Του Δημοσθένη Δαββέτα,
καθηγητή Φιλοσοφίας της Τέχνης, ποιητή, εικαστικού, γεωπολιτιστικού αναλυτή
ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ τα σοβαρά πολιτικά και πολεμικά γεγονότα που ταλανίζουν τη ζωή μας, κάνω αυτές τις προσωπικές διαπιστώσεις. Ο σημερινός κόσμος διαπερνάται πλήρως από τη μαρξίζουσα λογική ότι όλα είναι χρήμα. Και δεξιός κι αριστερός νεοφιλελευθερισμός έχουν αφαιρέσει πλήρως από τις μορφωτικές μας αξίες κάθε ανθρωπιστικό στοιχείο που θα μπορούσε να συμβάλλει στην ποιοτική αναβάθμιση της προσωπικότητας του πολίτη. Μόνο η οικονομία ή πιο συγκεκριμένα τα προς επιβίωση μετρούν πλέον στον καθένα. Οι μοναδικές στιγμές αγανάκτησης είναι όταν έχουμε χρηματική απώλεια. Μου παίρνεις κάτι από τον μισθό μου, άρα είσαι «κλέφτης» κι εγώ αγανακτώ. Η αγανάκτηση είναι ψεύτικο στοιχείο έλεγε ο Νίτσε. Γιατί δεν δομείται στη λογική. Η λογική της μαρξίζουσας αγανάκτησης είναι το κενό. Που σημαίνει πρακτικά ότι ζούμε μόνο για τις υλικές χρηματικές μας ανάγκες. Και οι πολιτιστικές αξίες; Πολυτέλεια θα μου πείτε. Είναι πλέον μόνο για τους λίγους. Κι όμως, ο πολιτισμός αφορά τους πολλούς, τον καθένα μας. Γιατί αν υπήρχε εκδημοκρατισμός του πολιτισμού κι όχι ελιτισμός, όπως τείνει και είναι σήμερα, τότε τη θέση του «κενού» θα έπαιρνε η πληρότητα σκέψης και αναγκών πνεύματος και ύλης.
ΟΙ ΣΟΦΟΙ πρόγονοί μας το είχαν καταλάβει γι’ αυτό και έδωσαν πρωταρχική θέση στη φιλοσοφία. Τι έλεγε αυτή; Πρέπει να μάθουμε να ζούμε μαζί με τους άλλους, με τη φύση. Αυτό είναι ένας ανεκτίμητος θησαυρός. Η ισορροπία, η φιλία, η αδελφότητα, η παρουσία, η πνευματική ανάγκη, δηλαδή ο διάλογος πνευματικού, ανθρώπινου και φυσικού χρόνου οδηγούν σε μία μορφή ευτυχίας, αυτήν της πληρότητας. Ο Περικλής έφτιαξε ταυτόχρονα τη Δημοκρατία και τον Παρθενώνα αφιερωμένα στη θεά της Σοφίας, την Αθηνά. Οραματίστηκε μία κοινωνία όπου οι άνθρωποι θα ζουν συνδυάζοντας πνευματική, υλική και μυστηριακή ζωή. Δόθηκε έτσι δυνατότητα έκφρασης στη φυσική ανθρώπινη ανάγκη για αναζήτηση μέτρου μεταξύ πάθους και λογικής, μεταξύ ζωικών και θεϊκών δυνάμεων.
Η ΜΑΡΞΙΖΟΥΣΑ σημερινή ιδεολογία είναι αρρωστημένη. Γι’ αυτήν προέχει μόνο το χρηματικό. Μας ωθεί να ζούμε στο κενό. Και μας λέει ότι ο άνθρωπος είναι ολομόναχος, επιβεβαιώνοντας τον Σαρτρ που έλεγε ότι «ο άνθρωπος εφεύρε τον άνθρωπο». Όχι. Δεν είναι έτσι στους Έλληνες. Στη φιλοσοφία τους η Πόλη, ο Κόσμος, η Φύση, η ισορροπία Ουρανού – Γης, θεατού – αθεάτου, πρότεινε μία στάση ζωής, όπου η αναζήτηση της πληρότητας ήταν ταυτόχρονα πνευματικός και υλικός όρος για τη Σοφία. Οι στρατευμένοι υλιστές δεν το δέχονται αυτό. Θα ήθελαν να εξαφανίσουν τον κόσμο, την Ανθρωπολογία, τη Θεολογία. Κι όμως χρειαζόμαστε την ιερότητα (ως προσήλωση, συγκέντρωση κι εμπιστοσύνη στις συναλλαγές μας), χρειαζόμαστε την πληρότητα. Οι λάτρεις του «κενού», οι «θεολόγοι» της αθεΐας και του τίποτα, οι «θεολόγοι» του χρήματος, κάνουν λάθος. Γι’ αυτό και ο Νίτσε μίλησε για «θάνατο Θεού», όχι δηλαδή για ανυπαρξία του.
Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ των Ελλήνων εφεύρε τη Δημοκρατία και την ίδια στιγμή την κριτική της. Ο Πλάτων είναι το παράδειγμα. Πρώτος μας προειδοποίησε για την κοινωνία του θεάματος, τον συλλογικό ναρκισσισμό, τη δημαγωγία, το απολυταρχικό πάθος του εγώ. Στηρίχτηκε στη θανάτωση του Σωκράτη, που εισήγαγε τη δημοκρατία του διαλόγου, που θέλησε να ενεργοποιήσει την «Αγορά», και γι’ αυτό τον σκότωσαν. Σήμερα, που ζούμε τον κυνισμό της μαρξίζουσας αποδόμησης, που όποιος πει ότι αγαπά την πατρίδα ή τη θρησκεία θεωρείται «φασίστας», «αντιδημοκράτης», «αντι-προοδευτικός», από την προοδευτικόστροφη λογική, η οποία επιτρέπει τα ελεύθερα ήθη αλλά όχι την ελεύθερη σκέψη, σήμερα, λοιπόν, είναι περισσότερο από ποτέ ανάγκη να ξαναδιαβάσουμε τους Έλληνες. Για να χαρούμε τη ζωή, να παθιαστούμε με την τέχνη, με την εσωτερική αναζήτηση, την αλληλεγγύη, τη συγκίνηση μπροστά στην ομορφιά, την αναζήτηση της αλήθειας, τη θεραπεία της πικροχολίας. Για να ξαναβρούμε την εμπιστοσύνη στον εαυτό μας, την ευγνωμοσύνη που είμαστε ζωντανοί, να τιμούμε τα ιερά, τη χαρά της δημιουργίας, για να απολαύσουμε το μυστήριο της ενστικτώδους λογικής που ενυπάρχει στη Φύση.
