Του Αθανασίου Στάβερη Πολυκαλά,
γενικού γραμματέα Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων
ΜΕ ΤΟ ΣΕ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ πλέον Εθνικό Πρόγραμμα Μικροδορυφόρων η Ελλάδα αναβαθμίζει τις στρατηγικές της ικανότητες, ως απάντηση στις σύγχρονες πολυεπίπεδες διεθνείς και περιφερειακές προκλήσεις και ευκαιρίες, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα ένα εξαιρετικά ισχυρό κοινωνικοοικονομικό, αναπτυξιακό και περιβαλλοντικό αποτέλεσμα σε βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.
ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ που προσφέρονται μέσω των διαστημικών υποδομών, πέρα από την επιστημονική και ερευνητική τους διάσταση, είναι εδώ και χρόνια μέρος της καθημερινότητας όλων μας, με συγκεκριμένες υπηρεσίες προς τους πολίτες, όπως η δορυφορική τηλεόραση, το navigation, η γεωεπισκόπηση και πολλές άλλες υπηρεσίες, που όλοι μας απολαμβάνουμε μέσω των κινητών μας τηλεφώνων και άλλων συσκευών.
ΑΥΤΟ που ήδη άλλαξε και θα είναι έντονα εμφανές τα αμέσως επόμενα χρόνια με το λεγόμενο «Νew Space», είναι ότι το Διάστημα βρίσκεται πλέον στο επίκεντρο της 4ης βιομηχανικής επανάστασης με τις νέες δυνατότητες που προσφέρει κυρίως στις ασφαλείς τηλεπικοινωνίες 5ης και 6ης γενιάς (5&6G).
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ και τεχνολογίες, όπως ευρυζωνικότητα μέσω οπτικών links και ασφαλείς -μέσω κβαντικής κρυπτογράφησης- δορυφορικές τηλεπικοινωνίες, θα είναι τα αμέσως επόμενα χρόνια μέρος της καθημερινότητάς μας, ξεπερνώντας τεχνολογικούς περιορισμούς του παρελθόντος και ανοίγοντας νέους ορίζοντες σε εφαρμογές για το σύνολο των τομέων της οικονομίας και της κοινωνικής ζωής.
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ κυβέρνηση και ειδικότερα το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, λαμβάνοντας υπόψη τις σύγχρονες ανάγκες και τα αίτια που για δεκαετίες στέρησαν από τη χώρα διαστημικές υποδομές, έθεσε με το ν. 4727/2020 τις στρατηγικές προτεραιότητες της διαστημικής πολιτικής της χώρας, σχεδίασε το στρατηγικής σημασίας Εθνικό Πρόγραμμα Μικροδορυφόρων, και διασφάλισε τη χρηματοδότηση του έργου στο πλαίσιο του «Ελλάδα 2.0».
ΟΙ ΜΙΚΡΟΔΟΡΥΦΟΡΟΙ περιλήφθηκαν στα έργα της Βίβλου Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-2025 και αποτελούν κρίσιμο πυλώνα του ψηφιακού μετασχηματισμού της χώρας. Το έργο αποτελείται από τον επίγειο και τον διαστημικό τομέα, τα υποέργα των οποίων θα κατασκευαστούν με ελληνική συμμετοχή, σε ποσοστό τουλάχιστον 60% και 35% αντίστοιχα. Τα ποσοστά αυτά αποτελούν πρωτοφανή σε ύψος και ποιότητα αντισταθμιστικά οφέλη για τη χώρα.
ΚΑΛΥΠΤΕΙ προβλεπόμενες ανάγκες της Εθνικής Άμυνας και Ασφάλειας, των Τηλεπικοινωνιών, του Περιβάλλοντος και της Ενέργειας, της Πολιτικής Προστασίας, της Αγροτικής Ανάπτυξης, της Ναυτιλίας, ενισχύει τις χαρτογραφικές ικανότητες του Ελληνικού Δημοσίου και δημιουργεί νέες ευκαιρίες και δυνατότητες σε πολλούς άλλους τομείς.
ΟΙ ΜΙΚΡΟΔΟΡΥΦΟΡΟΙ θα διαθέτουν τεχνολογικό εξοπλισμό ολοκληρωμένων υπηρεσιών πολλαπλών σκοπών, για την εξυπηρέτηση αναγκών που πρωτίστως αφορούν την ασφαλή συνδεσιμότητα και δευτερευόντως υπηρεσίες πολλαπλής χρήσης.
