Της Τατιάνας Ψαριανού,
αντιπροέδρου της εταιρείας οικονομικών συμβούλων και ελεγκτών Γραφείο Ψαριανού Α.Ε.
Η ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ των τεχνικών εταιρειών αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο, ιδίως σήμερα, που οι διακρατικές οικονομικές σχέσεις είναι συνήθεις. Προκειμένου να συμβάλουμε στην ορθότητα εφαρμογής των φορολογικών νόμων στις επιχειρήσεις αυτές, θα αναφερθούμε σε δύο ειδικά θέματα της παρακράτησης φόρων και ΦΠΑ, που ανακύπτουν συχνά:
ΠΡΩΤΟΝ, αν εταιρεία με έδρα σε κράτος-μέλος της Ε.Ε., που δεν έχει μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα, διενεργεί παρακράτηση φόρου 3% κατά την εξόφληση των τιμολογίων για παροχή τεχνικών υπηρεσιών από ελληνική εταιρεία επί ακινήτου της που βρίσκεται στη χώρα μας. Βάσει του άρθρου 61, του ν. 4172/13, είναι υπόχρεο σε παρακράτηση φόρου «κάθε νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα ή φυσικό πρόσωπο που ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα και έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα ή κάθε φορολογούμενος που δεν έχει τη φορολογική κατοικία του στην Ελλάδα, αλλά δραστηριοποιείται μέσω μόνιμης εγκατάστασης στην Ελλάδα, και προβαίνει σε πληρωμές σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο άρθρο 62». Σύμφωνα με την περ. δ, της παρ. 1, του άρθρου 62, του ν. 4172/13, σε παρακράτηση φόρου υπόκεινται οι «αμοιβές για τεχνικές υπηρεσίες». Κατά τα οριζόμενα στην περ. δ, της παρ. 1, του άρθρου 64, του ν. 4172/13, ο συντελεστής παρακράτησης φόρου «για τις αμοιβές που εισπράττονται από εργολήπτες κατασκευής κάθε είδους τεχνικών έργων είναι 3%».
ΑΡΑ, για υπηρεσίες που παρέχονται από ελληνική τεχνική εταιρεία επί ακινήτου που βρίσκεται στην Ελλάδα και ανήκει σε εταιρεία που εδρεύει σε κράτος-μέλος της Ε.Ε., η οποία δεν έχει μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα, δεν θα διενεργείται παρακράτηση φόρου 3% κατά την είσπραξη των τιμολογίων προς αυτή.
ΔΕΥΤΕΡΟΝ, στην παρ. 4, του άρθρου 14, του ν. 2859/2000, ορίζεται ότι «ο τόπος παροχής υπηρεσιών σχετικών με ακίνητα: α) είναι το εσωτερικό της χώρας, εφόσον αφορούν ακίνητο το οποίο βρίσκεται στο εσωτερικό της χώρας». Συνεπώς, για τις παρεχόμενες υπηρεσίες επί ακινήτου που βρίσκεται στην Ελλάδα, τόπος φορολογίας σύμφωνα με τις διατάξεις του ΦΠΑ είναι το εσωτερικό της χώρας, άρα θα πρέπει να υπολογιστεί ΦΠΑ 24% και να αποδοθεί στο ελληνικό Δημόσιο. Σχετικά με τον υπολογισμό του ΦΠΑ επί των τόκων υπερημερίας, λόγω -καθυστερημένης πληρωμής τους, που αναγράφεται σε ενδοκοινοτικό τιμολόγιο προμηθευτή, σύμφωνα με την περ. α, της παρ. 4, του άρθρου 19, του ν. 2859/2000, στη φορολογητέα αξία του ΦΠΑ περιλαμβάνονται «οι τόκοι των επί πιστώσει πωλήσεων, καθώς και τα παρεπόμενα έξοδα με τα οποία ο προμηθευτής επιβαρύνει τον αγοραστή των αγαθών ή τον λήπτη των υπηρεσιών, όπως τα έξοδα προμήθειας, μεσιτείας, συσκευασίας, ασφάλισης, μεταφοράς, φορτοεκφόρτωσης, ακόμη και αν αποτελούν αντικείμενο ιδιαίτερης συμφωνίας».
ΣΤΗΝ ΠΟΛ. 1006/2003 διευκρινίζεται ότι «με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 19 του νόμου αυτού (ν. 3091/2002) δεν επιβάλλεται ΦΠΑ επί των τόκων υπερημερίας από 24/12/2002, λόγω της μη έγκαιρης εξόφλησης του συμφωνηθέντος τιμήματος σε συγκεκριμένους χρόνους και προθεσμίες. Αντίθετα, οι τόκοι των επί πιστώσει πωλήσεων θα εξακολουθήσουν να συμπεριλαμβάνονται στη βάση επιβολής του ΦΠΑ, δεδομένου ότι συνυπολογίζονται στη συμφωνηθείσα τιμή κατά την πώληση ή την παροχή των υπηρεσιών και προσαυξάνουν την τιμή πώλησης των αγαθών ή την αμοιβή για την προσφορά των υπηρεσιών». Βάσει της ΠΟΛ. 1099/27.9.2004, «σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1β του άρθρου 57 του ν. 1642/1986 (νυν άρθρου 63 του κώδικα ΦΠΑ που κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 2859/2000) οι τόκοι υπερημερίας που απορρέουν από σχέσεις που υπάγονται στον ΦΠΑ δεν είναι αντικείμενο του φόρου αυτού. Επομένως αποτελούν αντικείμενο της φορολογίας χαρτοσήμου και για την εξόφληση αυτών επιβάλλεται το τέλος χαρτοσήμου που προβλέπεται από τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 13 του κώδικα χαρτοσήμου (3% πλέον εισφοράς υπέρ ΟΓΑ 20% επί του χαρτοσήμου), αφού δεν καλύπτονται πλέον από την απαλλακτική διάταξη της παρ. 1β του άρθρου 63 του κώδικα ΦΠΑ».
ΕΠΟΜΕΝΩΣ, σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, δεν οφείλεται ΦΠΑ στη χώρα του λήπτη της υπηρεσίας, ήτοι δεν θα διενεργηθεί χρεοπίστωση του ΦΠΑ κατά την υποβολή της Περιοδικής Δήλωσης ΦΠΑ, ούτε θα συμπεριληφθεί στην αντίστοιχη Δήλωση Vies. Για την πράξη αυτή πρέπει να καταβληθούν τα αναλογούντα τέλη χαρτοσήμου με συντελεστή 3,6%. Βάσει της Απόφασης Α. 1125/2020, τα τέλη χαρτοσήμου αποδίδονται στο Δημόσιο «κατά τον ίδιο τρόπο και χρόνο που αποδίδεται και ο παρακρατούμενος φόρος εισοδήματος».
