Του Μάκη Παπαταξιάρχη
Το PhRMA Innovation Forum στην κεντρική παρουσίαση των θέσεών του έχει επισημάνει ότι ο βασικός στόχος της καινοτόμου φαρμακευτικής βιομηχανίας είναι να εγγυάται καλύτερες και ποιοτικότερες συνθήκες πρόσβασης και οικονομικής προσιτότητας των νέων καινοτόμων θεραπειών στους ασθενείς στην Ελλάδα. Ο ελληνικός πληθυσμός αξίζει και δικαιούται αναβαθμισμένης φαρμακευτικής περίθαλψης και υψηλής ποιότητας υπηρεσίες υγειονομικής κάλυψης. Στο πλαίσιο αυτό, η καινοτόμος φαρμακευτική βιομηχανία ανταποκρινόμενη στο διαχρονικό αίτημα των ασθενών για θεραπεία και ίαση, είναι αφοσιωμένη στις αξίες της κλινικής έρευνας, της οικονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής προόδου.
O βασικός αυτός στόχος του Pharma Innovation Forum σχετικά με την πρόσβαση και την προσιτότητα των νέων καινοτόμων θεραπειών στους ασθενείς στην Ελλάδα δεν άλλαξε, ούτε πρόκειται να αλλάξει, με μία αυτονόητη προϋπόθεση: θα πρέπει το ίδιο το περιβάλλον στο οποίο οι καινοτόμες φαρμακοβιομηχανίες δραστηριοποιούνται, να τους επιτρέπει να είναι βιώσιμες. Να μπορούν να λειτουργούν. Να ενισχύουν την ελληνική φαρμακοβιομηχανία, να υποστηρίζουν τη δημιουργία καινοτόμων φαρμάκων στα οποία έχουν πρόσβαση όλοι οι ασθενείς, καθώς και να απασχολούν δεκάδες χιλιάδες εργαζομένους στην Ελλάδα.
Η καινοτόμος φαρμακευτική βιομηχανία έχει επωμιστεί τα τελευταία χρόνια δυσθεώρητες επιβαρύνσεις. Από το 2013 και κλιμακούμενα, οι επιστροφές σε clawback και rebates αυξάνονται συνεχώς ενώ το 2018 αναμένεται να ξεπεράσουν το 1,4 δισ. ευρώ. Λόγω των πολύ υψηλών μεγεθών, η κατάσταση είναι πλέον οριακή και παρότι η διεθνής καινοτόμος βιομηχανία έχει ανταποκριθεί πλήρως ως προς τις υποχρεώσεις της έναντι της Πολιτείας, δεν μπορεί να εγγυηθεί την απρόσκοπτη λειτουργία της στο μέλλον. Επιπλέον, δεκάδες εταιρείες του τοπικού φαρμακευτικού κλάδου, αδυνατούν να καλύψουν τις εισφορές σε clawback και rebate, καθότι τα οικονομικά τους δεδομένα καθιστούν αδύνατη τη βιώσιμη λειτουργία τους στην ελληνική αγορά. Με τον τρόπο αυτό, αναδεικνύονται θέματα μη μεταχείρισης επί ίσοις όροις, καθώς δεν αντιμετωπίζονται όλες οι εταιρείες με τους ίδιους κανόνες και απαιτήσεις σχετικά με την κάλυψη του ελλείμματος του προϋπολογισμού. Τα μέλη του Pharma Innovation Forum εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους για το γεγονός ότι δεν λαμβάνονται μέτρα από την Πολιτεία για τον έλεγχο του clawback, εν αντιθέσει η μόνη προσπάθεια είναι ως προς την αναδιανομή και την κατανομή του, με αποτέλεσμα το ταχέως επιδεινούμενο, εκτός ελέγχου αυτό φαινόμενο να απειλεί τη βιωσιμότητά τους.
