικρότερης ενδεχομένως εμβέλειας παρεμβάσεις με καινοτόμο χαρακτήρα, που συμβάλλουν στην υλοποίηση των ΣΒΑ.
Σε συνεργασία επίσης με τα υπουργεία και την Ελληνική Στατιστική Αρχή έχουν ληφθεί πρωτοβουλίες για μία επιλογή εθνικών δεικτών για τη μέτρηση της προόδου εφαρμογής. «Οι δείκτες αυτοί προέρχονται από τους συμφωνηθέντες στο πλαίσιο του ΟΗΕ και συμπληρώνονται ακόμα από σχετικούς δείκτες της Eurostat, ενώ τα κριτήρια επιλογής έχουν να κάνουν με τη συμβατότητά τους με την ελληνική πραγματικότητα, τις 8 εθνικές προτεραιότητες, και τη διαθεσιμότητα των στατιστικών δεδομένων» συμπληρώνει ο κ. Τράντας, που τονίζει σχετικά: «Μας ενδιαφέρει πολύ η τοπική – περιφερειακή διάσταση του εγχειρήματος, και είναι πολύ ενθαρρυντικό που φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως η Περιφέρεια Κρήτης, ενσωματώνουν τους ΣΒΑ στις δράσεις της, ενώ και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, όπως είναι τα πανεπιστήμια, έχουν αναλάβει πρόσφατα αξιόλογες πρωτοβουλίες.
Ο ιδιωτικός τομέας και σημαντικές οργανώσεις της κοινωνίας πολιτών θα κληθούν σύντομα να καταθέσουν τις προτάσεις τους και τις καλές πρακτικές τους. Εστιάζουμε τις δράσεις μας και σε άλλα θέματα, όπως είναι η αξιολόγηση της πορείας εφαρμογής των ΣΒΑ, η ενσωμάτωση των ΣΒΑ στα συνοδευτικά έγγραφα των νομοθετικών ρυθμίσεων, η συνοχή και διασύνδεση των πολιτικών, και γενικότερα επιδιώκουμε τη βελτίωση όλων των μέσων εφαρμογής».
Το ελληνικό σχέδιο για τους ΣΒΑ
Υπενθυμίζεται ότι στο εθνικό πλαίσιο εφαρμογής για τους Παγκόσμιους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης της Ατζέντας 2030 του ΟΗΕ περιλαμβάνονται 8 εθνικές προτεραιότητες.
Η σχετική έκθεση παρουσιάστηκε από την εθνική αντιπροσωπεία στο Πολιτικό Φόρουμ Υψηλού Επιπέδου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του ΟΗΕ, από τις 9 έως 18 Ιουλίου 2018 στη Νέα Υόρκη.
Η έκθεση, αποτέλεσμα της εντατικής δουλειάς, αποτυπώνει:
α) το θεσμικό μηχανισμό που λειτουργεί στη χώρα, ο οποίος διασφαλίζει αφενός την υψηλή πολιτική δέσμευση για την επιτυχή εφαρμογή του εγχειρήματος και αφετέρου τη διεξαγωγή του κοινωνικού διαλόγου,
β) τις κυβερνητικές πολιτικές που έχουν αναπτυχθεί στο πλαίσιο των 8 εθνικών προτεραιοτήτων για τους ΣΒΑ, και της διασύνδεσής τους με συγκεκριμένους ΣΒΑ, καθώς και με τη νέα Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική,
γ) το ρόλο των ενδιαφερόμενων μερών (τοπική αυτοδιοίκηση, ακαδημαϊκή/ερευνητική κοινότητα, ιδιωτικός τομέας, κοινωνία πολιτών),
δ) τα βασικά μέσα εφαρμογής και παραδείγματα ολοκληρωμένης διασύνδεσης πολιτικών και
ε) την παρουσίαση των επόμενων βημάτων που πρέπει να γίνουν, όπως το Εθνικό Σχέδιο Εφαρμογής για τους ΣΒΑ.
Με την επίσημη παρουσίαση της εθνικής έκθεσης ουσιαστικά ολοκληρώθηκε η πρώτη φάση υλοποίησης της Ατζέντας 2030 στην Ελλάδα ενώ στο τρέχον στάδιο της εκπόνησης του Εθνικού Σχεδίου Εφαρμογής για τους ΣΒΑ είναι απαραίτητη η εντατικοποίηση και η διεύρυνση της συνεργασίας του Γραφείου Συντονισμού, Θεσμικών, Διεθνών & Ευρωπαϊκών Θεμάτων τόσο με τα στελέχη από τη δημόσια διοίκηση όσο και με εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων και της κοινωνίας των πολιτών.
Οι 8 στόχοι
Οι 8 εθνικές προτεραιότητες προσδιορίζονται ως εξής:
- Προώθηση μιας ανταγωνιστικής, καινοτόμου και βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης (ΣΒΑ 8 και 9).
- Προώθηση της πλήρους απασχόλησης και της αξιοπρεπούς εργασίας για όλους (ΣΒΑ 8).
- Αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και παροχή καθολικής πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης (ΣΒΑ 1, 2, 3).
- Μείωση των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων και εξασφάλιση ίσων ευκαιριών για όλους (ΣΒΑ 10, 5).
- Παροχή υψηλής ποιότητας και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευσης (ΣΒΑ 4).
- Ενίσχυση της προστασίας και της αειφόρου διαχείρισης του φυσικού κεφαλαίου ως βάσης για την κοινωνική ευημερία και τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (ΣΒΑ 6, 7, 11, 12, 13, 14 και 15).
- Δημιουργία αποτελεσματικών, υπεύθυνων και διαφανών θεσμών (ΣΒΑ 16 και 17).
- Ενίσχυση ανοικτών, συμμετοχικών, δημοκρατικών διαδικασιών και προώθησης εταιρικών σχέσεων (ΣΒΑ 16 και 17).
Η μεθοδολογία
Για τον καθορισμό των εθνικών προτεραιοτήτων ελήφθησαν υπόψη οι βασικές θεματικές προτεραιότητες των υπουργείων, οι στόχοι και οι προτεραιότητες της νέας Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής, οι απόψεις των εμπλεκόμενων φορέων και κοινωνικών εταίρων, οι 3 διαστάσεις της βιώσιμης ανάπτυξης (κοινωνική, οικονομική, περιβαλλοντική) και οι 5 θεματικοί πυλώνες της Ατζέντας 2030 (people, planet, prosperity, peace, partnership). Ρόλο έπαιξαν επίσης οι 5 στρατηγικές κατευθύνσεις της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020» (απασχόληση, καινοτομία & έρευνα, εκπαίδευση, αντιμετώπιση φτώχειας & κοινωνικού αποκλεισμού, κλιματική αλλαγή & ενέργεια) και άλλες πολιτικές κατευθύνσεις, όπως η Διακήρυξη της Ρώμης (25.3.2017).
Σημειώνεται ότι η πρώτη στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης της χώρας χρονολογείται από το 2002. Όμως τώρα, με βάση τους συμμετέχοντες στην ανάπτυξη του εθνικού σχεδίου, η Ελλάδα έχει υιοθετήσει μια ρεαλιστική στρατηγική προσέγγιση, θέτοντας τη δέσμευση για τη βιώσιμη ανάπτυξη στο υψηλότερο πολιτικό επίπεδο.
