Του Χριστόφορου Κλήμη
Διαχειριζόμενοι οφειλές δημοσίων νοσοκομείων προς τους προμηθευτές τους, ερχόμαστε καθημερινά σε επαφή με τα μύρια προβλήματα του κλάδου της υγείας. Η προσπάθειά μας είναι να τα αναδείξουμε γράφοντας γι’ αυτά και πιστεύοντας ότι μόλις γίνουν γνωστότερα στο ευρύ κοινό θα μπουν σε μια τροχιά επίλυσης. Δεν είναι δυσεπίλυτα, απλώς κάποιοι άνθρωποι θα πρέπει να κάνουν την εργασία για την οποία πληρώνονται. Δύο από αυτά -ίσως τα σημαντικότερα- είναι: Ατιμολόγητα Δελτία Αποστολής. Οι εταιρείες που προμηθεύουν τα δημόσια νοσοκομεία αφήνουν ως παρακαταθήκη διάφορα υλικά, για χειρουργεία κ.λπ., από τα οποία διαλέγει ο γιατρός κάποια για να τα χρησιμοποιήσει σε μια εγχείρηση. Με τον νόμο 4623/19 δόθηκε η δυνατότητα σε προμηθευτές να τιμολογήσουν υλικά που δεν είχαν τιμολογηθεί από το… 2009! Και αυτό γιατί τα νοσοκομεία δεν έδιναν εντολές αγοράς, για να… συγκρατούν τους προϋπολογισμούς τους τα δέκα περίπου χρόνια της κρίσης, όπως μας έχουν ανερυθρίαστα εξομολογηθεί – κουτοπονηριές δηλαδή. Συμπληρώθηκε από άλλους δύο μεταγενέστερους νόμους, αλλά ακόμα πολλά νοσοκομεία δεν δίνουν εντολές παραγγελίας -για χειρουργεία που μπορεί να έγιναν το… 2018- με τη συνήθη δικαιολογία ότι έχουν χάσει τα στοιχεία του ασθενούς, πράγμα εύλογο αφού έχουν περάσει χρόνια από την εγχείρηση, έχουν φύγει οι τότε υπάλληλοι και οι νέοι δεν έχουν τα αρχεία, και κάποια νοσοκομεία δεν αναγνωρίζουν την υπογραφή των υπαλλήλων τους στα Δελτία Αποστολής. Κάποια που οφείλουν μικρά ποσά, δε, μας λένε, πονηρά, να κάνουμε αγωγή, γνωρίζοντας ότι δεν συμφέρει οικονομικά την εταιρεία. Ο σκεπτόμενος επιχειρηματίας, λοιπόν, τιμολογεί χωρίς εντολή αγοράς από το νοσοκομείο, τα εκχωρεί σε μια τράπεζα, που του δίνει άμεσα το 80% των χρημάτων του, ή ενδεχομένως και να προβεί σε αγωγή. Στην πρώτη περίπτωση, της εκχώρησης, το νοσοκομείο δεν θα τα καταχωρίσει στο λογιστήριό του για πληρωμή, με αποτέλεσμα αυτά να μην πληρωθούν ποτέ. Με το που θα πλησιάζει λοιπόν η πενταετία και με τον κίνδυνο παραγραφής, η τράπεζα θα προβεί σε αγωγή, με συνέπεια το νοσοκομείο να πληρώσει τόκους για τουλάχιστον άλλα πέντε χρόνια στην τράπεζα – αργή Δικαιοσύνη γαρ. Στη δεύτερη περίπτωση, της αγωγής, ο επιχειρηματίας θα εισπράξει τόκους σαν να είχε τα χρήματά του επενδεδυμένα, γιατί κανένας δικαστής δεν θα αμφισβητήσει το γεγονός ότι κάποιο νοσοκομείο παρήγγειλε κάτι, το χρησιμοποίησε και δεν το πληρώνει. Και στις δύο περιπτώσεις το Δημόσιο βγαίνει ζημιωμένο, αλλά οι διοικήσεις δεν πολυενδιαφέρονται, αφού ο μέσος ορίζοντας διοίκησης είναι η… διετία. Nομιμοποιήσεις δαπανών. Μια «αμαρτία» του ΕΣΥ είναι διαχρονικά η έλλειψη διαγωνιστικών διαδικασιών για την ανάδειξη μειοδότη που θα προμηθεύσει τα δημόσια νοσοκομεία. Αυτό παλαιότερα σήμαινε ότι οι περισσότερες προμήθειες των νοσοκομείων δεν ήταν νόμιμες και το Ελεγκτικό Συνέδριο δεν τις ενέκρινε. Για να ξεπεραστούν λοιπόν ο σκόπελος του Ελεγκτικού Συνεδρίου και η πλημμύρα αγωγών όπου πάντα δικαιώνονταν οι εταιρείες, το κράτος ανακάλυψε την πατέντα των νομιμοποιήσεων. «Για λόγους διασφάλισης δημοσίου συμφέροντος και προστασίας της Δημόσιας Υγείας, καθίστανται νόμιμες οι δαπάνες που απαιτούνται για την εξόφληση υποχρεώσεων από προμήθειες ιατροτεχνολογικών προϊόντων, φαρμάκων και συναφών προς τις προμήθειες αυτές υπηρεσιών… Οι ως άνω δαπάνες απορρέουν από προμήθειες των Νοσοκομείων του ΕΣΥ … και διενεργήθηκαν από την κατάθεση στη Βουλή του νόμου τάδε, και μέχρι τη δημοσίευση του νόμου δείνα».
Το συμπέρασμα που απορρέει από την πατέντα των «νομιμοποιήσεων», που συνεχίζονται μέχρι σήμερα, είναι ότι το κράτος έχει κατά κάποιον τρόπο στο χέρι τους προμηθευτές του, καθυστερώντας τη «νομιμοποίηση» των ληξιπρόθεσμων χρεών του κατά το δοκούν, και οι προμήθειες παραμένουν «μη νόμιμες» μέχρι να «νομιμοποιηθούν». Συγκεκριμένο παράδειγμα, τα στρατιωτικά νοσοκομεία, που από την 1η Φεβρουαρίου 2021 μέχρι και σήμερα ο στρατός προμηθεύεται μη νόμιμα και κανένας προμηθευτής δεν πληρώνεται. Τελευταία, ακόμα και τα φάρμακα -που πωλούνται με διατίμηση, δηλαδή η τιμή είναι συγκεκριμένηπολλά νοσοκομεία δεν τα εξοφλούν στις εταιρείες γιατί θεωρούν ότι εφόσον δεν προέκυψαν από διαγωνιστική διαδικασία δεν θα πρέπει να πληρώνονται χωρίς «νομιμοποίηση». Τελευταία μάθαμε ότι προέκυψε πάλι νόμος που «νομιμοποιεί» για πολλοστή φορά τις προμήθειες και των νοσοκομείων του ΕΣΥ αλλά και του στρατού, μέχρι… την επόμενη φορά.