Όσον αφορά τις διαφαινόμενες αλλαγές στη φαρμακευτική πολιτική, τόσο στον τομέα της τιμολόγησης όσο και του clawback, φαίνεται ότι δημιουργούν συνθήκες οριακές ως προς τη λειτουργία των καινοτόμων φαρμακοβιομηχανιών, με αποτέλεσμα να αδυνατούν πλέον να σηκώσουν το τεράστιο βάρος που τους επιβάλλεται. Είναι σαφές πως η προτεινόμενη πολιτική τιμολόγησης που βασίζεται στη χαμηλότερη τιμή της Ευρωζώνης ως τιμή φαρμακευτικών προϊόντων στην Ελλάδα, είναι πλήρως απορριπτέα καθότι αυξάνει την αβεβαιότητα και μπορεί να οδηγήσει σε πολύ χαμηλές τιμές, που ενδεχομένως να οδηγήσουν σε αύξηση των ελλείψεων και απόσυρση φαρμάκων. Επίσης, οποιαδήποτε προσπάθεια ώστε να εισαχθεί μια νέα μορφή clawback, με βάση την ανάπτυξη πωλήσεων φαρμακευτικών προϊόντων σε εξατομικευμένη βάση εισάγοντας ουσιαστικά ένα νέο rebate, θα είναι ολέθρια για τη διάθεση και την κυκλοφορία των φαρμάκων στην ελληνική αγορά, τόσο των νέων όσο και των υπαρχόντων. Το δε μέτρο των κλειστών προϋπολογισμών είναι αδύνατο να εφαρμοστεί, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα δημογραφικά χαρακτηριστικά του πληθυσμού, δεδομένης της απουσίας σχετικής επιστημονικής τεκμηρίωσης, της έλλειψης μητρώων ασθενών και της υλοποίησης θεραπευτικών πρωτοκόλλων μεταξύ άλλων.
Το Pharma Innovation Forum και τα μέλη του προφανώς και θα συνεχίσουν να λειτουργούν με βάση την αρχή της πρόσβασης του συνόλου των ασθενών στην κατάλληλη θεραπεία. Δυστυχώς, πέρα από κάθε λογική, οι υφιστάμενες συνθήκες είναι ασφυκτικές και κάθε άλλο παρά δημιουργούν προϋποθέσεις βιωσιμότητας και συνέχειας στην παρουσία των καινοτόμων φαρμακευτικών βιομηχανιών. Το Pharma Innovation Forum, με υπευθυνότητα όπως πάντα, έχει καταθέσει εκ νέου τις προτάσεις του προς την Πολιτεία στο πλαίσιο ενός σοβαρού διαλόγου, προκειμένου να βρεθεί ένα κοινά αποδεκτό βραχυπρόθεσμο ή μεσοπρόθεσμο πλάνο για τη βιωσιμότητα της φαρμακευτικής βιομηχανίας και του συστήματος υγείας. Οι προτάσεις του Pharma Innovation Forum είναι δομικές και ταυτόχρονα ουσιαστικές και περιλαμβάνουν: αύξηση του συνολικού προϋπολογισμού του φαρμάκου, μείωση/οροφή του clawback, επιτάχυνση της υποχρεωτικής εφαρμογής των θεραπευτικών πρωτοκόλλων και των μητρώων ασθενών, τεκμηριωμένα στοιχεία σε συνδυασμό με την άρτια αξιολόγηση τεχνολογιών υγείας (HTA), ρεαλιστική χρηματοδότηση των νοσοκομείων, νέα τιμολογιακή πολιτική σε ετήσια βάση, η οποία θα πρέπει να είναι ορθολογική, σταθερή και ρεαλιστική.
Το Pharma Innovation Forum, με ειλικρινή σεβασμό στις ανάγκες των ίδιων των ασθενών, θα συνεχίσει να καταβάλει τεράστιες προσπάθειες για να συνεχίσει να παρέχει τις βέλτιστες και πλέον σύγχρονες θεραπείες. Είναι σαφές όμως ότι οι προδιαγραφόμενες νέες εξελίξεις καταστούν εντελώς αδύνατη τη βιώσιμη παρουσία και λειτουργία της καινοτόμου φαρμακευτικής βιομηχανίας. Συνεπώς, είναι μονόδρομος να αναζητηθούν άμεσα και επιτακτικά κοινά αποδεκτές λύσεις, έτσι ώστε οι τωρινές και μελλοντικές ανάγκες των Ελλήνων ασθενών να μπορούν να καλυφθούν. Η στενή συνεργασία φαρμακοβιομηχανίας και Πολιτείας, η συναίνεση προς όφελος του Έλληνα ασθενούς και η συνυπευθυνότητα είναι πλέον επιβεβλημένες έννοιες. Αντιστοίχως πρέπει να είναι και η διαφάνεια, η προβλεψιμότητα, η εκπόνηση ενός μεσο-μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδίου, η αξιολόγηση και ο σεβασμός της συνεισφοράς του κλάδου μας στην ελληνική κοινωνία και οικονομία.
