Του Συμεών Διαμαντίδη,
προέδρου του ΣΕΒΕ
ΤΟ 2021 οι ελληνικές εξαγωγές πέτυχαν την καλύτερη επίδοση όλων των εποχών, φτάνοντας σχεδόν τα 40 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 30% συγκριτικά με το 2020. Την ίδια χρονιά το ΑΕΠ έφτασε τα 182,8 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα η εξαγωγική μας επίδοση, δηλαδή οι εξαγωγές αγαθών ως ποσοστό του ΑΕΠ, να φτάσει το 21,8%. Αν πάμε λίγα χρόνια πίσω, όμως, και στην αρχή της οικονομικής κρίσης, το 2009, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν μόλις 7,6%, με τις εξαγωγές να ανέρχονται σε 18 δισ. ευρώ και το ΑΕΠ σε 237,5 δισ. ευρώ. Μαζί με τις υπηρεσίες έφταναν το 19%, ενώ σήμερα οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών ως προς το ΑΕΠ φτάνουν το 41%!
Ο ΔΕΙΚΤΗΣ αυτός αποτελεί τον βαθμό ανοίγματος της οικονομίας και είναι πολύ σημαντικός για να καταλάβουμε τη σημασία των εξαγωγών για μία οικονομία. Εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι για την Ελλάδα οι εξαγωγές ήταν μικρής σημασίας, ιδιαίτερα πριν από την κρίση. Τι συνέβη, όμως, κατά τη διάρκεια και μετά την οικονομική κρίση; Ο κορεσμός της εγχώριας αγοράς ανάγκασε πολλές επιχειρήσεις να στραφούν στις διεθνείς αγορές και να γίνουν «εξωστρεφείς», μία λέξη που έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής την τελευταία δεκαετία.
ΤΟΝ ΜΑΪΟ ο πληθωρισμός έφτασε το 11,3% και η ενεργειακή κρίση συνεχίζει να απειλεί και σήμερα τις επιχειρήσεις που αδυνατούν να ανταποκριθούν στην εκτόξευση του κόστους. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει -κυρίως- κοινωνικές, αλλά και οικονομικές συνέπειες. Οι πληθωριστικές πιέσεις έρχονται να προστεθούν στην ήδη επιβαρυμένη κατάσταση από τα lockdowns και την αύξηση της τιμής α’ υλών και του μεταφορικού κόστους. Ο κορονοϊός δημιούργησε σημαντικά προβλήματα και δεν άφησε το επιχειρείν να ανασάνει μετά από μία δύσκολη δεκαετία οικονομικής κρίσης. Υπερφορολόγηση, έλλειψη χρηματοδότησης, capital controls και ανεπαρκείς υποδομές αποτέλεσαν τροχοπέδη στην ανάπτυξη των εξαγωγών.
ΤΑ ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΑ προβλήματα της ελληνικής οικονομίας οφείλονται σε ένα παραγωγικό μοντέλο το οποίο χαρακτηρίζεται από χαμηλή συμμετοχή των κλάδων της βιομηχανίας στην παραγωγή και τις εξαγωγές, χαμηλό επίπεδο τεχνολογικής ανάπτυξης και ασθενείς παραγωγικές διασυνδέσεις. Αν πρέπει να πάρουμε ένα μάθημα από την τελευταία δεκαετία, είναι ότι κρίσεις υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν· το σημαντικό είναι το πώς τις διαχειριζόμαστε. Μέσα σε αυτές τις κρίσεις η Ελλάδα έγινε πιο ανοιχτή και πιο εξωστρεφής.
ΖΟΥΜΕ στην εποχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης και των νέων τεχνολογιών, της πράσινης επιχειρηματικότητας και των δεικτών ESG. Οι προκλήσεις και οι εξελίξεις τρέχουν. Στον ΣΕΒΕ πιστεύουμε στην εξωστρέφεια, διότι εξωστρέφεια σημαίνει ανάπτυξη. Μελέτες αποδεικνύουν ότι οι εξαγωγικές επιχειρήσεις είναι κατά κύριο λόγο μεγαλύτερες απ’ όσες δραστηριοποιούνται αποκλειστικά στην εγχώρια αγορά, απασχολούν περισσότερο και πιο εξειδικευμένο προσωπικό, επενδύουν σε έρευνα και ανάπτυξη και σε νέες τεχνολογίες και συνεισφέρουν άμεσα και έμμεσα στην οικονομική ανάπτυξη σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι εξαγωγές της Θεσσαλονίκης αποτελούν περίπου το 1/4 του ΑΕΠ του νομού. Αν θέλουμε μία πιο ανοιχτή και ανταγωνιστική οικονομία για τη Θεσσαλονίκη, την Κεντρική Μακεδονία και την Ελλάδα, οφείλουμε να εστιάσουμε στην εξωστρέφεια. Γι’ αυτό και είναι τεράστιας σημασίας, η νέα γενιά του ανθρώπινου δυναμικού να καινοτομήσει και να αναπτύξει τις σύγχρονες δεξιότητες που ζητάνε η ελληνική και η διεθνής αγορά.
