Με κεντρικό μήνυμα πως μια άλλη Ευρώπη είναι εφικτή, μια Ευρώπη βιώσιμη για όλους τους πολίτες, παρουσιάστηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η Έκθεση της Ανεξάρτητης Επιτροπής για την «Ευημερία και την Ισότητα σε μια Βιώσιμη Ευρώπη» (Report of the Independent Commission on Sustainable Equality- ISCE), μια Πρωτοβουλία της Προοδευτικής Συμμαχίας των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών.
Η Έκθεση για την Ευημερία και την Ισότητα σε μια βιώσιμη Ευρώπη, η οποία είναι το αποτέλεσμα μιας πολύμηνης προσπάθειας διαβούλευσης και διαλόγου, προωθεί ένα νέο μακροπρόθεσμο όραμα, για μια Ευρώπη βιώσιμη, δίκαιη και δημοκρατική. Εντάσσει 100 συγκεκριμένα και άμεσα υλοποιήσιμα μέτρα πολιτικής σε μια ρεαλιστική στρατηγική που βασίζεται στις δεσμεύσεις των κρατών-μελών της Ε.Ε. να εφαρμόσουν τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης που υιοθετήθηκαν από 193 χώρες στο πλαίσιο του ΟΗΕ πριν από τρία χρόνια για την περίοδο 2015-2030.
Τα προτεινόμενα μέτρα στοχεύουν στην ενδυνάμωση της συμμετοχής των πολιτών στη λήψη και υλοποίηση αποφάσεων, στην αναμόρφωση της λειτουργίας των αγορών, στην προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης για όλους, στη διασφάλιση της οικολογικής και κοινωνικής προόδου καθώς και στη ριζική αλλαγή του συστήματος διακυβέρνησης της Ευρώπης ώστε να υπάρξουν προϋποθέσεις αλλαγής των πολιτικών που υιοθετούνται τόσο από τα κράτη – μέλη όσο και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Επιτροπή παρακινεί τις προοδευτικές δυνάμεις να ενώσουν τις δυνάμεις τους προς αυτή την κατεύθυνση εν όψει της νέας κοινοβουλευτικής περιόδου 2019-2024.
Η Ανεξάρτητη Επιτροπή συστάθηκε τον Απρίλιο του 2018 προκειμένου να ανταποκριθεί με συγκεκριμένες πολιτικές προτάσεις στις σύγχρονες προκλήσεις καθώς και στις αυξανόμενες ανισότητες στην Ευρώπη. Η Επιτροπή συμπροεδρεύεται από τη Λούκα Τ. Κατσέλη (φωτογραφία), καθηγήτρια Οικονομικών στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρώην υπουργό και τον πρώην πρωθυπουργό της Δανίας Poul Nyrup Rasmussen. Συνολικά 30 εξέχουσες πολιτικές προσωπικότητες, εμπειρογνώμονες και αναλυτές από όλη την Ευρώπη συμμετείχαν στην Ανεξάρτητη Επιτροπή, το έργο της οποίας υποστηρίχθηκε επιπροσθέτως από ένα ευρύ φάσμα κοινωνικών εταίρων, μη κυβερνητικών οργανώσεων καθώς και οργανώσεων της κοινωνίας πολιτών.
Η κ. Κατσέλη, συμπροεδρεύουσα της Ανεξάρτητης Επιτροπής, τόνισε μεταξύ άλλων:
«Η Ευρώπη και ο πλανήτης μας βρίσκονται στη δίνη μιας πολιτικής, οικονομικής, κοινωνικής και οικολογικής κρίσης, κρίσεις οι οποίες συνδέονται και ανατροφοδοτούνται μεταξύ τους.