Η ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ του έργου βελτιώνει ποιοτικά κρίσιμες επιχειρησιακές ικανότητες της χώρας, αναβαθμίζει τις υπηρεσίες του Δημοσίου προς τους πολίτες (για παράδειγμα σε πολιτική προστασία, χωροταξία, δορυφορική ευρυζωνική σύνδεση κ.ά.), προάγει την έρευνα και καινοτομία, καθώς και τη σύνδεση της ακαδημαϊκής κοινότητας με τη βιομηχανία, καλύπτοντας υφιστάμενες και μελλοντικές ανάγκες σε πολλούς τομείς. Παράλληλα, η υλοποίηση του έργου δημιουργεί τις συνθήκες για την ανάπτυξη υπερσύγχρονων εφαρμογών σε όλους σχεδόν τους κλάδους της οικονομίας, ενθαρρύνοντας νέες συνέργειες μεταξύ τεχνολογικών κλάδων, αυξάνοντας με αυτό τον τρόπο το επίπεδο της τεχνολογικής ετοιμότητας της Ελλάδας, εν όψει των προκλήσεων της 4ης βιομηχανικής επανάστασης.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ νέες, ποιοτικές και υψηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, όχι μόνο στη διαστημική βιομηχανία, αλλά και στο σχετιζόμενο ευρύ οικοσύστημα και εδραιώνεται ανέκκλητα ένας βιώσιμος, ισχυρά εξωστρεφής, στρατηγικής σημασίας κλάδος της οικονομίας στη χώρα.
ΜΕΣΩ της επένδυσης επιτυγχάνονται η υλοποίηση σημαντικών άμεσων ξένων επενδύσεων από τεχνολογικούς κολοσσούς του κλάδου, το άνοιγμα γραμμών παραγωγής προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, η μεταφορά τεχνογνωσίας αιχμής στην εγχώρια βιομηχανία και το επιστημονικό προσωπικό, οδηγώντας στην εδραίωση στιβαρής και βιώσιμης βιομηχανίας Διαστήματος με έντονα εξαγωγικό και αναπτυξιακό χαρακτήρα.
ΣΥΜΦΩΝΑ με μελέτη του ΟΟΣΑ, κάθε ευρώ που επενδύεται στον τομέα του Διαστήματος φέρνει κοινωνικοοικονομικά οφέλη περίπου 6 ευρώ. Ειδικότερα στον χώρο των τηλεπικοινωνιών, για κάθε ευρώ η αναλογία κόστους/ οφέλους είναι περίπου 1/20!
ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ, ενισχύεται ο διεθνής στρατηγικός ρόλος της χώρας, μέσω των νέων δυνατοτήτων στρατηγικής συνεργασίας με τους εταίρους μας, ενώ ήδη συνεργαζόμαστε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη διαλειτουργικότητα του ελληνικού σμήνους μικροδορυφόρων με το αντίστοιχο ευρωπαϊκό, που αυτή την περίοδο σχεδιάζεται. Η διαλειτουργικότητα του εθνικού σμήνους με το αντίστοιχο ευρωπαϊκό ενεργοποιεί περαιτέρω δυνατότητες χρηματοδότησης και ανάπτυξης του ελληνικού διαστημικού οικοσυστήματος από ευρωπαϊκούς και ιδιωτικούς πόρους. Στόχος είναι η ενίσχυση της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης, διατηρώντας και ενισχύοντας παράλληλα τις εθνικές ικανότητες και αυτονομία.
ΕΓΓΥΗΣΗ για την επιτυχή υλοποίηση του φιλόδοξου σχεδιασμού της χώρας αποτελεί ο κεντρικός ρόλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), ο οποίος με την τεχνογνωσία του δημιούργησε κρίσιμες διαστημικές υποδομές στην Ευρώπη και στον κόσμο, όπως το Galileo (σύστημα πλοήγησης – «European GPS»), ο Copernicus (σύστημα γεωεπισκόπησης) κ.ά., προάγοντας επιστημονικούς και εμπορικούς σκοπούς.
Η ΕΛΛΑΔΑ είναι μέλος του οργανισμού από το 2005 και έχει ήδη κάνει σημαντικά βήματα, ειδικά τα τελευταία 3 χρόνια, με κορωνίδα το εμβληματικό για τις τηλεπικοινωνίες πρόγραμμα Scylight («Fiber in the sky»), το οποίο είναι στην πράξη τεχνολογική πρόοδος αντίστοιχη με τη μετάβαση από τον χαλκό στην οπτική ίνα. Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού, το καλοκαίρι του 2021, με την τεχνική βοήθεια του Οργανισμού, πετύχαμε για πρώτη φορά πανευρωπαϊκά την οπτική διασύνδεση του τηλεσκοπίου στον Χελμό με τον τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο Alphasat, εν όψει των τεχνολογιών ευρυζωνικότητας μέσω οπτικών links και ασφαλούς συνδεσιμότητας.
ΕΧΟΥΝ ήδη ολοκληρωθεί επιτυχώς η διαδικασία σχεδιασμού με την τεχνική βοήθεια του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, η διεθνής πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος (RFI), όπου συμμετείχαν οι σημαντικότεροι παίκτες της διαστημικής κοινότητας, η διμερής συμφωνία μεταξύ Ελληνικής Δημοκρατίας και Ευρωπαϊκού Οργανισμού και οι διαδικασίες διασφάλισης των χρηματοδοτήσεων.
Η ΕΛΛΑΔΑ είναι πλέον μέρος του New Space Era. Μπήκε δυναμικά εκμεταλλευόμενη την αριστεία της διαστημικής της βιομηχανίας, των επιστημόνων της, της ακαδημαϊκής κοινότητας και τον επαγγελματισμό των αρμόδιων στελεχών της Γενικής Γραμματείας Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
