To Ίδρυμα Thalassa (www.thalassafoundation.com) ιδρύθηκε το 2013 και είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός, με σκοπό την αποκατάσταση και προστασία των θαλάσσιων και παράκτιων οικοσυστημάτων σε βάθος χρόνου, καθώς και τη βιώσιμη διαχείρισή τους… Δραστηριοποιείται σε θέματα θαλάσσιας προστασίας στη Μεσόγειο, και ιδιαίτερα στην παράκτια και νησιωτική Ελλάδα.
Η διατήρηση της βιοποικιλότητας αποτελεί πλέον μονόδρομο, αφού η καταστροφή σημαντικών οικοτόπων, η θαλάσσια ρύπανση, η υπεραλίευση έχουν καταστροφικές συνέπειες, που πλέον είναι ορατές σε όλους. Για τον λόγο αυτό, μία από τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες του Ιδρύματος Thalassa είναι να αναδείξει ένα συγκεκριμένο παράδειγμα βιώσιμης και οικολογικής διαχείρισης με την αμέριστη συμπαράσταση αλλά και δέσμευση της τοπικής κοινωνίας η οποία θα αναλάβει να διαφυλάξει τα αποτελέσματα και τη συνέχεια των πρωτοβουλιών περιβαλλοντικής προστασίας…
Πρώτος Σταθμός η Αλόννησος: Από το έτος 2013, το Thalassa πραγματοποιεί μια σειρά δράσεων στην Αλόννησο, ένα όμορφο νησί των Β. Σποράδων, το οποίο και ξεχώρισε για την ήπια τουριστική ανάπτυξη και για την οικολογική σημασία του. Είναι γνωστό ότι η Αλόννησος βρίσκεται μέσα στη μεγαλύτερη θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή της Ελλάδας και μια από τις μεγαλύτερες της Ευρώπης με πλήθος σπάνιων ειδών όπως η μεσογειακή φώκια, διάφορα είδη δελφινιών και ορνιθοπανίδας, τα οποία χρήζουν άμεσης προστασίας.
Το ίδρυμα Thalassa ξεκίνησε οργανώνοντας το 2013 ένα πρόγραμμα επιστημονικής παρακολούθησης των θαλάσσιων θηλαστικών στην περιοχή του Θαλάσσιου Πάρκου της Αλοννήσου σε συνεργασία με τη ΜΟm/Εταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας και τη συμμετοχή εθελοντών από όλο τον κόσμο. Το πρόγραμμα έχει αποφέρει εξαιρετικά σημαντικά επιστημονικά δεδομένα τα οποία χρησιμοποιούνται για την αποτελεσματικότερη προστασία των σπάνιων αυτών οργανισμών και συνεχίζεται με επιτυχία μέχρι και σήμερα.
Το 2015 το ίδρυμα ξεκίνησε με ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα που είχε ως στόχο την καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης και την ευαισθητοποίηση των κατοίκων, μαθητών και επιχειρηματιών του νησιού προκειμένου να οδηγηθούν στην καταπολέμηση του πλαστικού μιας χρήσης. Η Αλόννησος, με το πρόγραμμα: «Αλόννησος χωρίς Πλαστικές Σακούλες» επιχείρησε πρώτη να «εξορίσει» τις πλαστικές σακούλες μεταφοράς, πριν ακόμα τεθεί σε ισχύ η Οδηγία 2015/720 της Ε.Ε., η οποία όπως γνωρίζουμε έχει επιφέρει τη χρέωσή τους σε όλα τα καταστήματα λιανικής. Το πρόγραμμα αυτό υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS, τη ΜΟm/Εταιρεία για τη Μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας και με την υποστήριξη του Δήμου Αλοννήσου, περιλάμβανε δε μια σειρά εκπαιδευτικών και συμμετοχικών δραστηριοτήτων, διαβούλευση με τοπικούς φορείς, σχολικές επισκέψεις, καθαρισμούς ακτών και διανομή πάνινων τσαντών (2.000 συνολικά) σε όλα τα νοικοκυριά του νησιού. Στα πλαίσια του Προγράμματος συστάθηκε Συντονιστικό Όργανο για τη διασφάλιση της συνέχειάς του, με την Αλόννησο να εμπνέει και άλλες περιοχές, που ακολούθησαν το παράδειγμά της. Ειδικότερα, η γειτονική Σκιάθος υλοποιεί ένα αντίστοιχο πρόγραμμα με τίτλο: «Αctive Skiathos Against Plastic Bag (ASAP)», το οποίο προβλέπει συνέργειες με την Αλόννησο και παράλληλες δράσεις με καθαρισμούς ακτών τον Απρίλιο 2018 και στα δύο νησιά.
Το πρόγραμμα ASAP συγχρηματοδοτείται από το ίδρυμα Thalassa μαζί με το Ίδρυμα του πρίγκιπα Αλβέρτου του Μονακό και τον Δήμο Σκιάθου. Φορέας δε υλοποίησής του είναι το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS.
Οι δράσεις, όμως, του Thalassa στις Σποράδες και ειδικότερα στην Αλόννησο δεν σταματούν εκεί, αφού το ίδρυμα υιοθετεί μια ολιστική προσέγγιση σε σχέση με τη διαφύλαξη του θαλάσσιου οικοσυστήματος της περιοχής.