Το 2016, 118 εκατ. Ευρωπαίοι, σχεδόν το ένα τέταρτο του ευρωπαϊκού πληθυσμού συμπεριλαμβανομένων και εκατομμυρίων παιδιών, ζούσαν στα όρια φτώχειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού, ενώ το 5% των πιο πλουσίων Ευρωπαίων κατείχε το 40% του συνολικού ιδιωτικού πλούτου. Η κλιματική αλλαγή, οι εισοδηματικές ανισότητες αλλά και οι ανισότητες στην κατανομή της δύναμης έχουν επιτείνει την περιβαλλοντική υποβάθμιση η οποία με τη σειρά της έχει διογκώσει τα κοινωνικά προβλήματα. Χρειάζεται πολιτικό θάρρος και βούληση για να πούμε την αλήθεια: το μοντέλο ανάπτυξης που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα είναι μη βιώσιμο και οφείλουμε να το αλλάξουμε. Για να γίνει βιώσιμο χρειάζονται ριζοσπαστικές αλλαγές στις πολιτικές που εφαρμόζουμε, στους κανόνες που θεσπίζουμε και στο σύστημα διακυβέρνησης που έχουμε υιοθετήσει. Μόνο τότε μπορεί να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης, να μειωθούν οι αυξανόμενες ανισότητες, να αποκτήσουν φωνή οι πολλοί και η Ευρώπη να καταστεί βιώσιμη και δημοκρατική.
Σήμερα χρειαζόμαστε την Ευρώπη περισσότερο παρά ποτέ. Καμία χώρα από μόνη της δεν μπορεί να αναχαιτίσει την κλιματική αλλαγή από την οποία κινδυνεύει ο πλανήτης μας. Καμία χώρα από μόνη της δεν μπορεί να διαχειριστεί αποτελεσματικά κύματα μετανάστευσης και προσφύγων. Καμία χώρα από μόνη της δεν μπορεί να σταματήσει τη φυγή κεφαλαίων προς φορολογικούς παραδείσους που βρίσκονται εκτός εθνικής δικαιοδοσίας ή να εποπτεύσουν αποτελεσματικά μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις και τράπεζες. Η Ευρώπη όμως των 500 εκατομμυρίων μπορεί να το πετύχει αν θελήσει να το επιδιώξει. Για να το πετύχει όμως πρέπει να αλλάξει πολιτικές, κανόνες και διακυβέρνηση».
Σύμφωνα με την κ. Κατσέλη, η παραπάνω Έκθεση αποτελεί ένα καινοτόμο εγχείρημα για τα ευρωπαϊκά δεδομένα εφόσον για πρώτη φορά:
- Προτείνεται ένα ριζοσπαστικό εναλλακτικό σχέδιο με σαφές όραμα και στρατηγική για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και την προώθηση της ευημερίας όλων των πολιτών.
- Το σχέδιο αυτό τοποθετεί τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις διαστάσεις της, την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική αναδεικνύοντας την ανάγκη σφαιρικής αντιμετώπισης των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών ανισοτήτων και προκλήσεων.
- Παραθέτει μια σειρά 100 άμεσα υλοποιήσιμων μέτρων πολιτικής καθώς και 10 “επιπλέον βημάτων” προκειμένου το όραμα για μια βιώσιμη Ευρώπη να μπορεί να υλοποιηθεί.
- Προτείνει την αντικατάσταση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης από ένα Σύμφωνο Βιώσιμης Ανάπτυξης ενταγμένο σε ένα Πολυετές Πλαίσιο Βιώσιμων Πολιτικών και σε μια ετήσια διαδικασία Βιώσιμου Ευρωπαϊκού Εξαμήνου όπου εξειδικεύονται οι πολιτικές συστάσεις προς τα κράτη – μέλη και τα Ευρωπαϊκά Όργανα, ενώ προάγεται η διαφάνεια και η δημοκρατική λογοδοσία με τη δημιουργία οργάνων παρακολούθησης και αξιολόγησης των πολιτικών, οδηγιών και συστάσεων.
- Το προτεινόμενο Σύμφωνο Βιώσιμης Ανάπτυξης συμπληρώνει τη χρήση δημοσιονομικών δεικτών που σήμερα χρησιμοποιούνται ως αποκλειστικοί δείκτες για τη χάραξη πολιτικής, με Δείκτες Βιωσιμότητας οι οποίοι λαμβάνουν υπόψη τις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνθήκες στα κράτη-μέλη και αναδεικνύουν τα αναγκαία μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την προαγωγή της βιώσιμης ανάπτυξης.
