Η κλιματική αλλαγή πλέον απειλεί την Ευρώπη! Ή, για να είμαστε ακριβέστεροι, οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής απειλούν την Ευρώπη. Τον τελευταίο καιρό τα ΜΜΕ έχουν επιδοθεί σε ένα κρεσέντο μετάδοσης ειδήσεων για παρατεταμένο κύμα καύσωνα και έντονη ξηρασία που πλήττει την Ευρώπη. Πράγματι, η Δυτική Ευρώπη από τον Νότο (Ισπανία και Πορτογαλία) μέχρι τις ακτές του Ατλαντικού (Γαλλία, Ολλανδία και Ηνωμένο Βασίλειο) πλήττεται από πρωτοφανή καύσωνα με θερμοκρασίες ρεκόρ 500ετίας για το Λονδίνο και έντονη ξηρασία. Με την πολυθρύλητη ιδιωτικοποίηση των επιχειρήσεων ύδρευσης, ιδιαίτερα της Αγγλίας, δεν μπόρεσαν να προβλέψουν ούτε τις επερχόμενες αλλαγές, ούτε την κάλυψη των αυξημένων αναγκών, λόγω των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, ενώ απέφυγαν την ενίσχυση των παρεχόμενων υπηρεσιών και την αναβάθμιση των αναγκαίων υποδομών.
Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ, η γνωστή IPCC, ήδη από το 2007 στις εκθέσεις της περιγράφει τις κυριότερες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής:
” Άνοδος της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη.
” Αλλαγές στις βροχοπτώσεις.
” Αύξηση της συχνότητας και σφοδρότητας ακραίων καιρικών φαινομένων.
” Αύξηση της στάθμης της θάλασσας.
H πιο γνωστή επίπτωση του καύσωνα και της ξηρασίας, όπως είναι γνωστό, είναι οι δασικές πυρκαγιές. Μέχρι τώρα καταστροφικές πυρκαγιές σημειώνονται στα νότια της Ευρώπης (Γαλλία, Πορτογαλία και Ελλάδα), ενώ αναφέρονται πυρκαγιές ακόμα και στα περίχωρα της Μόσχας. Οι καμένες εκτάσεις και η απώλεια βιοποικιλότητας πολλαπλασιάζονται, με την Ελλάδα να κρατά τα σκήπτρα στις καμένες εκτάσεις. Η ετήσια έκθεση της Ε.Ε. εκφράζει την ανησυχία της και επισημαίνει ότι η «κλιματική αλλαγή εξακολουθεί να επηρεάζει τη διάρκεια και την ένταση του κινδύνου πυρκαγιών στην Ευρώπη».
Οι κλιματικές αλλαγές του φετινού καλοκαιριού απέδειξαν όχι μόνον πόσο επηρεάζουν τη ζωή στον πλανήτη μας, αλλά και την ευαισθησία και την τρωτότητα των υποδομών του πολιτισμού μας. Τα μεγάλα ποτάμια της περιοχής στεγνώνουν και, όπως ο Ρήνος και ο Έλβας, παρουσιάζουν πολύ χαμηλή στάθμη νερού, αποκαλύπτοντας χαραγμένα μηνύματα -«υδρολογικά ορόσημα»- πολλών αιώνων, ενώ στον Δούναβη αποκαλύπτονται τα βυθισμένα από τον Β’ ΠΠ γερμανικά πλοία. Πολλοί τομείς επηρεάζονται άμεσα, όπως για παράδειγμα το διεθνές διαμετακομιστικό εμπόριο ή η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Η χαμηλή στάθμη των μεγάλων πλωτών ποταμών της Ευρώπης, Ρήνου, Δούναβη, Έλβα, Μοράβα, που διασυνδέονται με τεχνητές διώρυγες, δυσχεραίνει τη διακίνηση αγαθών, προκαλώντας καθυστερήσεις και ελλείψεις στην αγορά. Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας δέχεται εξίσου σημαντικές δυσκολίες. Αφενός η υδροηλεκτρική παραγωγή επηρεάζεται από την ξηρασία και τη χαμηλή στάθμη ποταμών και ταμιευτήρων και αφετέρου θερμοηλεκτρικοί και πυρηνικοί σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας λειτουργούν με μικρότερα φορτία, λόγω της δυσκολίας ψύξης από τις υψηλότερες θερμοκρασίες που έφερε ο καύσωνας, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τη μείωση της παραγωγής των πυρηνικών σταθμών της Γαλλίας.
Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και οι επιπτώσεις της επηρεάζουν τους πάντες και απειλούν το σύνολο των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, με την Ε.Ε. να ευρίσκεται στο επίκεντρο ενός αέναου αλληλοτροφοδοτούμενου φαύλου κύκλου, αντιμετωπίζοντας πολλαπλή κρίση: κλιματική αλλαγή – διατροφική και ενεργειακή ανασφάλεια – υποβάθμιση περιβάλλοντος και απώλεια βιοποικιλότητας.
Συλλογικές δραστηριότητες και αλλαγή νοοτροπίας και καταναλωτικών προτύπων, σταθερά προσηλωμένες στη διατήρηση της ανόδου της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη στα ασφαλή επίπεδα του 1,5-2οC, μπορεί να επαναφέρουν την Ευρώπη στην ενδεδειγμένη τροχιά. Με ορθολογικό σχεδιασμό και φιλόδοξες πρωτοβουλίες στο πλαίσιο των διεθνών συμφωνιών, όπως αυτή της Συμφωνίας του Παρισιού και της μείωσης των εκπομπών μεθανίου, αλλά και των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης που έχει θέσει ο ΟΗΕ, πρέπει να επιτύχουμε στη μάχη ανάσχεσης της κλιματικής αλλαγής.