Το Ίδρυμα Thalassa και η MOm, ως φορέας υλοποίησης, σε συνεργασία με τον Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου της Αλοννήσου Βορείων Σποράδων πραγματοποιεί τα τελευταία χρόνια μια σειρά δράσεων με στόχο την επιστημονική παρακολούθηση και την προστασία του θαλασσίου Πάρκου. Πιο συγκεκριμένα, το έτος 2017 ξεκίνησε ένα πρόγραμμα για την παρακολούθηση καθοριστικών περιβαλλοντικών παραμέτρων και ειδικότερα: i) τη χαρτογράφηση των λιβαδιών της Ποσειδωνίας, ii) την αποτίμηση της κατάστασης των ιχθυαποθεμάτων και iii) την επιστημονική αξιολόγηση της ποιότητας του θαλασσινού νερού, τα δύο τελευταία σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Τα αποτελέσματα των παραπάνω δράσεων, οι οποίες θα ολοκληρωθούν μέσα στο 2018, και αναμένεται να αποτελέσουν μια σημαντική βάση δεδομένων για τη συνολική αποτίμηση της κατάστασης του θαλάσσιου περιβάλλοντος στην περιοχή και τη συγκριτική αξιολόγησή της διαχρονικά. Αυτή η πολύτιμη γνώση, όμως, δεν είναι αρκετή, παρά μόνο αν διασφαλίσουμε ότι τα κατάλληλα μέτρα και οι πρακτικές που οδηγούν σε αποτελεσματική προστασία, τίθενται σε εφαρμογή.
Συνεπώς, και με την Αλόννησο να αποτελεί για το Ίδρυμα Thalassa πιλοτική περιοχή επιτυχούς διαχείρισης μιας θαλάσσιας προστατευόμενης περιοχής, ξεκίνησε ήδη μια ολοκληρωμένη προσπάθεια για την αποτελεσματική προστασία της και από παράνομες δραστηριότητες. Στόχος είναι να αποτραπεί η υπεραλίευση και η υποβάθμιση ενός τόσο ευαίσθητου οικοσυστήματος, μέσα από την κατάλληλη εποπτεία, την ενημέρωση και τη συμμετοχή & έκθεση όλων των τοπικών φορέων και της τοπικής κοινωνίας σε πρακτικές ορθής διαχείρισής της.
Μέσα από όλα τα παραπάνω, η Αλόννησος θα μπορέσει να προστατεύσει τη μοναδική της φύση και να αναδείξει τον οικοτουριστικό της χαρακτήρα, προσελκύοντας το ενδιαφέρον φυσιολατρών, επιστημόνων, φοιτητών και όσων κατά γενική ομολογία ασχολούνται με την παρατήρηση και την προστασία της θαλάσσιας ζωής. Αυτό θα δώσει μια νέα προοπτική στο νησί, ευελπιστώντας ότι παραδοσιακά επαγγέλματα που συνδέονται με τη θάλασσα δεν θα χρειαστεί να αφανιστούν, ενώ παράλληλα, πρόσθετες πηγές εισοδήματος και νέες ευκαιρίες απασχόλησης θα δημιουργηθούν για τους νέους, πράγμα πολύ σημαντικό στις μέρες μας.
Mapping for Conservation – Ένα Πρόγραμμα Εθνικής Εμβέλειας για την Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας:
Είναι γνωστό ότι η Μεσογειακή Φώκια, αυτό το αξιαγάπητο θαλάσσιο θηλαστικό το οποίο συναντούμε στις ελληνικές θάλασσες, απειλείται με εξαφάνιση. Το Ίδρυμα Thalassa, προκειμένου να μπορέσει να συνεχιστεί το ήδη σημαντικό έργο της οργάνωσης MOm για την προστασία του είδους, δεσμεύτηκε το 2017 να συγχρηματοδοτήσει το πρόγραμμα «Mapping for Conservation» ή «Χαρτογράφηση με Στόχο την Προστασία». Το τριετές αυτό Πρόγραμμα είναι εξαιρετικά σημαντικό, καθώς θα δώσει τα απαραίτητα στοιχεία και μια επιστημονικά αξιόπιστη εικόνα σε σχέση με την κατάσταση και τις σημαντικές περιοχές αναπαραγωγής αυτού του σπάνιου είδους. Το Πρόγραμμα αναμένεται ότι θα διαρκέσει έως το 2019 και χρηματοδοτείται κατά το 1/3 από το Ίδρυμα Thalassa, ενώ το «National Geographic Society» και το «Euronatur Charitable Foundation» συμμετέχουν επίσης με κάλυψη μέρους του προϋπολογισμού.
Τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, η Εύβοια, τα νησιά του Β. Ιονίου, καθώς και ολόκληρη η ακτογραμμή της Πελοποννήσου έχουν ήδη εξερευνηθεί. Επόμενος σταθμός μας είναι η Κρήτη! Με την ολοκλήρωση του Προγράμματος θα έχουμε, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, μια συνολική αξιόπιστη εικόνα για τις σημαντικές περιοχές που φιλοξενούν το σπάνιο αυτό θαλάσσιο θηλαστικό, ενώ η τελική Έκθεση μαζί με το συγκεντρωτικό Σχέδιο Δράσεων το οποίο θα ακολουθήσει, θα είναι στη διάθεση των πολιτών, της επιστημονικής κοινότητας και όλων των αρμόδιων φορέων οι οποίοι εμπλέκονται στην προστασία του.
Θεμελιακή θέση του ιδρύματος Thalassa είναι ότι η διαφύλαξη της θαλάσσιας κληρονομιάς μας σε βάθος χρόνου δεν είναι ατομική υπόθεση. Η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί ευθύνη ΟΛΩΝ μας και μόνο αν εργαστούμε συλλογικά και συστηματικά θα καταφέρουμε να επιστρέψουμε ξανά σε υγιείς θάλασσες.
